Κλωστική κάναβη: καταλύτης αγροτοβιομηχανικής ανάπτυξης

γράφει ο Γιώργος Κοτσίρης

Ο νόμος 4139/2013 άνοιξε τον δρόμο για την καλλιέργεια της κλωστικής ή βιομηχανικής κάνναβης στην Ελλάδα, ενώ ήδη από το 1990 με την Οδηγία 1308/1990 της Ε.Ε. η καλλιέργειά της κατέστη νόμιμη στην Ευρώπη. Εξακολουθεί ωστόσο η απαράδεκτη μέχρι σήμερα καθυστέρηση της έκδοσης της σχετικής ΚΥΑ, που επιπλέον καθυστερεί την ισχύ και εφαρμογή του ψηφισθέντος από τον Μάρτιο του 2013 νόμου για την απελευθέρωση της καλλιέργειας της Cannabis Sativa.

Πρόκειται για φυτό που η καλλιέργειά του επιδοτείται από την Ε.Ε., βοηθάει ιδιαίτερα στον τομέα της αγροτικής, παραγωγικής και βιομηχανικής ανασυγκρότησης της χώρας, δεν είναι απαιτητική σε νερό, η επεξεργασία της είναι σημαντικά μειωμένου κόστους σε σχέση με τον βάμβακα και το καλαμπόκι, παράγει πληθώρα προϊόντων όπως βιοκαύσιμα, υφαντά, χαρτί, λάδι, κτηνοτροφές, συμπληρώματα διατροφής για τον άνθρωπο και άλλα.

Επίσης είναι καλλιέργεια με οικολογικά χαρακτηριστικά, δεν απαιτεί φυτοφάρμακα, πνίγει τα ζιζάνια και είναι ανθεκτική σε παθογόνα και έντομα, έτσι δρα ως οικολογικό ζιζανιοκτόνο και μπορεί να μειώσει σημαντικά τους πληθυσμούς διαφόρων εντόμων, όπως του πράσινου σκουληκιού και του σκαθαριού Diabrotica spp. Προτείνεται για ποτιστικά χωράφια και ως αμειψισπορά με τις αροτραίες καλλιέργειες, αλλά γενικά προσαρμόζεται σε ποικίλες εδαφοκλιματικές συνθήκες. Καλλιεργείται μεταξύ άλλων σε Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Βρετανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Πολωνία, Ρουμανία, Ισπανία, Τουρκία και Καναδά. Σημειώνεται το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας, γιατί εδώ η αποξήρανση μπορεί να γίνει στο χωράφι, ενώ π.χ. στην Πολωνία (Rodosavljevic κ.α., AgEng2008) σε κλειστούς χώρους και με δαπάνη ενέργειας!

Από το έτος 2000 υπάρχει «Σχέδιο καλλιέργειας κλωστικής κάνναβης στην Ελλάδα», έργο της συνεργασίας ΕΘΙΑΓΕ και Εργαστηρίου Γεωργίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας, ενώ ο ΕΛΓΟ Δήμητρα (που συγχωνεύτηκε το ΕΘΙΑΓΕ) σε συνεργασία με το ΓΕΩΤΕΕ έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια ημερίδες για αγρότες και γεωπόνους, με θέμα «Πρώτη γνωριμία με την καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης».

Οσον αφορά τα αγρονομικά χαρακτηριστικά του φυτού, ο κ. Νικολαΐδης, πρώην διευθυντής του Κέντρου «ΔΗΜΗΤΡΑ» Δράμας, γεωπόνος, αναφέρει: «Ο βιολογικός κύκλος του φυτού κυμαίνεται από 90-150 μέρες ανάλογα με την ποικιλία και την κατεύθυνση της παραγωγής (ίνα ή σπόρος), ενώ προσαρμόζεται εδαφοκλιματικά στις περιοχές όπου καλλιεργείται ο αραβόσιτος. Η σπορά γίνεται Μάρτιο-Απρίλιο και η συγκομιδή που αφορά τον σπόρο ή και τα στελέχη τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Συνιστάται εφαρμογή 2-4 αρδεύσεων, ιδιαίτερα στο κρίσιμο στάδιο της άνθησης και του γεμίσματος των σπόρων, ενώ από τα θρεπτικά στοιχεία του εδάφους το άζωτο είναι αυτό που διαδραματίζει τον σημαντικότερο ρόλο στην παραγωγή. Οι αποδόσεις του φυτού σε σπόρο είναι 100-150 κιλ./στρ. και σε ξερά στελέχη για την παραγωγή ινών σε 700-1.300 κιλ./στρ., κατόπιν μηχανικής συγκομιδής. Το τυπικό ακαθάριστο κέρδος για τα δεδομένα της χώρας μας υπολογίζεται στα 105€/στρ., και επίσης, η καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης ενεργοποιεί δικαιώματα».

Η στρατηγική ένταξης της καλλιέργειας στη χώρα μας, σύμφωνα με τον κ. Βυζαντινόπουλο, πρώην διευθυντή του ΕΘΙΑΓΕ, «απαιτεί την άμεση έκδοση των νομοθετικών ρυθμίσεων που θα προβλέπουν την τεχνική και επιστημονική υποστήριξη της καλλιέργειας από τον ΕΛΓΟ «Δήμητρα», την εισαγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού και την περαιτέρω αξιολόγησή του σε καθορισμένες ζώνες καλλιέργειας. Προτείνει ένα Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης της βιομηχανικής κάνναβης στη χώρα μας, που θα περιλαμβάνει τη χορήγηση αδειών μεταποίησης των φυτών και την επιτήρηση των σχετικών βιομηχανιών, τον ποιοτικό έλεγχο των ινών και της περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC), που είναι το ψυχοδραστικό συστατικό, καθώς και την εκπαίδευση των παραγωγών και ενημέρωση των υποψήφιων επενδυτών. Τονίζει επίσης ότι απαραίτητη προϋ– πόθεση για την ένταξη της καλλιέργειας στη χώρα μας είναι η δημιουργία βιομηχανικών- μεταποιητικών μονάδων. Για την εγκατάσταση μιας τέτοιας μονάδας απαιτείται η απόκτηση τεχνολογίας (Knowhow) από το εξωτερικό, επενδυτικά κεφάλαια ύψους περίπου 7 εκατ. ευρώ και καλλιεργούμενη έκταση βιομηχανικής κάνναβης τουλάχιστον 50 χιλ. στρεμμάτων για κάθε μονάδα».

Μια καλλιέργεια με ελαχιστοποιημένες εισροές, θετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, νέα εγχώρια προϊόντα, που ωθεί στη μείωση των εισαγωγών για καύσιμα και χαρτοπολτό, χωρίς να μειώνει την καλλιεργούμενη γη για παραγωγή τροφίμων, αναμένει την υπογραφή μια-δυο ΚΥΑ, για να ανοίξει μια νέα εποχή στην αγροτική παραγωγή και την αγροτική μεταποιητική βιομηχανία. Η υφιστάμενη προεργασία είναι η βάση και το πολιτικό πλαίσιο, η εγγύηση για την ανάπτυξη καθετοποιημένων Αγροτοβιομηχανικών Συνεταιρισμών, με δυναμική για δημιουργία πολλών χιλιάδων θέσεων απασχόλησης. Το υπουργείο Ανάπτυξης ας μη χάσει το δέντρο μες στο δάσος. Είναι προτεραιότητα.

Ο κ. Γιώργος Κοτσίρης είναι γεωπόνος, δρ ΓΠΑ

Πηγή: εφημερίδα των συντακτών