Επιστροφή στο μέλλον

Έχει πολύ γραφίτη το μολύβι μου...

"τετράδιο εξόδου"

γράφει ο Γιώργος Γλυκοφρύδης

Κάποιες φορές, έχω σκεφτεί την ζωή σε Κοινότητα Άμις. Σε τεχνολογικές συνθήκες πριν τον ηλεκτρισμό ή σχεδόν. Αν εξαιρέσουμε την βαθιά θρησκευτική τους οργάνωση, (Χριστιανοί Αναβαπτιστές αν και όχι φονταμενταλιστές), τότε μια γοητεία φαίνεται να υπάρχει: Μηδέν ψηφιακός κόσμος. 

Παρόλα αυτά, μια υπερβολή την βρίσκω. Οπότε, ας πάμε σε κάτι πιο κοντινό. Δεκαετία του 1970. Πριν την έλευση του Προσωπικού Υπολογιστή. Αν εξαιρέσουμε την τραγική ενδυματολογική μόδα με τα κολλημένα στο δέρμα πλαστικά πουκάμισα, οι κοινωνίες, τουλάχιστον οι Δυτικές, βρίσκονταν σε τρομαχτική ιδεολογική έξαρση. Και μαζί και το γραπτό κείμενο. Η τυπογραφία δεν έτεινε στην κατάργησή της, ή έστω στην μετονομασία της σε “ηλεκτρονική τυπογραφία”, και τα πλήθη κάπνιζαν αρειμανίως και έπιναν αλκοόλ σε οποιαδήποτε στιγμή. Ακόμη και στις τηλεοπτικές εκπομπές. Οι Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έβριθαν στα cafe και στα εστιατόρια όπου πρωί μεσημέρι βράδυ συναντούσες ανθρώπους βυθισμένους σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, σκόρπια χαρτιά γραφομηχανής, ή και πολύχρωμα σημειωματάρια γεμάτα με κυριολεκτικά χειρόγραφα κείμενα και όχι με αυτό που σήμερα, στον εκδοτικό χώρο, ονομάζουμε “χειρόγραφο”, εννοώντας το εκτυπωμένο τελικό πρόχειρο ενός μυθιστορήματος, για παράδειγμα. Το γραπτό εκτυπωμένο ή χειρόγραφο κείμενο, μεσουρανούσε. Όχι για κάποιο άλλο λόγο, γιατί ήδη από τους αιώνες του Γουτεμβέργιου μεσουρανούσε, αλλά γιατί η διάδοσή του στις μάζες κάτω από οποιαδήποτε μορφή, πάντα έντυπη, είχε φτάσει στο απόγειό της. Και λόγω των οικονομικών συνθηκών.

Από την μέση της δεκαετίας του 1980 και ύστερα, ξεκίνησε η πτώση. Φτάνοντας στο σήμερα, με τις ιδεολογίες σε εξαφάνιση, με το κάπνισμα σχεδόν στην παρανομία, με τους ανθρώπους έγκλειστους στα σπίτια τους σε άλλες χώρες λίγο σε άλλες πολύ, εξαιρετικά εξαρτημένους από τον βαθμό της τηλεπικοινωνιακής τους σύνδεσης, με την κοινωνία και τα κράτη οργανωμένα σε οποιοδήποτε επίπεδο σχεδόν απόλυτα διαδικτυακά, το εκτυπωμένο ή χειρόγραφο κείμενο, ζει υπό εξαφάνιση. Παράλληλα με την επαπειλούμενη εξάλειψη των εντύπων, ξεκίνησε και η μετάλλαξη του ίδιου του κειμένου. Είτε έντυπου είτε ηλεκτρονικού. Τα μη έντυπα Μέσα επέβαλαν τους κανόνες τους, με τις τηλεπικοινωνίες πρώτες, και η γλώσσα ακολούθησε. Το γραπτό κείμενο, προσαρμοζόμενο στην καινούρια γλώσσα, εκτός από τις φιλολογικές του μεταλλαγές, (κομμένα φωνήεντα από τις λέξεις, παράλειψη εκφραστικών εννοιών λόγω εικονιδίων και συντομογραφιών και όχι μόνο, ή και άλλα αντίστοιχα), υιοθέτησε και πάρα πολλά άλλα. Όπως συνδέσεις υπερκειμένου με βίντεο ή μουσική, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ή και άλλων κειμένων. Ή και οτιδήποτε άλλο. Οι μορφές των ίδιων των εντύπων, με την σειρά τους, μεταλλάχθηκαν και αυτές. 

Και φτάνουμε στο βιβλίο του 2013, με το 50% των εκδόσεων, ανάλογα την χώρα, να είναι ηλεκτρονικές. Ή και ηλεκτρονικές. Η ηλεκτρονική έκδοση, όμως, χωρά τα πάντα. Μουσική καθώς διαβάζεις προσαρμοσμένη κιόλας υπό μία έννοια σε αυτό που διαβάζεις. Κατάργηση σελίδων και μέτρηση του βιβλίου σε σημεία. Υπογράμμιση φράσεων με ταυτόχρονη αποστολή τους είτε σε άλλους αναγνώστες είτε σε συζητήσεις είτε και ανάρτησή τους σε κοινωνικά δίκτυα, βίντεο είτε ταυτόχρονο είτε οπουδήποτε, ηλεκτρονική προφορική ανάγνωση όχι βέβαια από τον συγγραφέα ή από ηθοποιό αλλά από τεχνητή φωνή λογισμικού, και ότι άλλο χωρά στην φαντασία. Κι όσον αφορά στην ίδια την συγγραφή, αυτό εδώ το κείμενο γράφεται σε φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή συνδεδεμένο όχι απλά μόνιμα αλλά και λειτουργικά, στο διαδίκτυο, όπου η ορθογραφική διόρθωση δεν είναι απλά συνεχής αλλά και συνεχώς ανανεωμένη με συστάσεις όρων ή οτιδήποτε άλλο στην δεξιά πλευρά της οθόνης, ενώ εκ του παραλλήλου υπάρχουν κάμποσες βιβλιοθήκες σε κάμποσες άκριες του πλανήτη ανοιχτές σε άλλες καρτέλες του περιηγητή έτοιμες προς χρήση, ενώ ταυτόχρονα, ότι δεν μπορεί ο συγγραφέας να το κάνει στην πραγματική ζωή, είτε ως βιωματική εμπειρία σε σχέση με αυτό που γράφει είτε απλά ως προσωπική ζωή, κανένα πρόβλημα, το κάνει εικονικά. Ή και επαυξημένα πραγματικά, κάποιες φορές. 

Αυτό εδώ το άρθρο, θα δημοσιευθεί σε ηλεκτρονικό έντυπο. Θα μπορούσα να το περιορίσω σε πέντε αράδες ή, για να μην υπερβάλω, σε πέντε παραγράφους. Παραγεμίζοντάς το με συνδέσμους σχεδόν για τα πάντα. Από έναν σύνδεσμο στο όνομα του Γουτεμβέργιου που να οδηγεί σε αντίστοιχο άρθρο όποιας εγκυκλοπαίδειας ήθελα, μέχρι έναν σύνδεσμο για τον όρο “επαυξημένη πραγματικότητα” που θα οδηγούσε στο αντίστοιχο προϊόν που προσφέρει αυτή την δυνατότητα, αλλά και μία υποσημείωση εμφανιζόμενου μικρού παραθύρου που θα εξηγούσε τι σημαίνει “επαυξημένη πραγματικότητα”. Φανταστείτε, το “Πόλεμος και Ειρήνη”, ή το “Άννα Καρένινα”, γεμάτα με δεκάδες συνδέσμους για όλα όσα μπορείτε να φανταστείτε πως θα μπορούσαν να διασυνδεθούν σε αυτά τα μνημειώδη μυθιστορήματα. 

Ο εμπλουτισμός του γραπτού κειμένου, δεν είναι προνόμιο της διαδικτυωμένης κοινωνίας, αλλά ας μην φέρουμε ως αντεπιχείρημα τις εικόνες που υπήρχαν σχεδόν σε όλες τις εκδόσεις του 19ου αιώνα, (οι εκδόσεις των μυθιστορημάτων του Ιουλίου Βερν είναι δείγματα εμπλουτισμένων μυθιστορημάτων με εικονογραφήσεις)· είναι απολύτως ξεκάθαρο αυτό που λέω, θεωρώ. Το γραπτό κείμενο, και στην περίπτωσή μας εκείνο που αφορά στην λογοτεχνία, (παρακαλώ, ας μην ξεκινήσει στο μυαλό του αναγνώστη το σύνηθες “τι είναι λογοτεχνία και τι όχι”, δεν έχει να κάνει με το άρθρο αυτό), “υποφέρει” από ότι “υποφέρουν” σχεδόν όλες οι τέχνες πια τον 21ο αιώνα. Από το σύνδρομο της “επιστροφής στο μέλλον”. 

Το μέλλον, πρέπει να είναι “μπροστά”. Το “μπροστά”, έχει παρανοηθεί με το “πάση θυσία”. Έτσι, έχει παραμορφωθεί το κείμενο και η γλώσσα. Όχι, δεν δαιμονοποιώ, διόλου, (Ποιος να δαιμονοποιήσει; Εγώ; Ο διαδικτυωμένος επαγγελματικά από το 1996;), απλά, όπως ο κινηματογράφος σε σχέση με την τηλεόραση, όπως το ραδιόφωνο σε σχέση με την τηλεόραση επίσης, κι όπως η ζωγραφική σε σχέση με την φωτογραφία, τέλος, ας πάρει την θέση της κι η λογοτεχνία, πριν είναι αργά και χαθεί από προσώπου πολιτισμού.

21 Οκτωβρίου 2013 [την ημέρα που ο Marty McFly επέστρεψε στο μέλλον]. 

Πηγή: LITERATURE

Κάποιες φορές, έχω σκεφτεί την ζωή σε Κοινότητα Άμις. Σε τεχνολογικές συνθήκες πριν τον ηλεκτρισμό ή σχεδόν. Αν εξαιρέσουμε την βαθιά θρησκευτική τους οργάνωση, (Χριστιανοί Αναβαπτιστές αν και όχι φονταμενταλιστές), τότε μια γοητεία φαίνεται να υπάρχει: Μηδέν ψηφιακός κόσμος. Παρόλα αυτά, μια υπερβολή την βρίσκω. Οπότε, ας πάμε σε κάτι πιο κοντινό. Δεκαετία του 1970. Πριν την έλευση του Προσωπικού Υπολογιστή. Αν εξαιρέσουμε την τραγική ενδυματολογική μόδα με τα κολλημένα στο δέρμα πλαστικά πουκάμισα, οι κοινωνίες, τουλάχιστον οι Δυτικές, βρίσκονταν σε τρομαχτική ιδεολογική έξαρση. Και μαζί και το γραπτό κείμενο. Η τυπογραφία δεν έτεινε στην κατάργησή της, ή έστω στην μετονομασία της σε “ηλεκτρονική τυπογραφία”, και τα πλήθη κάπνιζαν αρειμανίως και έπιναν αλκοόλ σε οποιαδήποτε στιγμή. Ακόμη και στις τηλεοπτικές εκπομπές. Οι Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έβριθαν στα cafe και στα εστιατόρια όπου πρωί μεσημέρι βράδυ συναντούσες ανθρώπους βυθισμένους σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, σκόρπια χαρτιά γραφομηχανής, ή και πολύχρωμα σημειωματάρια γεμάτα με κυριολεκτικά χειρόγραφα κείμενα και όχι με αυτό που σήμερα, στον εκδοτικό χώρο, ονομάζουμε “χειρόγραφο”, εννοώντας το εκτυπωμένο τελικό πρόχειρο ενός μυθιστορήματος, για παράδειγμα. Το γραπτό εκτυπωμένο ή χειρόγραφο κείμενο, μεσουρανούσε. Όχι για κάποιο άλλο λόγο, γιατί ήδη από τους αιώνες του Γουτεμβέργιου μεσουρανούσε, αλλά γιατί η διάδοσή του στις μάζες κάτω από οποιαδήποτε μορφή, πάντα έντυπη, είχε φτάσει στο απόγειό της. Και λόγω των οικονομικών συνθηκών. Από την μέση της δεκαετίας του 1980 και ύστερα, ξεκίνησε η πτώση. Φτάνοντας στο σήμερα, με τις ιδεολογίες σε εξαφάνιση, με το κάπνισμα σχεδόν στην παρανομία, με τους ανθρώπους έγκλειστους στα σπίτια τους σε άλλες χώρες λίγο σε άλλες πολύ, εξαιρετικά εξαρτημένους από τον βαθμό της τηλεπικοινωνιακής τους σύνδεσης, με την κοινωνία και τα κράτη οργανωμένα σε οποιοδήποτε επίπεδο σχεδόν απόλυτα διαδικτυακά, το εκτυπωμένο ή χειρόγραφο κείμενο, ζει υπό εξαφάνιση. Παράλληλα με την επαπειλούμενη εξάλειψη των εντύπων, ξεκίνησε και η μετάλλαξη του ίδιου του κειμένου. Είτε έντυπου είτε ηλεκτρονικού. Τα μη έντυπα Μέσα επέβαλαν τους κανόνες τους, με τις τηλεπικοινωνίες πρώτες, και η γλώσσα ακολούθησε. Το γραπτό κείμενο, προσαρμοζόμενο στην καινούρια γλώσσα, εκτός από τις φιλολογικές του μεταλλαγές, (κομμένα φωνήεντα από τις λέξεις, παράλειψη εκφραστικών εννοιών λόγω εικονιδίων και συντομογραφιών και όχι μόνο, ή και άλλα αντίστοιχα), υιοθέτησε και πάρα πολλά άλλα. Όπως συνδέσεις υπερκειμένου με βίντεο ή μουσική, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ή και άλλων κειμένων. Ή και οτιδήποτε άλλο. Οι μορφές των ίδιων των εντύπων, με την σειρά τους, μεταλλάχθηκαν και αυτές. Και φτάνουμε στο βιβλίο του 2013, με το 50% των εκδόσεων, ανάλογα την χώρα, να είναι ηλεκτρονικές. Ή και ηλεκτρονικές. Η ηλεκτρονική έκδοση, όμως, χωρά τα πάντα. Μουσική καθώς διαβάζεις προσαρμοσμένη κιόλας υπό μία έννοια σε αυτό που διαβάζεις. Κατάργηση σελίδων και μέτρηση του βιβλίου σε σημεία. Υπογράμμιση φράσεων με ταυτόχρονη αποστολή τους είτε σε άλλους αναγνώστες είτε σε συζητήσεις είτε και ανάρτησή τους σε κοινωνικά δίκτυα, βίντεο είτε ταυτόχρονο είτε οπουδήποτε, ηλεκτρονική προφορική ανάγνωση όχι βέβαια από τον συγγραφέα ή από ηθοποιό αλλά από τεχνητή φωνή λογισμικού, και ότι άλλο χωρά στην φαντασία. Κι όσον αφορά στην ίδια την συγγραφή, αυτό εδώ το κείμενο γράφεται σε φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή συνδεδεμένο όχι απλά μόνιμα αλλά και λειτουργικά, στο διαδίκτυο, όπου η ορθογραφική διόρθωση δεν είναι απλά συνεχής αλλά και συνεχώς ανανεωμένη με συστάσεις όρων ή οτιδήποτε άλλο στην δεξιά πλευρά της οθόνης, ενώ εκ του παραλλήλου υπάρχουν κάμποσες βιβλιοθήκες σε κάμποσες άκριες του πλανήτη ανοιχτές σε άλλες καρτέλες του περιηγητή έτοιμες προς χρήση, ενώ ταυτόχρονα, ότι δεν μπορεί ο συγγραφέας να το κάνει στην πραγματική ζωή, είτε ως βιωματική εμπειρία σε σχέση με αυτό που γράφει είτε απλά ως προσωπική ζωή, κανένα πρόβλημα, το κάνει εικονικά. Ή και επαυξημένα πραγματικά, κάποιες φορές. Αυτό εδώ το άρθρο, θα δημοσιευθεί σε ηλεκτρονικό έντυπο. Θα μπορούσα να το περιορίσω σε πέντε αράδες ή, για να μην υπερβάλω, σε πέντε παραγράφους. Παραγεμίζοντάς το με συνδέσμους σχεδόν για τα πάντα. Από έναν σύνδεσμο στο όνομα του Γουτεμβέργιου που να οδηγεί σε αντίστοιχο άρθρο όποιας εγκυκλοπαίδειας ήθελα, μέχρι έναν σύνδεσμο για τον όρο “επαυξημένη πραγματικότητα” που θα οδηγούσε στο αντίστοιχο προϊόν που προσφέρει αυτή την δυνατότητα, αλλά και μία υποσημείωση εμφανιζόμενου μικρού παραθύρου που θα εξηγούσε τι σημαίνει “επαυξημένη πραγματικότητα”. Φανταστείτε, το “Πόλεμος και Ειρήνη”, ή το “Άννα Καρένινα”, γεμάτα με δεκάδες συνδέσμους για όλα όσα μπορείτε να φανταστείτε πως θα μπορούσαν να διασυνδεθούν σε αυτά τα μνημειώδη μυθιστορήματα. Ο εμπλουτισμός του γραπτού κειμένου, δεν είναι προνόμιο της διαδικτυωμένης κοινωνίας, αλλά ας μην φέρουμε ως αντεπιχείρημα τις εικόνες που υπήρχαν σχεδόν σε όλες τις εκδόσεις του 19ου αιώνα, (οι εκδόσεις των μυθιστορημάτων του Ιουλίου Βερν είναι δείγματα εμπλουτισμένων μυθιστορημάτων με εικονογραφήσεις)· είναι απολύτως ξεκάθαρο αυτό που λέω, θεωρώ. Το γραπτό κείμενο, και στην περίπτωσή μας εκείνο που αφορά στην λογοτεχνία, (παρακαλώ, ας μην ξεκινήσει στο μυαλό του αναγνώστη το σύνηθες “τι είναι λογοτεχνία και τι όχι”, δεν έχει να κάνει με το άρθρο αυτό), “υποφέρει” από ότι “υποφέρουν” σχεδόν όλες οι τέχνες πια τον 21ο αιώνα. Από το σύνδρομο της “επιστροφής στο μέλλον”. Το μέλλον, πρέπει να είναι “μπροστά”. Το “μπροστά”, έχει παρανοηθεί με το “πάση θυσία”. Έτσι, έχει παραμορφωθεί το κείμενο και η γλώσσα. Όχι, δεν δαιμονοποιώ, διόλου, (Ποιος να δαιμονοποιήσει; Εγώ; Ο διαδικτυωμένος επαγγελματικά από το 1996;), απλά, όπως ο κινηματογράφος σε σχέση με την τηλεόραση, όπως το ραδιόφωνο σε σχέση με την τηλεόραση επίσης, κι όπως η ζωγραφική σε σχέση με την φωτογραφία, τέλος, ας πάρει την θέση της κι η λογοτεχνία, πριν είναι αργά και χαθεί από προσώπου πολιτισμού. 21 Οκτωβρίου 2013 [την ημέρα που ο Marty McFly επέστρεψε στο μέλλον]. - See more at: http://www.literature.gr/epistrofi-sto-mellon-tou-giorgou-glikofridi/#sthash.MJBXUkDt.dpuf

Read more at: http://www.literature.gr/

Κάποιες φορές, έχω σκεφτεί την ζωή σε Κοινότητα Άμις. Σε τεχνολογικές συνθήκες πριν τον ηλεκτρισμό ή σχεδόν. Αν εξαιρέσουμε την βαθιά θρησκευτική τους οργάνωση, (Χριστιανοί Αναβαπτιστές αν και όχι φονταμενταλιστές), τότε μια γοητεία φαίνεται να υπάρχει: Μηδέν ψηφιακός κόσμος. Παρόλα αυτά, μια υπερβολή την βρίσκω. Οπότε, ας πάμε σε κάτι πιο κοντινό. Δεκαετία του 1970. Πριν την έλευση του Προσωπικού Υπολογιστή. Αν εξαιρέσουμε την τραγική ενδυματολογική μόδα με τα κολλημένα στο δέρμα πλαστικά πουκάμισα, οι κοινωνίες, τουλάχιστον οι Δυτικές, βρίσκονταν σε τρομαχτική ιδεολογική έξαρση. Και μαζί και το γραπτό κείμενο. Η τυπογραφία δεν έτεινε στην κατάργησή της, ή έστω στην μετονομασία της σε “ηλεκτρονική τυπογραφία”, και τα πλήθη κάπνιζαν αρειμανίως και έπιναν αλκοόλ σε οποιαδήποτε στιγμή. Ακόμη και στις τηλεοπτικές εκπομπές. Οι Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έβριθαν στα cafe και στα εστιατόρια όπου πρωί μεσημέρι βράδυ συναντούσες ανθρώπους βυθισμένους σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, σκόρπια χαρτιά γραφομηχανής, ή και πολύχρωμα σημειωματάρια γεμάτα με κυριολεκτικά χειρόγραφα κείμενα και όχι με αυτό που σήμερα, στον εκδοτικό χώρο, ονομάζουμε “χειρόγραφο”, εννοώντας το εκτυπωμένο τελικό πρόχειρο ενός μυθιστορήματος, για παράδειγμα. Το γραπτό εκτυπωμένο ή χειρόγραφο κείμενο, μεσουρανούσε. Όχι για κάποιο άλλο λόγο, γιατί ήδη από τους αιώνες του Γουτεμβέργιου μεσουρανούσε, αλλά γιατί η διάδοσή του στις μάζες κάτω από οποιαδήποτε μορφή, πάντα έντυπη, είχε φτάσει στο απόγειό της. Και λόγω των οικονομικών συνθηκών. Από την μέση της δεκαετίας του 1980 και ύστερα, ξεκίνησε η πτώση. Φτάνοντας στο σήμερα, με τις ιδεολογίες σε εξαφάνιση, με το κάπνισμα σχεδόν στην παρανομία, με τους ανθρώπους έγκλειστους στα σπίτια τους σε άλλες χώρες λίγο σε άλλες πολύ, εξαιρετικά εξαρτημένους από τον βαθμό της τηλεπικοινωνιακής τους σύνδεσης, με την κοινωνία και τα κράτη οργανωμένα σε οποιοδήποτε επίπεδο σχεδόν απόλυτα διαδικτυακά, το εκτυπωμένο ή χειρόγραφο κείμενο, ζει υπό εξαφάνιση. Παράλληλα με την επαπειλούμενη εξάλειψη των εντύπων, ξεκίνησε και η μετάλλαξη του ίδιου του κειμένου. Είτε έντυπου είτε ηλεκτρονικού. Τα μη έντυπα Μέσα επέβαλαν τους κανόνες τους, με τις τηλεπικοινωνίες πρώτες, και η γλώσσα ακολούθησε. Το γραπτό κείμενο, προσαρμοζόμενο στην καινούρια γλώσσα, εκτός από τις φιλολογικές του μεταλλαγές, (κομμένα φωνήεντα από τις λέξεις, παράλειψη εκφραστικών εννοιών λόγω εικονιδίων και συντομογραφιών και όχι μόνο, ή και άλλα αντίστοιχα), υιοθέτησε και πάρα πολλά άλλα. Όπως συνδέσεις υπερκειμένου με βίντεο ή μουσική, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ή και άλλων κειμένων. Ή και οτιδήποτε άλλο. Οι μορφές των ίδιων των εντύπων, με την σειρά τους, μεταλλάχθηκαν και αυτές. Και φτάνουμε στο βιβλίο του 2013, με το 50% των εκδόσεων, ανάλογα την χώρα, να είναι ηλεκτρονικές. Ή και ηλεκτρονικές. Η ηλεκτρονική έκδοση, όμως, χωρά τα πάντα. Μουσική καθώς διαβάζεις προσαρμοσμένη κιόλας υπό μία έννοια σε αυτό που διαβάζεις. Κατάργηση σελίδων και μέτρηση του βιβλίου σε σημεία. Υπογράμμιση φράσεων με ταυτόχρονη αποστολή τους είτε σε άλλους αναγνώστες είτε σε συζητήσεις είτε και ανάρτησή τους σε κοινωνικά δίκτυα, βίντεο είτε ταυτόχρονο είτε οπουδήποτε, ηλεκτρονική προφορική ανάγνωση όχι βέβαια από τον συγγραφέα ή από ηθοποιό αλλά από τεχνητή φωνή λογισμικού, και ότι άλλο χωρά στην φαντασία. Κι όσον αφορά στην ίδια την συγγραφή, αυτό εδώ το κείμενο γράφεται σε φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή συνδεδεμένο όχι απλά μόνιμα αλλά και λειτουργικά, στο διαδίκτυο, όπου η ορθογραφική διόρθωση δεν είναι απλά συνεχής αλλά και συνεχώς ανανεωμένη με συστάσεις όρων ή οτιδήποτε άλλο στην δεξιά πλευρά της οθόνης, ενώ εκ του παραλλήλου υπάρχουν κάμποσες βιβλιοθήκες σε κάμποσες άκριες του πλανήτη ανοιχτές σε άλλες καρτέλες του περιηγητή έτοιμες προς χρήση, ενώ ταυτόχρονα, ότι δεν μπορεί ο συγγραφέας να το κάνει στην πραγματική ζωή, είτε ως βιωματική εμπειρία σε σχέση με αυτό που γράφει είτε απλά ως προσωπική ζωή, κανένα πρόβλημα, το κάνει εικονικά. Ή και επαυξημένα πραγματικά, κάποιες φορές. Αυτό εδώ το άρθρο, θα δημοσιευθεί σε ηλεκτρονικό έντυπο. Θα μπορούσα να το περιορίσω σε πέντε αράδες ή, για να μην υπερβάλω, σε πέντε παραγράφους. Παραγεμίζοντάς το με συνδέσμους σχεδόν για τα πάντα. Από έναν σύνδεσμο στο όνομα του Γουτεμβέργιου που να οδηγεί σε αντίστοιχο άρθρο όποιας εγκυκλοπαίδειας ήθελα, μέχρι έναν σύνδεσμο για τον όρο “επαυξημένη πραγματικότητα” που θα οδηγούσε στο αντίστοιχο προϊόν που προσφέρει αυτή την δυνατότητα, αλλά και μία υποσημείωση εμφανιζόμενου μικρού παραθύρου που θα εξηγούσε τι σημαίνει “επαυξημένη πραγματικότητα”. Φανταστείτε, το “Πόλεμος και Ειρήνη”, ή το “Άννα Καρένινα”, γεμάτα με δεκάδες συνδέσμους για όλα όσα μπορείτε να φανταστείτε πως θα μπορούσαν να διασυνδεθούν σε αυτά τα μνημειώδη μυθιστορήματα. Ο εμπλουτισμός του γραπτού κειμένου, δεν είναι προνόμιο της διαδικτυωμένης κοινωνίας, αλλά ας μην φέρουμε ως αντεπιχείρημα τις εικόνες που υπήρχαν σχεδόν σε όλες τις εκδόσεις του 19ου αιώνα, (οι εκδόσεις των μυθιστορημάτων του Ιουλίου Βερν είναι δείγματα εμπλουτισμένων μυθιστορημάτων με εικονογραφήσεις)· είναι απολύτως ξεκάθαρο αυτό που λέω, θεωρώ. Το γραπτό κείμενο, και στην περίπτωσή μας εκείνο που αφορά στην λογοτεχνία, (παρακαλώ, ας μην ξεκινήσει στο μυαλό του αναγνώστη το σύνηθες “τι είναι λογοτεχνία και τι όχι”, δεν έχει να κάνει με το άρθρο αυτό), “υποφέρει” από ότι “υποφέρουν” σχεδόν όλες οι τέχνες πια τον 21ο αιώνα. Από το σύνδρομο της “επιστροφής στο μέλλον”. Το μέλλον, πρέπει να είναι “μπροστά”. Το “μπροστά”, έχει παρανοηθεί με το “πάση θυσία”. Έτσι, έχει παραμορφωθεί το κείμενο και η γλώσσα. Όχι, δεν δαιμονοποιώ, διόλου, (Ποιος να δαιμονοποιήσει; Εγώ; Ο διαδικτυωμένος επαγγελματικά από το 1996;), απλά, όπως ο κινηματογράφος σε σχέση με την τηλεόραση, όπως το ραδιόφωνο σε σχέση με την τηλεόραση επίσης, κι όπως η ζωγραφική σε σχέση με την φωτογραφία, τέλος, ας πάρει την θέση της κι η λογοτεχνία, πριν είναι αργά και χαθεί από προσώπου πολιτισμού. 21 Οκτωβρίου 2013 [την ημέρα που ο Marty McFly επέστρεψε στο μέλλον]. - See more at: http://www.literature.gr/epistrofi-sto-mellon-tou-giorgou-glikofridi/#sthash.MJBXUkDt.dpuf

Read more at: http://www.literature.gr/