Τα "κόκκινα" δάνεια των τσιγγάνων

γράφει ο Λεωνίδας Δρανδάκης

Όπως εξήγγειλε ο συμπατριώτης μας υπουργός κ. Γ. Σταθάκης, μία από τις πρώτες ενέργειες της νέας κυβέρνησης θα είναι η τακτοποίηση με ευνοϊκούς όρους των μη εξυπηρετούμενων δανείων, των λεγομένων «κόκκινων» δανείων.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία τα κόκκινα δάνεια, ανέρχονται συνολικά σε 85 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 27,5 δις είναι στεγαστικά, τα 12 δισ. καταναλωτικά και τα 45 δισ. ευρώ επιχειρηματικά.

Δεν γνωρίζομε αν μέσα στα 27,5 δις των στεγαστικών δανείων περιλαμβάνονται και τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια των σκηνιτών Τσιγγάνων. Προσωπικά τα υπολογίζω λιγότερα από 250 εκ. ΕΥΡΩ, ποσό ελάχιστο μπροστά στα 27,5 δις. Ας ελπίσομε ότι μέσα στη φούρια των πρώτων ημερών, δεν θα ξεχαστούν και θα τύχουν της ευνοϊκής αντιμετώπισης που επιφυλάσσει η κυβέρνηση στα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.

Εύλογα θα αναρωτηθείτε, πρώτον πως κατόρθωσαν να πάρουν στεγαστικά δάνεια, άνθρωποι με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 3.000 -12.000 ΕΥΡΩ και δεύτερον αφού πήραν στεγαστικό δάνειο πως εξακολουθούν να είναι σκηνίτες και να παραμένουν στις χαβούζες που λέγονται καταυλισμοί Τσιγγάνων;

Ολυμπιακοί αγώνες 2004, η πηγή της χρεοκοπίας

Αν ποτέ η κυβέρνηση κάνει έρευνα, όπως το υποσχέθηκε, για το πώς προέκυψε το δημόσιο χρέος που έφερε τη χρεοκοπία στην Ελλάδα, οι Ολυμπιακοί αγώνες του 2004 θα αποδειχθούν η αιτία πολλών δεινών της χώρας. Η κατασπατάληση δανεικών χρημάτων, σε έργα προβολής, βιτρίνας ή μιας χρήσης και στη συνέχεια η κακοδιαχείριση των λεγομένων Ολυμπιακών έργων επί πολλά έτη, δεν είχε όριο. Είμασταν φτωχοί και σπαταλούσαμε ως δανδήδες.

Οι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν η αιτία της χορήγησης στεγαστικών δανείων στους Τσιγγάνους. Καταυλισμοί Τσιγγάνων υπήρχαν στο Μαρούσι, στο Νομισματοκοπείο, δηλαδή σε χώρους όπου θα δημιουργούνταν αθλητικές εγκαταστάσεις. Έπρεπε οι καταυλισμοί να μετακινηθούν άμεσα. Μέχρι τότε για τη μετεγκατάσταση καταυλισμών εφαρμόζονταν στεγαστικά προγράμματα με βραδύτατους ρυθμούς υλοποίησης.

Η κυβέρνηση (Σημίτη) αδυνατώντας να ανταποκριθεί στις πραγματικές ανάγκες των Τσιγγάνων και ενόψει των Ολυμπιακών αγώνων αποφασίζει να χορηγήσει στεγαστικά δάνεια ύψους 45.000 ΕΥΡΩ σε σκηνίτες Τσιγγάνους (αργότερα έγινε 60.000 ΕΥΡΩ), παραβλέποντας το γεγονός ότι η μεταστέγαση των Τσιγγάνων δεν γίνεται μόνο για στεγαστικούς λόγους αλλά πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τις απαραίτητες υποστηρικτικές ενέργειες για την κοινωνική ένταξή τους. Τα δάνεια θα χορηγηθούν από τις εμπορικές Τράπεζες και είναι υπό την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου εις το ακέραιον. Είναι έντοκα με επιδότηση επιτοκίου κατά 80%.

Η «λύση» της χορήγησης στεγαστικών δανείων, φαίνεται να είναι μια γρήγορη διαδικασία απαλλαγής των καταυλισμών και ταυτόχρονα της στεγαστικής αποκατάστασης των Τσιγγάνων. Οι Δήμοι που μέχρι τότε αντιδρούσαν στη μετεγκατάσταση των Τσιγγάνων εντός των διοικητικών ορίων τους, βρίσκουν θετική τη λύση της δανειοδότησης και κατόπιν πιέσεών τους προς την κυβέρνηση, επεκτείνονται τα στεγαστικά δάνεια σε όλη τη χώρα.

‘Όμως η δανειοδότηση προσκρούει πέραν των άλλων εμποδίων:

1. Στην αδυναμία των Τσιγγάνων να ανταπεξέλθουν στη γραφειοκρατία και την διαδικασία δανειοδότησης από τις τράπεζες.

2. Στο ύψος του δανείου το οποίο είναι ανεπαρκές για την αγορά οικοπέδου και οικοδόμηση κατοικίας.

Το πρώτο εμπόδιο παρακάμπτεται με τη βοήθεια των Δήμων. Οι δήμοι αναλαμβάνουν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για να υποβληθεί η αίτηση δανειοδότησης σε τράπεζα.

Ο καιρός των Τσιγγάνων

Το δεύτερο εμπόδιο το αναλαμβάνει το Ελληνικό δαιμόνιο. Σε όλη την χώρα στήνεται “κομπίνα” εκταμίευσης των χρημάτων. Γίνονται αγορές οικοπέδων σε απίθανα εγκαταλελειμμένα χωριά, εκταμιεύεται το ποσόν του δανείου στο σύνολό του με πλαστές βεβαιώσεις, χωρίς να αποπερατωθεί η οικία. Ο δικαιούχος Τσιγγάνος παίρνει ένα μέρος σε μετρητά. Τα υπόλοιπα χρήματα πάνε στον μεσολαβητή. Το ποσό που παίρνει στα χέρια του ο Τσιγγάνος, φαντάζει μυθικό στα μάτια των διαβιούντων όχι κάτω από το όριο της φτώχιας αλλά κάτω από το όριο της εξαθλίωσης σκηνιτών. Στους καταυλισμούς πανηγυρίζουν. Δημοτικές αρχές μιλούν για «θαλασσοδάνεια». Ήρθε ο καιρός των Τσιγγάνων. Πλήρης ο εκμαυλισμός των αγράμματων Τσιγγάνων. Κανένας δεν φεύγει από καταυλισμό. Κανένα δάνειο δεν εξυπηρετείται μέχρι σήμερα.

Τα δάνεια αυτών των ανθρώπων δεν εξυπηρετούνται. Επειδή δε είναι εγγυημένα από το κράτος για το σύνολό τους, σύντομα οι Τράπεζες θα ζητήσουν από το κράτος την επιστροφή των χρημάτων. Οι Τσιγγάνοι θα χάσουν το οικόπεδο που αγόρασαν με το δάνειο και θα βρεθούν χρεωμένοι στην Εφορία με το σύνολο του δανείου συν τους τόκους. Αποτέλεσμα, εκτός του χρέους, δεν θα έχουν φορολογική ενημερότητα, απαραίτητη για την άδεια πλανόδιου μικροπωλητού που είναι το κύριο επάγγελμα των σκηνιτών.

Μια ιδιότυπη  ομηρία,  μη βιώσιμου χρέους

Η αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων ήταν γνωστή, αν εξετάσει κανείς τις προϋποθέσεις χορήγησης των. Μια εκ των προϋποθέσεων ήταν ο δανειολήπτης να έχει ετήσιο εισόδημα, περιλαμβανομένων των πάσης φύσεως προνοιακών επιδομάτων 3.000 έως 12.000 ΕΥΡΩ. Το ανώτατο όριο προσαυξάνεται ανάλογα με τα παιδιά. Είναι προφανές ότι ένα ζευγάρι με ετήσιο εισόδημα 3.000 – 12.000 ΕΥΡΩ έχει πρόβλημα επιβίωσης και σίγουρα δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει το δάνειο. Αυτός είναι ο λόγος που το σύνολο των δανείων δεν εξυπηρετούνται, ούτε και πρόκειται να εξυπηρετηθούν.

Οι σκηνίτες ζουν κάτω από μία ιδιότυπη ομηρία. Χρεωστούν και το χρέος τους είναι μη βιώσιμο, όπως της Ελλάδας. Η ευθύνη για το χρέος δεν είναι μόνο των «ευάλωτων» Τσιγγάνων, όπως τους χαρακτηρίζει η Πολιτεία, αλλά κυρίως εκείνων που χορήγησαν τα δάνεια γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι δεν θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν.

Σήμερα οι Τσιγγάνοι ζητούν μια διευθέτηση του χρέους τους. Η πρόταση των Τσιγγάνων, για όσους δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους, είναι να πάρει το κράτος και οι Τράπεζες τα υποθηκευμένα οικόπεδα και να απαλλαγούν οι Τσιγγάνοι από κάθε δανειακή υποχρέωση.

Την ενδεχόμενη ζημιά του Δημοσίου από αυτή τη ρύθμιση, ας την αναζητήσει η Πολιτεία από εκείνους που σκέφθηκαν και οργάνωσαν την όλη υπόθεση των δανείων.

Ο Λεωνίδας Γ. Δρανδάκης είναι Ομ. Πολιτικός Μηχανικός

 Πηγή: εφημερίδα Η ΠΑΤΡΙΣ