Άνοικτη επιστολή στην νέα διοίκηση του ΕΣΔΑΚ

γράφει ο Σπύρος Δανέλλης

Την Τετάρτη συνεδριάζουν οι εκπρόσωποι των δήμων – εταίρων του ΕΣΔΑΚ για να εκλέξουν πρόεδρο και εκτελεστική επιτροπή. Ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ) αποτελεί το μεγαλύτερο φορέα διαχείρισης απορριμμάτων στο νησί. Η Κρήτη είναι από τις πλέον προωθημένες περιφέρειες στον τομέα των απορριμμάτων στη χώρα. Αφενός εξαιτίας του πολλαπλού κόστους της περιπέτειας του Κουρουπητού, αφετέρου γιατί το πρώτο εγχείρημα περιφερειακού σχεδιασμού στις αρχές του ’90, υλοποιήθηκε σε σημαντικό του μέρος. Βέβαια, σε σχέση με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα και τις ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις, είμαστε πολύ πίσω αφού ακόμα οι ΧΥΤΑ αποτελούν το βασικό μας εργαλείο. Τις κατά διαστήματα τροποποιήσεις του περιφερειακού σχεδιασμού, χαρακτήρισε η έλλειψη πολιτικής τόλμης. Το ανομολόγητο φλερτ με την καύση, η σπατάλη πόρων σε άσκοπα έργα, οι ανορθολογικές επιλογές κρατούν ακόμα ανοιχτό και άλυτο το πρόβλημα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στην Κρήτη.

Η νέα αρχή του ΕΣΔΑΚ καλείται να συμβάλλει αποφασιστικά προς τη βέλτιστη πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων, που δεν μπορεί να είναι άλλη από την πρόληψη, ανακύκλωση, κομποστοποίηση. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, στις 1/1/2016 όλοι οι φορείς διαχείρισης απορριμμάτων της Κρήτης συνενώνονται σε έναν. Αυτό θα βοηθήσει στην ουσιαστικά ενιαία προσπάθεια ολοκληρωμένης διαχείρισης. Μέχρι τότε ο ΕΣΔΑΚ θα μπορούσε να προωθήσει: 1) Δράσεις πρόληψης. 2) Αύξηση και ποιοτική βελτίωση της ανακύκλωσης. 3) Δημιουργία πράσινων σημείων. 4) Τοποθέτηση καφέ κάδου οργανικών 5) Οικιακή κομποστοποίηση. 6) Εφαρμογή του «πληρώνω όσο πετάω» σε όλα τα τιμολόγια και, βέβαια, ενημέρωση-ευαισθητοποίηση των πολιτών για όλα.

Το πρώτο πράγμα όμως που οφείλει να κάνει η νέα διοίκηση, είναι να αναβάλλει  το διαγωνισμό για την ανάθεση «Διαχείρισης Μονάδας Προεπεξεργασίας Απορριμμάτων Ηρακλείου (Εκσυγχρονισμός  και  Λειτουργία )» που η προηγούμενη Αρχή έχει προκηρύξει για τις 20 Νοεμβρίου. Έχει ενδιαφέρον ότι στην εφημερίδα Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δημοσιεύτηκε στις 26 Σεπτεμβρίου προκαταλαμβάνοντας  τη νέα Αρχή. Αφορά στην περίφημη μονάδα βιο-ξήρανσης που λειτουργεί από το 2010 δίπλα στη Λαχαναγορά. Το τίμημα είναι 5.373.000  ευρώ για τη λειτουργία δύο χρόνων. Με δυνατότατα απευθείας επέκτασης και για τρίτο χρόνο για 7.794.000 ευρώ συνολικά.

Η ιδιαίτερα ενεργοβόρα αυτή μονάδα, ξεπερασμένη πλέον στην Ευρώπη, συνόδευε εργοστάσια καύσης, προεπεξεργαζόμενη τα απορρίμματα για τη βελτίωση της θερμικής τους απόδοσης με τη μείωση της υγρασίας τους. Στην περίπτωσή μας το προϊόν που κοστίζει στο δημότη περίπου 30 ευρώ ανά τόνο πλέον του κόστους ταφής, οδηγούμενο στο ΧΥΤΑ Πέρα Γαλήνων, αποκτά πάλι τα αρχικά του χαρακτηριστικά με την έκθεσή του στην υγρασία.

Στις 11/3/2011 σε ημερίδα που είχε οργανώσει ο τότε βουλευτής  Φραγκ. Παρασύρης υπό τον τίτλο ‘Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων στην Κρήτη’ είχα υποβάλλει το παρακάτω ερώτημα για να… μην πάρω καμία απάντηση:

«Πείτε μου έναν λόγο δημοσίου συμφέροντος και κοινωνικής ωφέλειας για τον οποίο ο φορολογούμενος πολίτης πλήρωσε 24 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή τέτοιας μονάδας εδώ στο Ηράκλειο, και πρέπει να συνεχίσει να επιβαρύνεται με 30 ευρώ ανά τόνο, απολύτως άσκοπα. Για να μην προσθέσω πως ο μελετητο -  κατασκευαστής το διαχειρίζεται κιόλας. Άρα ουδέν δημόσιο όφελος παρά μόνο κόστη».

Το επανυποβάλλω στην αυριανή νέα εκτελεστική επιτροπή του ΕΣΔΑΚ από την οποία είμαι βέβαιος πως θα τύχω απάντησης. Ο ορθολογισμός και η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν την αναβολή του διαγωνισμού και τη σύνταξη μελέτης για τις απαιτούμενες παρεμβάσεις, ώστε η μονάδα να συμβάλλει κυρίως στην ανακύκλωση, πράγμα που θα βοηθούσε και στην κάλυψη των στόχων ανάκτησης που η ευρωπαϊκή  νομοθεσία επιβάλλει.  Υπάρχει όμως ένας επιπλέον λόγος αναβολής.

Στο άρθρο 20 της διακήρυξης ανοιχτής δημοπρασίας που περιγράφει την ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των διαγωνιζομένων, απαιτεί «επί ποινή αποκλεισμού: να διαθέτει κατ’ ελάχιστον 3ετή  εμπειρία (κατ’ ελάχιστον τα  δύο  έτη στην ίδια εγκατάσταση), η οποία θα είναι σε λειτουργία μονάδων επεξεργασίας ή προεπεξεργασίας σύμμικτων αστικών απορριμμάτων, δυναμικότητας τουλάχιστον 25.000 τόνων ανά έτος».

Είναι προφανές πως με τέτοιους όρους μονάχα ένας ενδιαφερόμενος μπορεί  να εμφανιστεί. Φαντάζομαι ότι οι εργολήπτες, όπως και το ΤΕΕ, θα έχουν κάτι να πουν επ’ αυτού. Κι αν μετά τόσα χρόνια εμπειρίας τα τοπικά γραφεία και εργοληπτικές επιχειρήσεις δε διαθέτουν την ικανότητα να διαχειριστούν τέτοια έργα, για ποιες προϋποθέσεις ανάπτυξης μιλάμε;

Διαβάστε επίσης το αναλυτικό ρεπορτάζ του youpress.gr Είμαστε ασφαλώς περίεργοι να δούμε τις απαντήσεις των εμπλεκομένων...

Έντονοι προβληματισμοί και σοβαρά ερωτήματα εγείρονται από τη διακήρυξη του διαγωνισμού που έχει προκηρύξει ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ) για τη μονάδα προεπεξεργασίας των απορριμμάτων του Ηρακλείου