Η πόλη του μέλλοντος

Την ανάγκη να ενισχυθούν με μητροπολιτικές εξουσίες οι δυο μεγάλοι δήμοι της χώρας για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος, τόνισαν ο δήμαρχος της Αθήνας Γιώργος Καμίνης και ο δήμαρχος της Θεσσαλονίκης Γιώργος Μπουτάρης, σε εκδήλωση στο μουσείο Μπενάκη που οργάνωσαν το Αμερικανικό Κολέγιο Ανατόλια και ο σύλλογος αποφοίτων του σχολείου.

Αφετηρία της εκδήλωσης, η οποία είχε τίτλο «MEGACITIES, Ο Νέος Ρόλος της Πόλης στο Πλαίσιο της Παγκοσμιοποίησης», ήταν τρία στατιστικά στοιχεία: το 1950 ζούσε στα αστικά κέντρα το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού. Σήμερα ζει το 54%. Και το ποσοστό αυτό αναμένεται να φτάσει το 65% το 2050. Κάτι που σημαίνει, ότι η αστικοποίηση δεν έχει μόνο παρελθόν και παρόν αλλά και μέλλον.

«Τα εθνικά σύνορα εξαφανίζονται, οι πόλεις αναδύονται» τόνισε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Καμίνης ερμηνεύοντας το φαινόμενο. «Στις πόλεις - πρόσθεσε - παράγεται η γνώση, η καινοτομία, η επιχειρηματικότητα, η ψυχαγωγία, ο πολιτισμός. Γι' αυτό είναι τεράστια και η ελκτική τους δύναμη. Οι πόλεις όμως είναι και εστίες προβλημάτων που ξεκινούν από το περιβάλλον και φτάνουν ως την εγκληματικότητα».

Είναι έτοιμες οι ελληνικές μεγαλουπόλεις να αντεπεξέλθουν σε αυτές τις προκλήσεις; «Είμαστε εντελώς απροετοίμαστοι. Δεν έχουμε καταφέρει να προικίσουμε τις πόλεις μας με εξουσίες μητροπολιτικού χαρακτήρα. Πώς είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να υπάγεται αλλού διοικητικά το λιμάνι της Αθήνας;» διερωτήθηκε ο δήμαρχος Αθηναίων. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι μεγάλες πόλεις πρέπει να ενηλικιωθούν πρωτίστως οικονομικά. «Η φορολογία των ακινήτων πρέπει να περάσει αμέσως στους μεγάλους δήμους» ανέφερε χαρακτηριστικά. Το επόμενο βήμα είναι η θεσμική ενηλικίωση.

«Το μοντέλο ενός δημάρχου και μιας πλειοψηφίας που αποφασίζουν για τα πάντα έχει παρέλθει. Το ζητούμενο είναι μια συμμετοχική διακυβέρνηση με τους δημότες» τόνισε, αναφέροντας ως επιτυχημένο παράδειγμα την μετεξέλιξη της παλιάς αγοράς της Κυψέλης σε εμπορικό και πολιτιστικό κόμβο με τη συνδρομή των κατοίκων. Το ίδιο μοντέλο οραματίζεται ο δήμαρχος Αθηναίων σε άλλα πεδία, όπως είναι ο Εθνικός Κήπος, η χρήση των σχολείων τα απογεύματα και μια παρέμβαση ολιστικού τύπου στο ιστορικό κέντρο της πόλης.

«Με τον Γιώργο Καμίνη έχουμε την ίδια οπτική, την ίδια όρεξη να αλλάξουμε τις πόλεις μας» τόνισε από την πλευρά του ο Γιάννης Μπουτάρης. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης υπογράμμισε ότι το κράτος είναι υπερβολικά συγκεντρωτικό, προσθέτοντας ότι είναι επιβεβλημένη η μεταφορά αρμοδιοτήτων από την κεντρική κυβέρνηση στις πόλεις. «Η ασφάλεια, οι μεταφορές, ο πολεοδομικός σχεδιασμός, η διαχείριση των απορριμμάτων είναι όλα θέματα της πόλης, Πρέπει να περάσουμε από μια απρόσωπη διακυβέρνηση στις μεγάλες εκκλησίες του δήμου» πρόσθεσε, για να καταλήξει: «Το κλειδί είναι η ουσιαστική διακυβέρνηση».

Οι τάσεις που καταγράφονται παγκοσμίως –η εξάπλωση της αστικοποίησης, η αύξηση του αριθμού των μεγαλουπόλεων, η συνεχής επέκτασή τους και η μετεξέλιξή τους σε περιφέρειες- αναλύθηκαν και συζητήθηκαν σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα. Οι ομιλητές αναφέρθηκαν , μεταξύ άλλων, στους λόγους και τις συνέπειες της υπερσυγκέντρωσης των πληθυσμών στις πόλεις, την ετοιμότητα των αρχών (ή την έλλειψή της) να εξυπηρετήσουν την πληθώρα των ανθρώπων που συρρέουν σε αυτές, την ανάδειξη των megacities σε αυτόνομα κέντρα οικονομικής δραστηριότητας και καινοτομίας.

Όπως εξάλλου σημείωσε ο πρόεδρος του κολεγίου Ανατόλια Πάνος Βλάχος προλογίζοντας τους δύο δημάρχους, οι πόλεις είναι οι νέες χώρες.