Tα δεύτερα, δικά μου! [05.12.2013]

Ταξίδι στη Σαλονίκη, μια βόλτα στην Αριστοτέλους, στάση στα "Βομβίδια". Ένας μεζές με δυό τσίπουρα... Τη Σαλονίκη τη θυμάμαι πάντοτε, το συγκεκριμένο στέκι -ύστερων φοιτητικών χρόνων- σημείο της πόλης εξαιρετικό, ήρθε στο μυαλό μαζί με την νέα στήλη της "μαργαρίτας" με τίτλο "πέντε στα όρθια". Έτσι ήταν και τότε... Οι πρώτοι το έστηναν στο μικρό πάσο του μαγαζιού και η παρέα ανοιγόταν μέχρι να το επιτρέπει ο ...καιρός και η όρεξη...

"Τα δεύτερα, δικά μου!". Κάθε Πέμπτη στο "τετράδιο εξόδου"! Στα μικρά και στα μεγάλα γεγονότα, πρόσωπα, καταστάσεις. Όσα συζητούν φίλοι σε μια παρέα...

Α.ΣΤΕΓΟΣ [ 05.12.2013 ]

1. Τα "λευκά" χρόνια της μοιχείας

Διαβάζω στην καλή εφημερίδα "Η ΠΑΤΡΙΣ" και στη στήλη "σαν σήμερα": 1981, Η Ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να καταργήσει το άρθρο 357 του Ποινικού Κώδικα, που προβλέπει ποινή φυλάκισης για τη μοιχεία.

Θυμάμαι -μαθητής στην Β` γυμνασίου- ότι το θέμα είχε προκαλέσει συζητήσεις και αντιδράσεις. Οι λέξεις "μοιχός" και "μοιχαλίδα" δεν μας ήτανε άγνωστες. 

Ήταν η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου που αποποινικοποίησε την μοιχεία μέσα από μια σειρά κινήσεων και νομοθετικών πράξεων που κορυφώθηκαν... το 1982. Η οργή της εκκλησίας ήταν δεδομένη, όμως το νέο Οικογενειακό Δίκαιο ήταν γεγονός και ο πανίσχυρος τότε Παπανδρέου δεν έκανε βήμα πίσω, αν και χρειάστηκε οκτώ μήνες από την εξαγγελία του μέτρου μέχρι την ψήφιση του νόμου.

Η ιστορία ενός ...αδικήματος

Σύμφωνα με το άρθρο 286 του Ποινικού Νόμου της Βαυαροκρατίας που ίσχυσε έως το τέλος του 1950 η διάπραξη μοιχείας ήταν πλημμέλημα. Στο νέο Ποινικό Κώδικα που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 1951, και συγκεκριμένα στο άρθρο 357 προβλεπόταν ποινή ενός έτους για τους μοιχούς, μόνο αν είχε ζητήσει η απατημένη ή ο απαντημένος σύζυγος να ασκηθεί δίωξη. Οι δράστες έπρεπε να συλληφθούν επ' αυτοφώρω για να στοιχειοθετηθεί ευκολότερα η κατηγορία γεγονός που οδηγούσε σε απίστευτες σκηνές.

Η μοιχεία αποποινικοποιήθηκε με το νέο οικογενειακό δίκαιο τον Ιούλιο του 1982, παρά τις προειδοποιήσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος ότι "η αποποινικοποίηση της μοιχείας θα κλονίσει τα θεμέλια της οικογένειας και του γάμου". Επιπλέον με το Νόμο 1329/1983 η μοιχεία έπαψε να αποτελεί απόλυτο λόγο διαζυγίου.

H σκηνή από τη "Βίλα των Οργίων" με τους παράνομους εραστές τυλιγμένους σε σεντόνια να οδηγούνται στο αστυνομικό τμήμα έχει σφραγίσει μια ολόκληρη εποχή για την Ελλάδα, που από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους έως το 1982 ζούσε στα... "λευκά"  χρόνια της μοιχείας.



2. Γνώση

Θυμάμαι πάντα με συγκίνηση τη τελευταία φορά που γράψαμε συνθήματα στους τοίχους της γενέθλιας πόλης. Μαζί με τον σύντροφό μου και φίλο Μ.Σ. και την παραμονή της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων, γεμίσαμε τα σχολεία με το "Αύριο η λαιμητόμος. Πότε θα μιλήσουμε για τη γνώση;". Ήταν ένα σύνθημα της στιγμής.

Το σκέφτομαι από τότε κάθε φορά που τα θέματα της παιδείας και της εκπαίδευσης κυριαρχούν. Το σκέφτομαι - είμαι σίγουρος και ο Μανώλης- καθώς ακριβώς αυτή η παράμετρος απουσιάζει από κάθε σχετική συζήτηση. Τα τελευταία τραγικά γεγονότα στο ΕΚΠΑ, στο ΕΜΠ και στο σύνολο των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, το αποδεικνύουν.

Μαζί με το σύνθημα, την πρώτη μας νιότη και την κόκκινη μπογιά, σκέφτομαι και τις ώρες που έχασα -οριστικά - από την μη παρακολούθηση διαλέξεων, μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο. Αυτές οι χαμένες ώρες δημιούργησαν  ένα δυσαναπλήρωτο κενό.

Όταν βρέθηκα στην...απέναντι μεριά, στα αμφιθέατρα και στα εργαστήρια του ΤΕΙ Κρήτης προσπάθησα να το καλύψω. "Αξιοποιήστε, εκμεταλλευτείτε, ξεζουμίστε τώρα τον καθηγητή που έχετε απέναντι", έλεγα στους φοιτητές μου."Κερδίστε όσα παραπάνω μπορείτε! Και αν δεν ξέρει, αυτή η δική σας δίψα, θα τον αναγκάσει να μάθει περισσότερα". Πίστευα και εξακολουθώ ότι μέσα από αυτήν τη διαδικασία θα μπορούσαμε να γινόμαστε καλύτεροι, μέρα με τη μέρα.

Αυτή η διδασκαλία γίνεται μόνο σε ανοικτά πανεπιστήμια, αμφιθέατρα και σχολεία. Μόνο εκεί κρίνεται ο δάσκαλος και ο μαθητής. Ας το σκεφτούμε συλλογικά... 



3. Πρωτοβουλία για την δημοκρατική και προοδευτική  παράταξη

Η πρώτη ανοικτή εκδήλωση της πρωτοβουλίας ήταν μια επιτυχημένη εκδήλωση. Οι εισαγωγικές ομιλίες ήταν υψηλού επιπέδου [ Γραβάνης, Καλοκαιρινός, Καρακάσης ]. Η παρουσία των πολιτών ενθαρρυντική για τη συνέχεια. Η ηγεσία του Πασόκ στο Ηράκλειο - παρών ο γραμματέας και τα μέλη της ΝΕ - είναι νέοι άνθρωποι. Η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ απούσα.

Οι τοποθετήσεις και τα σχόλια  ήταν κύρια και εύστοχα. Πολιτικό σύστημα, οικονομία, ανεργία και η νέα παραγωγική βάση της χώρας, το κοινωνικό κράτος, η θέση μας στην διαμορφούμενη Ευρώπη, ποια Ευρώπη, ευρωεκλογές, εκλογές για την αυτοδιοίκηση, ήταν τα θέματα που φάνηκε να αποσχολούν όσους έλαβαν το λόγο. 

Οι μικρές... Ελιές - μουρέλα τα λέμε εδώ στο νησί - είναι μια επιβεβαίωση ότι το χωράφι είναι καλό, ο γεωργός ακούει και το δέντρο αρχίζει να καρπίζει. Οι μικρές Ελιές στην ΕΣΗΕΑ, στο ΤΕΕ, στο πανεπιστήμιο της Πάτρας...

Ο δρόμος είναι πάντοτε μπροστά. Στο Ηράκλειο ξεκινήσαμε. Η προσωρινή τοπική συντονιστική επιτροπή προετοιμάζει από τώρα την πρώτη πολιτική εκδήλωση της πρωτοβουλίας, στα μέσα του Ιανουαρίου του 2014. 

Και βέβαια σας καλεί στην πρώτη δημόσια εκδήλωση της Αθήνας. Θα είναι μια μεγάλη γιορτή: 

  

 

4.  Με έβαλε σε σκέψεις...

[...] Επέστρεψε στο Ηράκλειο. Άφησε το Βερολίνο -"έχει κρύο τον χειμώνα"- για την πόλη μας.

Μουσικός, ανέστιος, ξένος. Τι βρήκε εδώ;  Να τον ρωτήσετε... Θα τον συναντήσετε στους δρόμους και στα καφέ του κέντρου. Πάντα με την κιθάρα του και ήχους κλασικού ροκ... [Τώρα, μαθαίνει να παίζει ρεμπέτικα. Είναι απίθανη η μητρική μου γλώσσα με τη βραχνή ιρλανδική του προφορά.]

Ευγενικός, αξιοπρεπής. "Βγάζει" καπέλο. Καλύπτει με το "τίποτα" τις λιγοστές του ανάγκες. "Σε ευχαριστώ, man!"

Στη δεύτερη ρακή, να "στρώσει η φωνή" και "να δέσουν τα χέρια", έγινε περισσότερο εξομολογητικός: "Παλιότερα σκεφτόμουν...για την επόμενη εβδομάδα. Τώρα, στα 48 μου, σκέφτομαι μόνο την επόμενη νύχτα, my friend. Μπορεί να πεθάνουμε αύριο..." 

Με την κιθάρα του και τον Bob Dylan, με έβαλε σε σκέψεις.

5. Πεθαίνω μια Κυριακή πρωί [απόσπασμα]


Τι έχω να δηλώσω; Τα στοιχεία ενός αναλυτικού βιογραφικού. Μικρές παύσεις. Καπνό. Βιβλία και αποκόμματα. Μια διαγραφή, ένα διαζύγιο και μια συνέχεια. 

Μικρά κείμενα. Είσαι η πρώτη αναγνώστρια. Καθημερινά σημειώματα. Θυμάσαι;  Για τα "επείγοντα " της  μέρας, για τη σχολή, τη βραδινή έξοδο [που με αγχώνει πάντα], για τη δουλειά στο κόμμα, για το γραφείο, για τους κοινούς μας φίλους ... Εκείνο το σημείωμα στο δωμάτιο. Μόνο εσύ ξέρεις το άγχος μου. Μόνο εσύ ξέρεις τα λάθη μου. Φοβάσαι;  Πιάσε ένα όνειρο. Να ξυπνήσουμε μαζί!  Να ακουμπήσω στον ώμο σου. Εκεί στον μυστικό σου κρυψώνα να βρεθώ.

[...] Επιχειρούμε να ζήσουμε / Σε καθρέπτες θρυμματισμένους συνομιλούν τα πολλαπλά μας εγώ / Μέγιστη η δυσκολία του εμείς.

Joan Miro, Χορός με φιγούρες και πουλιά

Πάντοτε έπαιζα ένα παιγνίδι: ''Αγαπημένη μου αναγνώστρια'' ήταν η αρχή. Ξεκίναγα να γράφω για μένα. Με την εικόνα του Άλλου κρυμμένη. Να προβάλλει αργά μέσα από την εσωτερική αναζήτηση. Όπως στα χρόνια των συνελεύσεων, ακουμπούσα το βλέμμα μου σε ένα πρόσωπο, να χάνεται ο κόσμος, να λύνεται ο κόμπος από το στομάχι. 

Οι συναντήσεις και οι συναναστροφές έγιναν πιο εσωτερικές, συνομιλούμε με τον εαυτό μας - ο κόμπος είναι δεσμός, δεν λύνεται,  δεν κόβεται.  Κυοφορείς την απάντηση. Δεν τη περιμένεις πια.  Οι πόνοι αφόρητοι.  Ζεις σε ένα διαρκές μεταίχμιο. Ζεις;

ΥΓ. Στην ίδια πάντα θέση στο μπαρ ήπιαμε ποτά και ανταλλάξαμε ευχές! Καλό δρόμο και καλή αντάμωση, συνταξιδιώτες!