Και μετά ήρθαν οι μέλισσες...

Χωρίς το άγχος του χρόνου, χωρίς βέβαια και την ομορφιά της συνάντησης, χωρίς να βλέπω τα πρόσωπα και να ανιχνεύω αντιδράσεις...

Με την άνεση να διορθώνω αβλεψίες, αλλά με το πάθος του προφορικού λόγου...

Με το βλέμμα στραμένο σε ένα πρόσωπο,  να λυθεί ο κόμπος από το στομάχι...

...τα όσα ακολουθούν είναι η "ομιλία" μου στο 2ο συνέδριο της Δημοκρατικής Αριστεράς.

ΥΓ. Από επιλογή δεν ήμουν υποψήφιος για σύνεδρος. Το γράφω για να συνεκτιμηθεί.

Αντώνης Ν.Χελιδώνης

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Μπροστά στο βήμα  του 2^ου συνεδρίου του Κόμματος μας, είμαστε όλες και όλοι  υποχρεωμένοι και με ειλικρίνεια να καταθέσουμε τις απόψεις μας και να αναμετρηθούμε με τις ευθύνες που απορρέουν από την πραγματικότητα.

Να θέσουμε ερωτήματα και να ανιχνεύσουμε απαντήσεις.

Γιατί σύντροφοι και αγαπητές συντρόφισσες αποχωρήσαμε από τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ; Ή επειδή θέλω να είμαι ακριβής γιατί αποχώρησα εγώ, 312 μέλη και στελέχη της ΔΗΜΑΡ, γιατί –αυτή η αποχώρηση και ό,τι την ακολούθησε μέχρι και τον Ιούνιο του `12- αναθάρρησε και ενέπνευσε "58" φίλους της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης;

Φύγαμε όταν είδαμε και συνειδητοποιήσαμε συλλογικά ότι το πολιτικό μας σχέδιο όπως αυτό είχε ψηφιστεί στο ιδρυτικό του συνέδριο όχι μόνο είχε καταργηθεί αλλά και αυτό ήταν πλέον σημαντικό, όσες και όσοι επιμέναμε την αναφορά είχαμε τη στάμπα του "εσωτερικού εχθρού". 

 Θυμάστε τι λέγαμε το μακρινό 1992. Όχι! Θα σας το θυμίσω:   

• Είμαστε εμείς εκείνοι που καλλιεργούμε τη συνείδηση της δυνατότητας μιας αριστερής υπέρβασης της σημερινής κρίσης, όχι με την αναμονή μιας καλύτερης συγκυρίας, αλλά με την προώθηση από σήμερα ενός συνεκτικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων.

• Επειδή αντιλαμβανόμαστε το σοσιαλισμό ως ένα διαρκές κίνημα προς την καθολική κοινωνία και ανθρώπινη απελευθέρωση, θέλουμε μια Αριστερά κινηματική, Αριστερά της κοινωνικής ενεργοποίησης, Αριστερά αγωνιστική. Και ξέρουμε πως ο ριζοσπαστικός χαρακτήρας μιας αυθεντικής αριστερής πολιτικής κρίνεται από το αν ανασυγκροτεί και αναζωογονεί τα κοινωνικά κινήματα, τις συλλογικές μορφές δράσης των ανθρώπων σε κάθε σφαίρα της ζωής τους, την "κοινωνία των πολιτών" συνολικά. Και επειδή, ταυτόχρονα, ξέρουμε ότι η κοινωνία δεν μπορεί να διατυπώσει και να λύσει τα βασικό της προβλήματα, έξω από εναλλακτικά προγράμματα διακυβέρνησης, οικοδομούμε μια Αριστερά που κατακτά συνεχώς μια "σύγχρονη ικανότητα διακυβέρνησης και διαχείρισης" σε κάθε επίπεδο της πολιτικής εξουσίας.

• Ξεκινάμε να οικοδομήσουμε τον νέο, ενιαίο ΣΥΝ για να ξαναδώσουμε στην πολιτική το αυθεντικό της περιεχόμενο ως δεσμό και συμπύκνωση κοινωνικών αναγκών και δράσης - ιδεών και αξιών. Για να ανασυνθέσουμε τα επιμέρους κατακερματισμένα κοινωνικά συμφέροντα, σε ένα πρόγραμμα και σε μια στρατηγική καθολικής κοινωνικής απελευθέρωσης. Για να επανασυνδέσουμε την πολιτική με τον πολιτισμό. [1]

Αυτήν την πορτοκαλί γραμμή ανοίξαμε στο ιδρυτικό συνέδριο της Δημοκρατικής Αριστεράς με την πολιτική του απόφαση… Πολλοί δεν θυμούνται ούτε αυτό. 

Θα σας το θυμίζω αμέσως τώρα:

• Η ΔΗΜΑΡ ανέλαβε δημόσιες πρωτοβουλίες και πραγματοποίησε  παρεμβάσεις για τα επίκαιρα ζητήματα με κορυφαίες τις επιλογές της, σε υποψήφιους Δημοτικούς Άρχοντες ιδιαίτερα στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα- όπου συνέβαλε αποφασιστικά στην ανατροπή του αυτοδιοικητικού κατεστημένου δεκαετιών.

• Η ΔΗΜΑΡ υποστηρίζει, από θέση αρχής, τη «μη βία» ως κεντρική αντίληψη και πολιτική πρακτική της δημοκρατικής συνείδησης της εποχής μας. Θεωρώντας ότι η άσκηση βίας από τις διεθνείς σχέσεις ως τη μητροπολιτική βία ευνοεί τελικά τους εκάστοτε ισχυρούς, η ΔΗΜΑΡ απορρίπτει αποφασιστικά τη χρήσης της και οριοθετεί το πεδίο της δράσης της μέσα από τις ειρηνικές μαζικές διεκδικήσεις. 

• Η ΔΗΜΑΡ καλεί όσες αριστερές δυνάμεις θέλουν να επιτελέσουν τον ιστορικό τους ρόλο να υιοθετήσουν πολιτικές πλατιών συγκλίσεων κοινωνικών και πολιτικών, ιδιαίτερα με τον οικολογικό και το σοσιαλιστικό χώρο, και να δώσουν τη μάχη των πειστικών, εναλλακτικών, υπεύθυνων προγραμματικών προτάσεων για την πορεία της χώρας, τις αλλαγές στο κράτος και την οικονομία, για τη δημοκρατική ευρωπαϊκή προοπτική.[2]
   

Κινηθήκαμε -παρά τα λάθη και τις αδυναμίες εκείνης της περιόδου- με επιτυχία στις εκλογές του Μαϊου και αναδείξαμε το Κόμμα σε εγγυητή της πολιτικής σταθερότητας με την απόφασή μας να πάμε στις δεύτερες εκλογές  με το σύνθημα "Εντολή για λύση"

Και μετά ήρθαν οι μέλισσες

ή μάλλον οι εκλογές του Ιουνίου του `12. Εκεί έγινε –συνετελεσθεί-  κάτι το οποίο η ηγεσία το είδε αλλά δεν θέλησε ποτέ –ούτε και σήμερα- να το καταλάβει. Άλλαξε ο κόσμος που παρακολουθούσε, ακολούθησε και εμπιστεύτηκε μέχρι και την κάλπη τη Δημοκρατική Αριστερά.

Η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ δεν γνώριζε , δεν αφουγκράστηκε , δεν συμπορεύτηκε, τέλος δεν μπόρεσε ή και δεν θέλησε να εκπροσωπήσει ποτέ αυτόν τον νέο κόσμο. Σήμερα, αυτό είναι εμφανές και από την συμμετοχή στις οργανώσεις, στις εκδηλώσεις, στις προσυνεδριακές διαδικασίες, ότι αυτός ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται για τη ΔΗΜΑΡ. Στη ζωή, στον έρωτα και στην πολιτική …ισχύει σε τέτοιες καταστάσεις η  φράση "αυτά είναι δανεικά".

Η συμμετοχή μας στην κυβέρνηση ήταν η στιγμή της ιστορικής δικαίωσης του ρεύματος της δημοκρατικής και ανανεωτικής αριστεράς. Ήταν η στιγμή που σε προσωπικό επίπεδο – και συγχωρήστε μου την αναφορά- ένοιωσα περήφανος που είχα ήδη 30 χρόνια στην πλάτη, μετρώντας από το πολύ μακρινό 1982 που οργανώθηκα στον ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟ.

Οι λοιδορίες που δέχθηκε αλλά και οι ήττες  που υπέστη αυτός ο χώρος – με την μεγάλη ακτινοβολία των ιδεών και τη μικρή εκλογική απήχηση, φάνηκε ότι ως τα άλλα όνειρά μας θα έπαιρναν εκδίκηση. Τα όνειρά μας όχι ο εκφυλισμός τους σε νούμερα που χειριζόταν το νέο πολιτικό προσωπικό, όπως ο προπονητής τους παίχτες του σε αγώνα ποδοσφαίρου 4-2-1, 5-3-1…

Για τα οραματικά μας στοιχεία μιλώ, της δικής μας αριστεράς, για τα φυσιογνωμικά μας στοιχεία, που μπόλιασαν μια αδύναμη χωρίς εμάς κυβέρνηση να κρατήσει τη χώρα στο ευρώ και στο τραίνο της ΕΕ. Ήταν η ανάληψη της ευθύνης που μας αναλογούσε, να δώσουμε λύση στο κυβερνητικό πρόβλημα της χώρας, να εδραιώσουμε τη θέση μας στην Ευρωζώνη.Και προσέξτε χωρίς να λησμονούμε ούτε ένα λεπτό ότι οι ράγες αυτής της σημερινής Ευρώπης απαιτούν διόρθωση, αλλαγές, επαναθεμελίωση.

Πράξη εναρμονισμένη με την προεκλογική μας δέσμευση. Πράξη και θέση που καθημερινά επιβραβευόταν από την κοινή γνώμη, η οποία θεωρούσε το Κόμμα μας ως ανάχωμα σκληρών και άδικων πολιτικών. 

Και μετά ήρθαν οι μέλισσες

Ή μάλλον μια… πουτάνα, για να παραφράσω τον Δικαιόπολι από τους Αχαρνής που μιλάει για τρεις: Η ΕΡΤ.

Η αποχώρηση μας από την κυβέρνηση έγινε – "με λάθος τρόπο, σε λάθος χρόνο και για λάθος αφορμή", όπως εύστοχα, πολιτικά και με σαφήνεια –σπάνιο για ΔΗΜΑΡ τον τελευταίο καιρό- σημειώνει στην κριτική του ο σ. γραμματέας της ΚΕ του Κόμματος, -πλήρης και σωστός τίτλος- Σπύρος  Λυκούδης.

Η αποχώρηση από την κυβέρνηση όχι μόνο αλλοίωσε τα φυσιογνωμικά στοιχεία του Κόμματος αλλά τείνει να ακυρώσει  το ρόλο του στο πολιτικό σκηνικό. Γίναμε η πρώτη ύλη σε πένες σοβαρών γελοιογράφων.

Σας ενοχλεί μια κλειστή ΕΡΤ αλλά δεν σας ενοχλούν τα κλειστά πανεπιστήμια. Κρατήσαμε στο συρτάρι μας τις προτάσεις του κ. Μόσιαλου και του κ. Αλιβιζάτου και τις καταθέσαμε μετά την πράξη του Σαμαρά. Έτσι θα συμβαίνει πάντα, όταν η δημοκρατική αριστερά δεν μπορεί ή δεν θέλει να κόψει τους δεσμούς από την  μήτρα που γεννήθηκε. Μια μήτρα   που πλέον δεν την τροφοδοτεί, τουναντίον ως καρκίνωμα την καταρρακώνει.   

Και μετά ήρθαν οι μέλισσες

ή μάλλον ήρθε εκείνος ο μακρινός μου εξάδελφος, ο κ. Αηδόνης. Φαίνεται να διαθέτει τεράστιο πολιτικό εκτόπισμα τη στιγμή που εκείνος και εμείς βέβαια, θα καλύψουμε το κενό – για το οποίο όλοι συμφωνούμε- το κενό του τρίτου πόλου. Η ανάλυσή μας για τον νέο ατελή  δικομματισμό είναι ένα σταθερά ενοποιητικό στοιχείο μεταξύ μας!

Ενδιάμεσα όμως είχαμε θάψει –νεκροθάφτες εμείς- την ιδέα του Φόρουμ, χωρίς να εξηγήσουμε σε καμιά στιγμή πως διάβολε θα υλοποιούσαμε την θέση του ιδρυτικού μας συνεδρίου για τη ανασύνθεση του δημοκρατικού χώρου… 

Η Ευρώπη είναι το πεδίο όπου θα συγκρουστούν οι πολιτικές δυνάμεις για το επόμενο μεγάλο διάστημα. Το δίπολο Αριστερά - Δεξιά θα επανέλθει όταν οι συνθήκες της οικονομίας θα ομαλοποιηθούν. Αυτό δεν σημαίνει ότι υποχωρεί σήμερα ο στρατηγικός μας στόχος. Το φόρουμ χθες και η κίνηση – έκκληση των "58" σήμερα μπορεί να χαράξει έναν ορίζοντα που θα συμπεριλαμβάνει ευρύτατες δυνάμεις. "[...]Επιμένουμε ότι μας συνεγείρει η προοπτική της συλλογικής δραστηριοποίησης και συζήτησης για τη μόρφωση του αναγκαίου για την κοινωνία μας προγραμματικού λόγου της μεταρρύθμισης και του αριστερού εκσυγχρονισμού. Το ζητούμενο αυτό μας αφορά όλες και όλους: οφείλει να ενεργοποιηθεί με ανοχή και ατομική δημοκρατική στάση προς κάθε κατεύθυνση και απόχρωση, δίχως προκαταβεβλημένους κανόνες, βολονταριστικό στόμφο, από πριν δοσμένους ρόλους και σεβάσμιες ιεραρχίες." 

Εκεί μπορεί να βλαστήσει και να καρπίσει η πρόταση μας για την απλή αναλογική, η οποία  είναι ένα εργαλείο στα χέρια υπαρχουσών πολιτικών. Σε κάθε άλλη περίπτωση -ειδικά όταν συζητάς συνεργασία μόνο με τον εαυτό σου- είναι ένα σύνθημα κενό. 

Με αυτό το ερώτημα πρέπει να αναμετρηθούμε. Σε κάθε άλλη περίπτωση ας αποφασίσουμε να ευτελίσουμε την πολιτική σε όρους συμπάθειας και αυταρέσκειας.

Ας δούμε ένα τέτοιο θέμα. Πολιτικής εννοώ. 

Απορρίψαμε στο ιδρυτικό μας συνέδριο την πρόταση του σ. Μάνου Ματσαγγάνη –το λέω συμπυκνωμένα, την υποστήριζαν πολλοί σύντροφοι- που καταγράφηκε με τον όρο "δίκαιη λιτότητα". Θεωρώ και το λέω όσο πιο περιεκτικά μπορώ ότι εάν είχαμε στηρίξει όλη την πολιτική μας  πάνω σε αυτήν την πρόταση θα είχαμε προσφέρει ύψιστες υπηρεσίες καταρχήν στα πλέον αδύναμα στρώματα – που δεν βρίσκονται μέσα σε αυτήν την αίθουσα- αλλά και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Πρέπει η Ελλάδα να μάθει να ζει με λιγότερα,  πρέπει η Ελλάδα να μάθει να ζει με λιγότερα μέσα σε μια Ευρώπη που ζει με λιγότερα.

Σήμερα ο ανέστιος χώρος που δεν βολεύεται στα κόμματα, που απορρίπτει το χθες  τρομάζει στην επιστροφή που υπόσχεται νεοκομμουνιστική αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, στρέφεται προς την Κεντροαριστερά. Αυτός ο χώρος έχει ένα χαρακτηριστικό: γνωρίζει ότι η άρνηση και ο θυμός δεν αποτελούν θέσεις, πολύ περισσότερο δεν είναι ικανά πολιτικά εργαλεία. Θυμάται και αξιολογεί τα λόγια του Πιέτρο Ινγκράο: "Η αγανάκτηση δεν αρκεί". 

Αναζητά την πολιτική:

• Στον δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ανατρέποντας συμβιβασμούς αδράνειας, επιλέγοντας την ενίσχυση του κοινού ευρωπαϊκού δρόμου, την ενίσχυση των εννοιών της συνεργασίας, της περιφερειακής ανάπτυξης και της συνοχής.
• Στην απαίτηση για δημοσιονομική εγκράτεια, για δίκαιη -αριστερή την έλεγε ο Ενρίκο Μπερλιγκουέρ- λιτότητα. Σήμερα το αίτημα αυτό είναι μια απάντηση ελευθερίας και δημοκρατίας. Είναι η απάντηση στην ασυδοσία κράτους και πολιτών να ζουν με δανεικά.

Αυτός είναι ο ρόλος ενός Κόμματος του ρεύματος της δημοκρατικής αριστεράς.

Προτελευταίο ερώτημα: 

Που υπηρετείται  αυτός ο στόχος; 

Στο πεζοδρόμιο; Όχι! 

Εκεί ανθούν τα χαρακώματα του ΠΑΜΕ, οι βολεμένοι συνδικαλιστές –πρώην ΠΑΣΟΚ, νυν ΣΥΡΙΖΑ- και οι ψεκασμένοι των ΑΝΕΛ.

Εκεί δεν χωράμε, σύντροφοι!

Τελευταίο ερώτημα: 

Είναι η ΔΗΜΑΡ το Κόμμα μας; 

Σήμερα, η πλειοψηφία αρνείται δύο συστατικά στοιχεία του ρεύματος της δημοκρατικής αριστεράς. Τη συμμετοχή σε ένα διάλογο που τώρα ανοίγει και τη στρατηγική επιλογή για την αναμόρφωση του χώρου της κεντροαριστεράς. Στοιχείο φυσιογνωμίας το πρώτο, απόφαση του ιδρυτικού συνεδρίου το δεύτερο.

Οι αντιφάσεις, οι φλυαρίες, οι κακοτοπιές θα πληθαίνουν. Όλα καλά καμωμένα -και η συμμετοχή στην κυβέρνηση και η αποχώρηση από αυτήν. Όλα καλά σχεδιασμένα - πρόταση για την απλή αναλογική χωρίς πολιτικό πρόγραμμα... [ή εδώ κρύβεται μια νέα, κακοφορμισμένη "αριστερή στροφή";]

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ βρίσκεται σε οριακό σημείο. Οι αποφάσεις  της ηγεσίας οδηγούν το κόμμα σε επικίνδυνες ατραπούς. Είναι αυτονόητη και η στάση μας. Δεν θα συναινέσουμε δια της σιωπής. Θα εργαστούμε μέσα στο Κόμμα. Το ίδιο θα κάνουμε και στην κοινωνία. Η στήριξη και η ενδυνάμωση της κίνησης των 58 είναι και δική μας υπόθεση. Ως μια φωνή του ρεύματος της δημοκρατικής αριστεράς. Ισχυρή στη συνείδηση ενός ολόκληρου κόσμου που ασπάσθηκε τις ιδρυτικές μας επιλογές για την ανασύνθεση και μετασχηματισμό του πολιτικού πεδίου. Με οδηγό αυτή τη θέση -διακριτή και κρυστάλλινη- πιστεύομε και εργαζόμαστε, πως οι φωνές για μια άλλη πορεία του κόμματος θα ενδυναμωθούν προς όφελος της κοινωνίας και των πολιτών. 

Είναι λοιπόν η ΔΗΜΑΡ το κόμμα μας;

Είναι το κόμμα που ιδρύσαμε γιατί  έχομε απορρίψει τις ψεύτικες υποσχέσεις, τις μεγάλες "αλλαγές", τις υπερβατικές αντιλήψεις του κενού! Έχομε αφήσει πίσω μας την αριστερά των εικονισμάτων και του παρελθόντος.

Μόνο που μπροστά μας ανοίγονται πολλοί δρόμοι [μονόδρομοι και αδιέξοδα] και μια σπείρα…μια νέα περιπέτεια  που στη συμπυκνωμένη της διαδρομή κρύβει και ανακαλύπτει και μας καλεί να συναντήσουμε μια μοναδική γοητεία… Την απαίτηση της κοινωνίας για την ισχυροποίηση του χώρου της κεντροαριστεράς. Ας μην την απογοητεύσουμε. 

[1]: Πολιτική απόφαση ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΥΝ

[2]: Πολιτική απόφαση ιδρυτικού συνεδρίου της ΔΗΜΑΡ