Έτος Μανόλη Αναγνωστάκη το 2015 στη Θεσσαλονίκη

Για τους ερωτευμένους που παντρεύτηκαν
Για το σπίτι που χτίστηκε
Για τα παιδάκια που μεγάλωσαν
Για τα πλοία που άραξαν
Για τη μάχη που κερδήθηκε
Για τον άσωτο που επέστρεψε
Για όλα όσα τέλειωσαν χωρίς ελπίδα πια. 

Η «Αφιέρωση», ποίημα του Μανόλη Αναγνωστάκη από τη συλλογή Συνέχεια 3, γραμμένο το 1962, είναι ίσως το πλέον αντιπροσωπευτικό της προσωπικής του θέασης στα πράγματα (κοινωνικά, ιδεολογικά, συναισθηματικά, πολιτικά εν τέλει). Την «Αφιέρωση» επέλεξε η αρμόδια επιτροπή που συνέστησε ο Δήμος της γενέθλιας πόλης του προκειμένου να τιμήσει φέτος (10 χρόνια από τον θάνατό του, στις 23 Ιουνίου του 2005, και 90 ακριβώς από τη γέννησή του, στις 9 Μαρτίου του 1925) τη μνήμη του ποιητή. Η «Αφιέρωση» θα λαξευθεί σε ειδική μεταλλική πλακέτα, επικολλημένη σε αναμνηστική γρανιτένια στήλη, η οποία θα τοποθετηθεί στη συμβολή μεταξύ των οδών Φιλίππου, Αμύντα και Πλάτωνος, εκεί όπου βρίσκεται σήμερα ένα μικρό πλάτωμα με τη σχετική νησίδα στο κέντρο του (το πλάτωμα δεν είναι χαρακτηρισμένο ως πλατεία, θα μπορούσε, όμως, παρά τις ελάχιστες διαστάσεις του).

Μικρή αλλά καθοριστική λεπτομέρεια: Ο Μανόλης Aναγνωστάκης έζησε από τη βρεφική του ηλικία ως τα δεκαεφτά του χρόνια σε διαμέρισμα μιας οικοδομής που σώζεται έως σήμερα στη συμβολή των οδών Ιουστινιανού και Μητροπολίτου Γενναδίου, επί της Πλατείας Δικαστηρίων. Το Δημοτικό σχολείο στο οποίο φοίτησε βρισκόταν στην οδό Αγίας Σοφίας, λίγο πριν από τη διασταύρωσή της με την οδό Ολύμπου (εκεί που βρίσκεται σήμερα κάποιο σχολικό κτίριο), ενώ Γυμνάσιο πήγε στο παρακείμενο Πειραματικό. Στο μέσον, περίπου, της απόστασης που μεσολαβεί μεταξύ της κατοικίας του και των σχολείων του, στη συμβολή των οδών Φιλίππου, Αμύντα και Πλάτωνος σχηματίζεται ένα πλάτωμα. Στις 30 Ιανουαρίου του 2014 ο αρχιτέκτονας (και προσωπικός φίλος του ποιητή) Μιλτιάδης Πολυβίου κατέθεσε αναλυτική πρόταση ονοματοδοσίας προς τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, τους αντιδημάρχους Πολιτισμού και Αρχιτεκτονικού καθώς και προς την Επιτροπή ονοματοδοσιών) — και είναι αυτή η πρόταση που υλοποιείται πλέον, με αφορμή και την επετειακή συγκυρία της συμπλήρωσης 90 χρόνων από τη γέννηση και των 10 από τον θάνατο του Μανόλη Αναγνωστάκη.

Η ονοματοδοσία της μικρής πλατείας στο τρίστρατο (Φιλίππου, Αμύντα και Πλάτωνος — κάτι σαν «Δρόμοι παλιοί που αγάπησα και μίσησα ατέλειωτα/ Κάτω απ’ τους ίσκιους των σπιτιών να περπατώ/ νύχτες των γυρισμών αναπότρεπτες/ κι η πόλη νεκρή…» και η τοποθέτηση της τιμητικής στήλης με την επτάστιχη «Αφιέρωση» (ως «πρώιμη αναγγελία της αποσάθρωσης της ποίησης από τη νομοτέλεια του κόσμου» τη χαρακτήρισαν αναλυτές της ποίησής του), θα πραγματοποιηθεί στις 9 Μαρτίου 2015 —στην 90ή επέτειο από τη γέννηση του ποιητή— στη γενέθλια πόλη και γειτονιά του. Εκεί, που έγραφε πως… «και προχωρούσα μέσα στη νύχτα. Χωρίς να γνωρίζω κανέναν. Κι ούτε κανένας με γνώριζε…».

Στο τρίστρατο και τη μικρή πλατεία θα χωρούσε ίσως κι ένα παγκάκι μ’ ένα γλυπτό, μεταλλικό ομοίωμα του ποιητή να κάθεται σ’ αυτό —αντίστοιχα βρίσκονται σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, σαν τον Ιρλανδό Τζέιμς Τζόυς, λ.χ., που συναντά κανείς ως μπρούντζινο συνοδοιπόρο στη γέφυρα της Τεργέστης— αλλά μέχρι χθες οι εκπρόσωποι του Δήμου πάλευαν να εξασφαλίσουν λίγα ευρώ για τη στοιχειώδη οργάνωση της πρώτης αυτής εκδήλωσης με τη μικρή πλακέτα της «Αφιέρωσης»… Η διοργάνωση σειράς εκδηλώσεων εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο από τον περασμένο Δεκέμβριο (δέκα μήνες μετά την υποβολή πρότασης από τον αρχιτέκτονα Μ. Πολυβίου) και ο σχεδιασμός ολοκληρώθηκε από την οργανωτική επιτροπή που συγκροτήθηκε για τον σκοπό αυτό.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα, οι εκδηλώσεις της «χρονιάς Μ. Αναγνωστάκη» για τη Θεσσαλονίκη θα συνεχισθούν στις 23 Ιουνίου (ημερομηνία θανάτου του), με μουσικολογοτεχνική εκδήλωση, η οποία θα περιλαμβάνει ομιλίες, απαγγελίες και μουσικό μέρος (τραγούδια που γράφτηκαν σε στίχους του Μ. Αναγνωστάκη) και ονοματοδοσία (αίθουσα «Μανόλης Αναγνωστάκης») της Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων στο ισόγειο του Δημοτικού Μεγάρου και —το ερχόμενο φθινόπωρο— τη διοργάνωση έκθεσης (ντοκουμέντων, κειμηλίων, φωτογραφιών, ανέκδοτων κειμένων κ.ά, και προσωπικών αντικειμένων, σε συνεργασία με τον γιο του ποιητή), με ταυτόχρονη έκδοση αναμνηστικού τόμου ή φυλλαδίου, που θα είναι και ο κατάλογος των εκθεμάτων, είτε στην υπό μετονομασία αίθουσα του Δημαρχείου είτε στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (ΚΙΘ).

πηγή: iefimerida/ Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων