Το μέλλον ή το σχεδιάζεις ή το υφίστασαι, ως αδυσώπητο παρόν

γράφει η Ντόρα Τσικαρδάνη

σκέψεις για τη δικηγορία και το ασφαλιστικό

Αγγίζει τον μήνα πλέον η αποχή των δικηγόρων, με προοπτική την αόριστη συνέχισή της και με τις αγωνιστικές σημαίες αναπεπταμένες ενάντια σε ανύπαρκτη πλέον κυβερνητική πρόταση. Με τον κλάδο να πλήττεται σκληρά από την οικονομική κρίση, η ηγεσία του πλειοδοτεί σε αγωνιστικό φρόνημα και παρατείνει τις κινητοποιήσεις για το ασφαλιστικό, όπως έκανε από την αρχή της κρίσης με διάφορα άλλα αιτήματα, ανάλογα με την εκάστοτε ηγεσία. Έτσι, επί προεδρίας Αδαμόπουλου, με θεωρητικό οπλοστάσιο αντλούμενο από τα περί «παρασυντάγματος» απεργήσαμε κατά του μνημονίου, της τρόικας, υπέρ των πολιτών κ.ά. Πρωτοστάτησαν οι «γενναίοι» επαρχιακοί σύλλογοι· τυχαίο; - Καθόλου.

Με τη σημερινή μας ηγεσία, απείχαμε πριν τα Χριστούγεννα για τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ήδη ψηφισμένο από τον Ιούλιο του 15...) και μετά τα Χριστούγεννα για το ασφαλιστικό. Η αποχή (απεργία) φαίνεται να είναι το μόνο μέσο πίεσης που διαθέτει το δικηγορικό σώμα και με αυτό απαντά σε κάθε πρόκληση, είτε αυτή αφορά νομοθετικές πρωτοβουλίες, είτε αιτήματα του κλάδου. Με διάρθρωση αναγόμενη σε φεουδαρχικές εποχές· με τοπικούς συλλόγους που επιβαρύνουν πλέον τη δικηγορία, αντί να την επιβοηθούν· με κεντρικό εκφραστή την Ολομέλεια των Προέδρων, όργανο απολύτως αναχρονιστικό και με αμφισβητούμενη νομιμοποίηση, το δικηγορικό σώμα, πολυπληθέστατο και πλαδαρό, ανίκανο για lobbying ή για παρεμβάσεις άλλου τύπου, απέχει διαρκώς, τροφοδοτώντας μία απελπισμένη και αναποτελεσματική αγωνιστικότητα εναντίον του εαυτού του. Λίγο ακόμη και δεν θα μας προλάβει το ασφαλιστικό. Οι αποχές θα έχουν καθαρίσει τις γραμμές μας. 

Απέχουμε λοιπόν και πάλι για το ασφαλιστικό. Είναι η πρώτη φορά που υπάρχει επίδικο, αφού, τυχόν εφαρμογή των εξαγγελθέντων, όντως θα οδηγήσει σε έξοδο πολλούς από εμάς. Όπως και άλλους σαν εμάς: μηχανικούς, γιατρούς, οικονομολόγους και, γενικά, επιστήμονες ελεύθερους επαγγελματίες. Ωστόσο, η συζήτηση γύρω από το επίδικο διεξάγεται ψευδώς, με ουσιώδεις αποκρύψεις - αποσιωπήσεις και «πονηρούς» υπερτονισμούς και από τις δύο πλευρές: της κυβέρνησης, απολύτως ανίκανης για τη διαχείριση του οτιδήποτε και της συνδικαλιστικής μας ηγεσίας, ανίκανης (ή μήπως απρόθυμης;) να εκφράσει τα σημερινά και μελλοντικά επίδικα. Έτσι, ο και συνάδελφος και συνταγματολόγος κ. Κατρούγκαλος, αφού αρνείται να δημοσιοποιήσει την αναλογιστική του μελέτη, που θα μας αποδείξει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος που εισηγείται, συνδικαλιστικά φερόμενος [«ΑΥΓΗ» της 20.01.16 ] αναφέρεται σε δύο κατηγορίες ασφαλισμένων: εκείνη, όσων δηλώνουν μέχρι 10.000,00 € τον χρόνο (η οποία, σύμφωνα με πίνακα που παραθέτει αποτελεί και την «συντριπτική πλειοψηφία» των επαγγελματιών επιστημόνων) και εκείνη, όσων δηλώνουν από 60.000,00 € και πάνω, επικαλούμενος «αντίστροφη προοδευτικότητα» στην επιβάρυνση των εισοδημάτων. Επιδεικτικά αγνοείται η ενδιάμεση κατηγορία: εκείνη, όσων δηλώνουν περισσότερα των δέκα χιλιάδων ευρώ και λιγότερα των εξήντα. Είναι εκείνη, η οποία πρέπει να πληρώσει και, μάλιστα σε αντιδιαστολή με τους μισθωτούς, που πληρώνουν πάντα... 

Επιδεικτικά αξιοποιείται και η κατηγορία όσων δηλώνουν εισοδήματα άνω των 60.000,00 €: είναι εκείνοι, οι οποίοι δεν έχουν ανάγκη, ούτως ή άλλως. Σημαίνοντα και σημαινόμενα λοιπόν του κυβερνητικού μηνύματος: i) κρατήστε (όσοι μπορείτε) τα εισοδήματά σας κάτω από το κρίσιμο όριο των 10.000,00 € και, άρα, ii) διαπράξτε φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή και φοροκλοπή, για να ιιι) μπορείτε να διαπράττετε και εισφοροαποφυγή. Όχι μόνον απαλλαγή από την υποχρέωση απόδοσης ΦΠΑ, αλλά και υπαγωγή στη χαμηλότερη φορολογική και ασφαλιστική κατηγορία. Κυβερνητική πρόταση επιβίωσης, απολύτως συμβατή με την αριστερή βερσιόν περί μη προνομιούχων. Μόνον, που η επιβίωση του προβλήματος θα είναι μακροβιότερη. 

Είναι σαφές λοιπόν από τα παραπάνω, αλλά και από την όλη διαχείριση του προβλήματος, ότι η κυβερνητική πρόταση με την ψευδεπίγραφη «ταξικότητα» των ρυθμίσεών της δεν αποσκοπεί στη λύση του προβλήματος, αλλά στη βραχυπρόθεσμη διαχείρισή του, μέχρι την επόμενη παρόξυνσή του, αφού η εξίσωση «καμία μείωση στις συντάξεις - διατήρηση των κεκτημένων - βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα» ισοδυναμεί με τετραγωνισμό του κύκλου. Με τον πλέον εχθρικό τρόπο καλεί τον μέσο επαγγελματία επιστήμονα να επιδείξει διά των φόρων και των ασφαλιστικών του εισφορών κοινωνική και διαγενεακή αλληλεγγύη, τη στιγμή που αδυνατεί να του εγγυηθεί τόσο την λειτουργικότητα της αλληλεγγύης αυτής, όσο και την στοιχειώδη αναλογικότητα εισφοράς - ασφαλιστικής παροχής για τον ίδιο. Όμως αυτό, απλώς δε μπορεί να λειτουργήσει. 

Το δυστύχημα είναι, ότι ούτε οι δικηγορικοί σύλλογοι ή επιστημονικοί φορείς είναι σε θέση να αντιτείνουν οτιδήποτε συνεκτικό και βιώσιμο. Καταδεικνύουν την ανεπάρκεια, το άδικο, το ανισότιμο ή το μη αναλογικό της προτεινόμενης από την κυβέρνηση πρότασης, όντας και οι ίδιοι ανακόλουθοι, αφού σιωπηρά υπερασπίζονται τον διαχωρισμό των ασφαλισμένων στους προ και μετά το 1993, με εντελώς διαφορετική μεταχείριση εις βάρος των μετά, για να μη μιλήσουμε για τη χρηματοδότηση των σημερινών συντάξεων. Τηρούν αιδήμονα σιωπή σχετικά με την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού· η οποία δεν συμπεριλαμβάνεται, ούτε στη συζήτηση, ούτε στα αιτήματά τους. Και η οποία, προφανώς, δεν είναι αδιάφορη· θα έπρεπε να είναι η βάση της συζήτησης, για να ακολουθήσει η κατανομή των βαρών. Με αίτημα το δίκαιο της κατανομής αυτής. 

Έτσι, η κοινωνική συμφωνία πάνω στην οποία θα μπορούσε να οικοδομηθεί ένα νέο, βιώσιμο και δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα δε μπορεί να επιτευχθεί. Προϋποθέτει ειλικρίνεια και διαφάνεια ως προς τα στοιχεία, επιστημονικότητα ως προς τον σχεδιασμό, γενναιότητα ως προς το αναλαμβανόμενο κόστος, συναίνεση των εμπλεκομένων μερών, αλλά και, κυρίως, ζωντανή οικονομία. Τίποτα από αυτά δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή, ούτε και διαφαίνεται σήμερα. 

Ωστόσο, ένα είναι βέβαιο: ασφαλιστικό, φορολογικό και αποχές εξασφαλίζουν τη βίαιη μείωση του υπερπληθυσμού των δικηγόρων (και όχι μόνον), βελτιώνοντας τις συνθήκες για την μετά την κρίση εποχή. Για ό,τι δεν σχεδιάστηκε έγκαιρα, με ήπιες παρεμβάσεις στον αριθμό των εισακτέων στα πανεπιστήμια και χρονικά περιθώρια για διορθώσεις, ακολουθεί σφαγείο. Είναι προφανές, ότι δεν θα επιβιώσουν οι καλύτεροι.

Η Ντόρα Τσικαρδάνη είναι δικηγόρος

πηγή: THE HUFFINGTON POST