Τοπικισμός: μια μυωπική αντίληψη διαχείρησης

  
γράφει ο Γιάννης Σταρίδας

Θέλω να θυμίσω πως ο ΟΑΝΑΚ στο παρελθόν είχε αναλάβει από την Περιφέρεια πρόγραμμα εγκατάστασης των Ρομά σε έκταση που είχε εξασφαλισθεί με την συνδρομή της ΕΤΒΑ και του Δήμου Ν. Αλικαρνασσού. Δεν είχε τεθεί τότε θέμα για την ιδιοκτησία της έκτασης αυτής και ο Οργανισμός ολοκλήρωσε απρόσκοπτα ρυμοτομική μελέτη και σοβαρά έργα υποδομής, αξίας τουλάχιστον 150 εκατ. δρχ. (κράσπεδα οικοδομικών τετραγώνων, ασφαλτοστρωμένος δρόμος πρόσβασης στον οικισμό, τσιμεντοστρώσεις, βιολογικός σταθμός με φυσικό σύστημα για την επεξεργασία των λυμάτων κ.α.). Χρειάστηκε βέβαια να παρακαμφθούν προσκόμματα που έβαλαν βιομήχανοι της ΒΙΠΕ και ιδιοκτήτες μερικών (τότε) αυθαιρέτων που βρίσκονταν τριγύρω.

Στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης είχαν συμπεριληφθεί μόνο οι μόνιμοι Ρομά που είχαν καταγραφεί, όχι εύκολα, σε συνεργασία με τους ίδιους, εξ αιτίας της εποχιακής τους μετακίνησης από άλλες περιοχές της χώρας.

Η ρυμοτομική μελέτη εκπονήθηκε (κατόπιν διαγωνισμού) από εξειδικευμένο αρχιτέκτονα που γνώριζε καλά τις ιδιαιτερότητες ενός καταυλισμού Ρομά και μάλιστα είχε γράψει και σχετικό βιβλίο, π.χ. τα σπίτια μιας οικογένειας (γονείς, παιδιά, εγγόνια) όλα γύρω από την «οικογενειακή» αυλή και πλάτη με την διπλανή οικογένεια (για να μην έχει άμεση ορατή επαφή η μια οικογένεια με την άλλη) κ.α. Η μελέτη ολοκληρώθηκε σε συνεργασία με τους Ρομά, έτυχε της αποδοχής τους όπως και η διανομή των κατοικιών. Σημειώνεται πως τα σπίτια προβλέπονταν ισόγεια με φέροντες τοίχους και κεκλιμένη ελαφριά στέγη, ώστε να μην είναι δυνατή η δημιουργία ορόφου. Πολύ πράσινο, σοκάκια που θα διαχώριζαν τους χώρους των οικογενειών κλπ ολοκλήρωναν την μελέτη, που απέδιδε ένα χώρο διαβίωσης των Ρομά συμβατό με τα έθιμά τους, σαφώς οριοθετημένο και με γνωστούς κατοίκους (χωρίς πιά ανεξέλεγκτη χρήση του, με όσα άλλα αυτό επιφέρει). Έναν οικισμό που ευνόητα θα συντελούσε στην κοινωνική ένταξη των άστεγων πρακτικά Ρομά.

Το συγκεκριμένο εγχείρημα, αλλά και λοιπά παρόμοια στην Ελλάδα, προωθούσε το τότε πρωθυπουργικό γραφείο και εγώ ο ίδιος είχα ταξιδέψει πολλές φορές στην Αθήνα για σχετικές συνεννοήσεις (χρηματοδοτήσεις, πρόοδο του έργου κλπ) με τον αρμόδιο σύμβουλο του Πρωθυπουργού. Με την δεδηλωμένη λοιπόν υποστήριξη της Πολιτείας, την εξασφαλισμένη χρηματοδότηση του έργου (800 εκατομ. δρχ, αν θυμούμαι καλά, που δεν θα αναλίσκονταν όλα με την προσεκτική οικονομική διαχείρηση του ΟΑΝΑΚ) και την υποστήριξη του Δήμου της Ν. Αλικαρνασσού, το έργο είχε προωθηθεί μέχρις τις απαιτούμενες αδειοδοτήσεις (τροποποίηση του Γ.Π.Σ., πολεοδομίας κλπ) μετά από τις οποίες θα άρχιζε το χτίσιμο των σπιτιών (ο Οργανισμός μάλιστα προετοιμαζόταν για την εξασφάλιση συνεργείων απο τον Δήμο της Ν.Α.).

Στην τελευταία αυτή φάση του έργου έγιναν οι δημοτικές εκλογές, ο παλιός δήμαρχος απήλθε κι αφού μετά μερικούς μήνες εγώ είχα παραιτηθεί από τον ΟΑΝΑΚ, πληροφορήθηκα από τις εφημερίδες πως ο Δήμος της Ν. Αλικαρνασσού έκανε κωλοτούμπα και σταμάτησε το έργο. Η τοπικιστική μυωπική αντίληψη ακύρωσε ένα έργο κοινωνικής ευαισθησίας και αυτονόητης σκοπιμότητας. Κρίμα. Κρίμα. Κρίμα!

Σήμερα, ο διευρυμένος Δήμος Ηρακλείου «επιτίθεται» και πάλι στους Ρομά. Συγκατατίθεται στην δημιουργία εμπορικού κέντρου στην έκταση του σχεδιαζόμενου οικισμού των. Και οι επιχειρηματίες του Ε.Κ. σιγά – σιγά τάχα, θα αποκαταστήσουν την στέγασή τους. Επιλογή που θέτει αμέτρητα ζητήματα (νομικά, πολεοδομικά, κοινωνικά) και μόνο το ζήτημα της στέγασης και της κοινωνικής ένταξης των Ρομά δεν εξυπηρετεί. Και πάλι κρίμα!

Ο κ. Γιάννης Σταρίδας είναι πρώην αντιδήμαρχος Ηρακλείου και πρώην Διευθυντής του ΟΑΝΑΚ

πηγή cretalook.gr