Kiki de Montparnase Μούσα, ερωμένη, μοντέλο, τραγουδίστρια

γράφει η Αλεξάνδρα Λαμπροπούλου

Τη δεκαετία του ’20 στη Γαλλία όταν ο ρόλος της γυναίκας ήταν να τη βλέπεις αλλά όχι να την ακούς, στο Μοντπαρνάς στέφεται βασίλισσα η Kiki, Alice Prin κατά κόσμον. Εξωστρεφής, ανήθικη, ωμή, αθυρόστομη, προκλητική και αστεία, με φιλήδονο σώμα και αλαβάστρινο δέρμα. Μούσα για πολλούς καλλιτέχνες, μεταξύ αυτών και του Man Ray με τον οποίον ήταν εραστές για 6 χρόνια.

Η Alice γεννήθηκε το 1901 και έφτασε στο Παρίσι στα 12 για να ζήσει με την μητέρα της που δούλευε σε τυπογραφείο. Μέχρι τότε, τη μεγάλωνε η γιαγιά της σε ένα χωριό της Βουργουνδίας και με τον πατέρα της να μην την έχει αναγνωρίσει. Η πρώτη της δουλειά είναι σε τυπογραφείο στο οποίο ειρωνικά οπωσούν, τυπώνει το Κάμα Σούτρα. Κατόπιν σε έναν φούρνο με τον ιδιοκτήτη να γδύνεται και να της κάνει πρόστυχα αστεία. Αφού πιάστηκε στα χέρια με την γυναίκα του, στα 14 της αποφασίζει να γίνει γυμνό μοντέλο για έναν γλύπτη. Σε αυτό ακριβώς το σημείο διεκόπησαν και οι σχέσεις με την μητέρα της η οποία εισβάλει στο ατελιέ και την αποκαλεί πόρνη.

Η Alice αρχικά κοιμόταν στις σιταποθήκες, πλενόταν στα καφέ και πεινούσε, αλλά εκεί ακριβώς βρήκε και τον εαυτό της. Έγινε το μοντέλο για πολλούς καλλιτέχνες, ζωγράφους, γλύπτες και φωτογράφους όπως οι Pascin, Derain, Óscar Dominguez, Mayo, Julian Mandel. Ο εξπρεσιονιστής ζωγράφος Claim Soutine ήταν που την βάφτισε Kiki.

Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’20 η Kiki μεσουρανούσε στο Μοντπαρνάς, είχε δικό της καμπαρέ όπου τραγουδούσε, ανέβαινε επάνω στα τραπέζια και σήκωνε τη φούστα της, πολλές φορές μάλιστα χωρίς εσώρουχα. Έγινε τόσο διάσημη στο Παρίσι που κυκλοφορούσαν πιπεράτοι αστικοί μύθοι για αυτή στα σαλόνια των κυριών του καλού κόσμου, όπως για παράδειγμα ότι δεν είχε καθόλου τρίχες στο εφηβαίο της. Κάποιοι έλεγαν ότι είχε γεννηθεί έτσι, άλλοι ότι έβγαζε τρίχες μόνο όταν ερωτευόταν, ενώ άλλοι ότι δεν είχε επειδή το ξύριζε για να ποζάρει στους καλλιτέχνες.

Ο Man Ray στη διάρκεια της σχέσης τους έκανε εκατοντάδες πορταίτα της Kiki με διασημότερο όλων το “Le violon d’ Ingres” που αποτελεί και μια από τις αναγνωρίσιμες εικόνες της γενειάς των σουρεαλιστών. Παρότι είχαν πολύ ισχυρό δεσμό, ο εκρηκτικός της χαρακτήρας ήταν που διέλυσε την σχέση τους. Κυκλοφορεί και ως ανέκδοτο ότι ο Man Ray έχασε μια παρτίδα σκάκι από το Marcel Duchamp όταν η Kiki του ζήτησε να κάνουν παιδί.

 Μετά από ένα επεισόδιο της Kiki εξύβρισης, που κατέληξε στην φυλακή, και τον Ray να δηλώνει μέσω του δικηγόρου του ότι τα νεύρα της είναι πειραγμένα για να την αποφυλακίσει, της ανακοίνωσε τον χωρισμό τους κατά τη διάρκεια του καφέ τους. Η Kiki του εξφενδόνισε τα πιάτα στο κεφάλι και αυτός για να προφυλαχθεί μπήκε κάτω από το τραπέζι. Την αντικατέστησε με την προστατευόμενή του Αμερικανίδα φωτογράφο Lee Miller, παρότι για σχεδόν μέχρι το τέλος της ζωής της είχαν σχέσεις και προσπάθησε να την βοηθήσει.

Σε ηλικία 28 ετών γράφει τα απομνημονεύματά της με τίτλο “Kiki’s memoirs” με την εισαγωγή του βιβλίου να την κάνει ο Ernest Hemingway λέγοντας ότι «η Kiki κυριαρχεί στην περιοχή του Μοντπαρνάς περισσότερο από ότι η βασίλισσα Βικτόρια κυριαρχεί στην περιοχή της Βικτόρια». Εκδόθηκε στην Αμερική και απαγορεύτηκε γιατί θεωρήθηκε ότι προσβάλει τα χρηστά ήθη, μέχρι το 1972.

Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η Kiki βρισκόταν βυθισμένη στα ναρκωτικά και το αλκοόλ και ήταν φτωχή όπως γεννήθηκε. Πουλούσε παλιά παπούτσια ή τραγουδούσε για τους τουρίστες στους δρόμους του Μοντπαρνάς για να ζήσει.

Πέθανε σε πλήρη ένδεια στην ηλικία των 52 ετών έχοντας υπάρξει μια από τις διασημότερες μούσες όλων των εποχών, μεγάλων καλλιτεχνών όπως ο Man Ray, ο Ζαν Κοκτώ, ο Αρνό Μπέκερ, ο Fernard Leger, ο Catel Bocquet κ.α. και και ενώ υπάρχουν εκατοντάδες πορταίτα της σε φωτογραφίες και πίνακες.

Ο Tsuguharo Foujita ήταν από τους ελάχιστους καλλιτέχνες της παρέας που είχε στο δωμάτιό του μπάνιο με ζεστό νερό. Η Kiki πολύ συχνά το χρησιμοποιούσε. Τότε ήταν που της έκανε και το πορτραίτο. Όταν έμαθε το θάνατό της, είπε: “Μαζί με την Kiki πέθαναν και τα χρυσά χρόνια του Μοντπαρνάς… 

Το κείμενο της κ. Αλεξάνδρας Λαμπροπούλου δημοσιεύεται με την άδειά της. Την ευχαριστούμε θερμά.

Πηγή: imaginistes