Θωμάς Γκόρπας Μαγική εικόνα

ποιητικό ανθολόγιο

[μικρό αφιέρωμα -πέντε ποιήματα- στον Θ.Γκόρπα] 

Μαγική εικόνα

Αύγουστος Κυριακή η Ελλάδα πλάι στη θάλασσα

ήλιος δροσιά πεύκα φαί κρασί κι αγάπη. 

Στο πικάπ

έπαιζε ασταμάτητα

του Τσιτσάνη η "Συννεφιασμένη Κυριακή".

Και κανείς δεν είπε ν`αλλάξει ο δίσκος... 

Θωμάς Γκόρπας Τα ποιήματα 1957-1983 εκδόσεις Γαβριηλίδης Αθήνα 1995  

 

Μη πετάξεις τίποτα...#17

[...] Βιβλία, χαρτιά, στοίβες οι εφημερίδες, σκόρπια τα περιοδικά. Χάρτινοι φάκελοι και αποκόμματα. Η μυρωδιά του χαρτιού ανάμικτη με εκείνη ενός φτηνού ελληνικού καπνού για τσιμπούκι. Ένα μικρό γραφείο με παραλληλογράφο. Κάποια σχέδια που δεν τελείωσαν ποτέ. Δύο πολυθρόνες που έδιναν καθημερινά μάχη για να μην εκτοπιστούν στη μικρή βεράντα που ανοιγόταν έξω από το "σαλόνι". Βιβλία και χαρτιά[...]

Αν αποφάσιζε κάποτε να τακτοποιήσει το...καθιστικό του, τούτα τα μικρά διαμαντάκια θα τα έβαζε σε φάκελο πορτοκαλί.  Μέχρι τότε θα τα παρουσιάζει εδώ.  Με μια σειρά που έχει στο κεφάλι του...

   
Α.ΣΤΕΓΟΣ

"Μη πετάξεις τίποτα..."  Την τελευταία μέρα του μήνα στο "τετράδιο εξόδου".

Όταν το ατομικό ήταν συλλογικό...

γράφει η Κατερίνα Σχινά

Ζούμε με συνεχείς αναγωγές, παρελθοντολογικές αναμοχλεύσεις, καταναγκασμούς επανάληψης` μέσα στη ζάλη της ανάκλησης και το θόλωμα της μνήμης, ιδού και η καινούργια ιδέα: η «νέα μεταπολίτευση». Έννοια θολή, που πάντως επανέρχεται και συζητείται. Και προκαλεί σε αναδρομές.

Λέοναρντ Κοέν: Πως να απαγγέλεις ποίηση

για το ταξείδι σου...

Α.ΣΤΕΓΟΣ

Πώς να απαγγέλεις ποίηση 

Πάρε τη λέξη πεταλούδα. Για να πεις αυτή τη λέξη δε χρειάζεται να κάνεις τη φωνή σου πιο ελαφριά από ένα γραμμάριο, ούτε χρειάζεται να την εφοδιάσεις με μικρά σκονισμένα φτερά. Δε χρειάζεται να φανταστείς μιαν ηλιόλουστη ημέρα ή ένα χωράφι με ασφοδέλους. Δεν είναι απαραίτητο να είσαι ερωτευμένη ή να έχεις ερωτευτεί τις πεταλούδες. Η λέξη πεταλούδα δεν είναι η πραγματική πεταλούδα. Υπάρχει η λέξη, μα υπάρχει και η πεταλούδα. Αν μπερδέψεις αυτά τα δύο, οι άνθρωποι θα έχουν κάθε δικαίωμα να σε κοροϊδεύουν. Μην το παρακάνεις με τη λέξη. Μήπως προσπαθείς να υπονοήσεις ότι αγαπάς τις πεταλούδες τελειότερα από οποιονδήποτε άλλον ή ότι πραγματικά αντιλαμβάνεσαι τη φύση τους; Η λέξη πεταλούδα είναι απλά ένα δεδομένο. Δεν είναι μια ευκαιρία για να πλανιέσαι στον αέρα, να πετάξεις ψηλά, να πιάσεις φιλία με τα λουλούδια, να συμβολίσεις την ομορφιά και το εύθραυστο ή να υποδυθείς την πεταλούδα με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.

Μην υποδύεσαι τις λέξεις. Ποτέ μην προσπαθήσεις να υψωθείς από το πάτωμα, όταν μιλάς για πέταγμα. Ποτέ μην κλείνεις τα μάτια, μην τινάζεις απότομα το κεφάλι σου στο πλάι, όταν μιλάς για θάνατο. Μην καρφώνεις τα φλογισμένα σου μάτια πάνω μου όταν μιλάς για έρωτα. Αν θέλεις να με εντυπωσιάσεις όταν μιλάς για έρωτα, βάλε το χέρι σου στην τσέπη ή κάτω από το φόρεμά σου και χαϊδέψου. Αν η φιλοδοξία σου και η πείνα σου για χειροκρότημα σε έκαναν να μου μιλήσεις για έρωτα, θα 'πρεπε να μάθεις πώς να το κάνεις χωρίς να ξεφτιλίζεις τον εαυτό σου ή το κείμενο.

Στρατοκράτης

αφιερωμένο

γράφει ο Ηλίας Κανέλλης

"Τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια ιδιαίτερα διαδεδομένα ήταν τα κινήματα «του στρατού», που διεκδικούσαν δικαιώματα εντός των στρατοπέδων αδιανόητα έως τότε - όπως, π.χ., το δικαίωμα στην ελεύθερη ανάγνωση εφημερίδων. Γύρω στα 1980, εμφανίστηκαν για πρώτη φορά ένστολοι κληρωτοί στις πορείες του Πολυτεχνείου. Αργότερα, η Αριστερά υιοθέτησε, στο όνομα της εναρμόνισης με τα ευρωπαϊκά ισχύοντα, και τις κινήσεις άρνησης στράτευσης.

Αλλά την εποχή που η ευρωπαϊστική Αριστερά υπεράσπιζε τις ενδεικτικές περιπτώσεις εντός της χώρας που μάχονταν για δικαιώματα, εύκολα διαδιδόταν ένας ακροδεξιός λόγος, βαθύτατα μιλιταριστικός, εγκαθιδρυμένος στα κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία - στη ΝΔ και στο λεγόμενο «πατριωτικό» ΠΑΣΟΚ. Σε εποχές κρίσης, μάλιστα (π.χ., Ιμια, διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και εγκλήματα της Σρεμπρένιτσα, δημοψήφισμα του 2004 στην Κύπρο για το σχέδιο Ανάν), διαδόθηκαν ιδιαίτερα. Ευρύτατη διάχυση πήραν και μετά το 2011, μέσα στον αντιευρωπαϊσμό των λεγόμενων Αγανακτισμένων.

Σελιδοδείκτης 28.12.2015

Σελιδοδείκτης 79ος

Ζυράννα Ζατέλη

Περσινή αρραβωνιαστικιά

Εννιά ιστορίες

[προσφορά με την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, 15-17.08.2014]

γράφει ο Γρηγόρης Μπέκος  

 

Η αρχή του ζατελικού σύμπαντος  

Η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Ζυράννας Ζατέλη "Περσινή αρραβωνιαστικιά"

Έχουν περάσει τριάντα χρόνια από το 1984, από τότε δηλαδή που η Ζυράννα Ζατέλη εμφανίστηκε επισήμως στα ελληνικά γράμματα εκδίδοντας το πρώτο της βιβλίο· ήταν 33 ετών και μόνο τότε καταπάτησε το ηλικιακό ορόσημο που η ίδια είχε θέσει στον εαυτό της. Πρόκειται για τη συλλογή διηγημάτων «Περσινή αρραβωνιαστικιά», η οποία περιλαμβάνει εννέα ιστορίες που αλληλοεισχωρούν η μία στην άλλη, και όλες μαζί αποτελούν - θα λέγαμε σήμερα, με την απόσταση που έχει χαράξει ο καιρός - το σαγηνευτικό προανάκρουσμα της έλευσης ενός λογοτεχνικού σύμπαντος μυσταγωγικής παραφοράς και ολιστικής δύναμης που όμοιό του, από τη Μεταπολίτευση τουλάχιστον και εντεύθεν, δεν υπάρχει στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία.

Τα δεύτερα, δικά μου! 27.12.2015

"Θα αλλάξεις", μου λέει με την πιο γλυκιά της φωνή.

Το πιστεύει, το ξέρει;

Το λέει, αυτό έχει σημασία.

Άλλο είναι το ερώτημα που με απασχολεί: Είμαι έτοιμος;

  ΥΓ.1 Κλείνει για το `015 η στήλη. Καλά διάφορα, συνταξιδιώτες!

ΥΓ2. Διαβάζουμε πάντα την Μαργαρίτα

Α.ΣΤΕΓΟΣ 27.12.2015

Σήμερα,  ένα διήγημά μου με τίτλο Η ΛΙΣΤΑ

Φλώρινα: Οι φωτιές των Χριστουγέννων

Κάθε χρόνο η ακριτική πόλη της Μακεδονίας 

χορεύει στους δρόμους, ακούει χάλκινα, 

πίνει τσίπουρο, τρώει φασολάδα και «φλέγεται» πανηγυρικά.

γράφει η Όλγα ΧΑΡΑΜΗ

Στις 23 Δεκέμβρη συνήθως χιονίζει στη Φλώρινα. Κι αν όχι, η θερμοκρασία είναι σίγουρα κάτω από το μηδέν. Ούτε παραγγελία να το ’χαν το έθιμο με τις φωτιές. Πριν από κάμποσα τέρμινα που το βίωσα τελευταία φορά, είχε -24° C. Κανείς δεν έμεινε κλεισμένος μέσα, πάντως. Ντόπιοι και επισκέπτες ήταν στους δρόμους, έπιναν τσίπουρο ή κρασί σε πλαστικά ποτήρια (όλος ο νομός παράγει εξαιρετικά αποστάγματα), έτρωγαν φασολάδα (επίσης εξαιρετικό ντόπιο προϊόν) και άλλες λιχουδιές που προσφέρονται από τον δήμο. Ενα ιδιότυπο υπαίθριο σουαρέ υπό τους «χάλκινους» ήχους από τις μπάντες που κυκλοφορούν σε όλη την πόλη και σε... στέλνουν αλλού. Και όλα αυτά μέσα σε ένα πέπλο μυστηρίου ενίοτε, την ομίχλη της πόλης, το αποκαλούμενο σινιάκι.

Η γέννηση του Χριστού και οι αμαρτίες των νεαρών μαθητών όταν παραβιάζουν τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας

Μάνος Χατζιδάκις

Η γέννηση του Χριστού 

και οι αμαρτίες των νεαρών μαθητών 

όταν παραβιάζουν τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας [απόσπασμα]

Ο μύθος των Χριστουγέννων κρατιέται με τη βία απ` τα παράθυρα και από τις πόρτες, κρεμασμένος σε πανύψηλα κι αφιλόξενα σύγχρονα σκυθρωπά κτίρια. Τον συντηρούν οι δραστηριότητες της αγοράς, τα συμφέροντα των εμπόρων, οι ανελεύθερες κυβερνήσεις —πλην ανατολικών— και οι ακόμη πιο ανελεύθερες θρησκευτικές οργανώσεις, τέλος, οι αστοί και οι εργατικοί, πρόσφατοι μετανάστες στην αστική τάξη, που κατ` ουσίαν κυβερνάν τον κόσμο μας, και που επιθυμούν θρησκευτικές αιτιολογίες και παραδόσεις για διασκέδαση, απόλαυση κι αμεριμνησία. 

Ούτε για τα παιδιά δεν έμειναν τα σύμβολα ανέγγιχτα. Κι αυτά ακόμη προσπαθούν να ονειρεύονται μέσα από τις εφιαλτικές ειδικές εκπομπές της τηλεόρασης, κι από ένα σπίτι που τις μέρες αυτές δεν έχει να προσθέσει κανένα αληθινό αγαθό, ούτε υποδομή για μια γενναία ονειροπόληση — ονειροπόληση ενός κόσμου ιδανικού, που να τον κυβερνάει ο Χριστός και οι Άγιοι του, με αρχηγό τον Αϊ-Βασίλη. Ιδιαίτερα στον τόπο μας, τα Χριστούγεννα γίνανε μέρες συναλλαγής και αυτοϊκανοποίησης. Ευκαιρία για μια ευρωπαϊκή παράσταση. Αν είχαμε και λίγο περισσότερο χιόνι, ώ τότες τα πράγματα θάσαν καλύτερα.

Θωμάς Γκόρπας Βασιλεύεις εσύ

ποιητικό ανθολόγιο

[μικρό αφιέρωμα -πέντε ποιήματα- στον Θ.Γκόρπα] 

Βασιλεύεις εσύ

Σε χαμηλωμένο φως που δεν ξέρει την περηφάνεια

βασιλεύεις εσύ που την ξέρεις.

Σε απαλήν εγκατάλειψη τραμπαλίζεται το χαμογελό σου

φρέσκο φύλλο που παίζει με μικρό βοριά.

Κι ως σηκώνεις τα χέρια σου και φωνάζεις ζήτω στην ομορφιά

λάμπουν σαν μέσα από δροσιά οι μασχάλες σου

αγροτικά λουλούδια στην πρώτη τους ηλικία. 

Θωμάς Γκόρπας από την ποιητική συλλογή  Στάσεις στο μέλλον [εδώ από την έκδοση ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ [1957-1983], ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Αθήνα 1995 ]

Κατοικούσα τότε... VII

Κατοικούσα τότε πάνω στα τείχη. 

Έβγαζα τραπεζάκια έξω, Δεκέμβρης μήνας στην άδεια πόλη. Οι μέρες ήταν καθαρές, ένα ελαφρύ αεράκι, ένα δειλό μήνυμα χειμώνα που ερχόταν. Έξω από τα τείχη εργασίες, τεχνίτες, εργάτες, οδηγοί. Παλιές συνταγές με σύγχρονα μέσα. Επιβλέπουν τη ζωή μας, ανακατασκευάζουν τον δρόμο, προσχεδιάζουν το καθημερινό ταξείδι ιδανικών και χαμένων συντεταγμένων. 

Πήρα, ένα παρελθόν υπαρκτό, αυτόν τον δρόμο. Συνήθως μόνος. Αλλάζει η πόλη. Μέσα στα τείχη απλώνεται μιαν ομορφιά. Αργά και βασανιστικά βήματα, προσεκτικοί άνθρωποι, απάνθρωποι καιροί. Γνωριζόμαστε χρόνια τώρα. Είναι οι δικοί μου άνθρωποι! 

Μια βόλτα είναι. Πέντε, δέκα, ίσως και λίγα παραπάνω βήματα. Πεζά ή τροχοφόρα, επιλογή είναι. Ο έρωτας κτυπά το πρόσωπο, μια σπίθα ανάβει, χειμώνας, προχωράς. 

Το ημερολόγιο έγραφε 20 Δεκεμβρίου 2015

Οι εντιμότατοι φίλοι μου... Εύη Γαρεδάκη

Στην στήλη αυτή το λόγο έχουν… «οι εντιμότατοι φίλοι μου...». Πολίτες αυτής της πόλης, σύντροφοι της καθημερινής μου ζωής, άνθρωποι σημαντικοί… Δίνουμε τις ερωτήσεις και εκείνοι-ες θα καταθέτουν τις απαντήσεις. Φτιάχνουμε μαζί ένα φωτογραφικό άλμπουμ με περισσότερες λέξεις.

Κρατάμε για εμάς την πολυτέλεια ενός υστερόγραφου...

Σελιδοδείκτης 21.12.2015

 Σελιδοδείκτης 78ος

Κώστας Σημίτης
Δρόμοι Ζωής
εκδόσεις ΠΟΛΙΣ 
Αθήνα, 2015 

γράφει ο Πάσχος Μανδραβέλης

Δρόμοι ζωής και πολιτικής του Κ. Σημίτη

Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης προστάτευσε όσο κανείς άλλος την προσωπική του ζωή, κάτι που τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σεβάστηκαν διαχρονικά. Ακόμη και η προ της πρωθυπουργίας πολιτική του ιστορία είναι εν πολλοίς άγνωστη στο ελληνικό κοινό. Μόνο οι παλιότεροι και οι μυημένοι ξέρουν από ακριτομυθίες, τις διώξεις της οικογένειάς του από το μετεμφυλιακό κράτος, την αντιστασιακή του δράση κατά τη διάρκεια της χούντας –«Ο βομβιστής που έγινε πρωθυπουργός»– τη συμμετοχή του στη «Δημοκρατική Αμυνα» και στο ΠΑΚ. Αλλά ακόμη και σ’ αυτούς μπορεί να διαφεύγει το γεγονός πως όταν πήρε ως υπουργός τον φάκελό του στην Ασφάλεια, διαπίστωσε ότι τον παρακολουθούσαν ως ύποπτο για συμμετοχή στην τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη»!

Τα δεύτερα, δικά μου! 20.12.2015

"Θα αλλάξεις", μου λέει με την πιο γλυκιά της φωνή.

Το πιστεύει, το ξέρει;

Το λέει, αυτό έχει σημασία.

Άλλο είναι το ερώτημα που με απασχολεί: Είμαι έτοιμος;

ΥΓ. Διαβάζουμε πάντα την Μαργαρίτα

Α.ΣΤΕΓΟΣ 20.12.2015

Σήμερα,  ένα διήγημά μου με τίτλο ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ

 

Προτάγματα Διαφωτισμού

 Απαντώντας στην επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Ηρακλείου με Το Ποτάμι, Σπύρου Δανέλλη, σχετικά με την δημιουργία Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ) στην Ελλάδα, ο Υπουργός Εσωτερικών & Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Κουρουμπλής, παραδέχθηκε την ύπαρξη και ένταση του προβλήματος.

 

Δήλωσε δε, ότι η κυβέρνηση προτίθεται να διευθετήσει το ζήτημα και κάλεσε την αντιπολίτευση να καταθέσει προτάσεις.

Ο βουλευτής Ηρακλείου υπενθύμισε ότι συμμετείχε στην πρώτη πρωτοβουλία ρύθμισης του θέματος που έγινε με διακομματική κατάθεση τροπολογίας, από δώδεκα βουλευτές στις 10/11/1998, η οποία ωστόσο απορρίφθηκε μετά πολλών επαίνων.

Σήμερα υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο, που δίνει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση τη δυνατότητα δημιουργίας ΚΑΝ, όμως η Αυτοδιοίκηση αποδείχθηκε ανίκανη ως ευεπίφορη στην άσκηση πιέσεων από τις τοπικές Μητροπόλεις.

Ο μικρός πρίγκιπας: ιστορία τέταρτη

Αξία έχει να ανακαλύπτεις τα πιο παράξενα πράγματα. Ή να τα δημιουργείς, δηλαδή να αναπλάθεις την πραγματικότητα. Καταργώντας την.

 Ο Μικρός Πρίγκιπας:  ιστορία τέταρτη. Έτσι, στον εαυτό μας βάζουμε..."υποχρεώσεις". 

Α.ΣΤΕΓΟΣ

η ιστορία: 

Θωμάς Γκόρπας ΘΑΥΜΑ

ποιητικό ανθολόγιο Δεκεμβρίου 

[μικρό αφιέρωμα -πέντε ποιήματα- στον Θ.Γκόρπα]

ΘΑΥΜΑ

Παίρνω στα χέρια μου φυτό παίρνω πουλί παίρνω δραχμή

γίνεται το φυτό εξοχή και πάω περίπατο με σένα

γίνεται το πουλί μια μουσική καθόμαστε και την ακούμε

γίνεται η δραχμή βουνό ανεβαίνουμε στην κορυφή

πέφτεις εσύ και χάνεσαι κ`εγώ πως να γυρίσω πίσω...

Πάιρω στα χέρια μου μπουζούκι για να σε μοιρολογήσω

αλλά οι πενιές σε βρίσκουν και σε φέρνουν πίσω...

Θωμάς Γκόρπας από την ποιητική συλλογή  ΤΑ ΘΕΑΜΑΤΑ [εδώ από την έκδοση ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ [1957-1983], ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Αθήνα 1995 ]

Η Κυβέρνηση τρέφει τον "Μινώταυρο" του λαϊκισμού.

Ομιλία στη συζήτηση 

επί του νομοσχεδίου 

για το δεύτερο πακέτο προαπαιτούμενων

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η συζήτησή μας σήμερα σχετικά με τα λεγόμενα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της επόμενης δόσης, με τη γνώριμη πλέον και καθ’ έξιν κατεπείγουσα διαδικασία, δεν μπορεί, κατά τη γνώμη μου, να σταθεί μόνο στις διάφορες διατάξεις, είτε αυτές αφορούν στα κόκκινα δάνεια, είτε στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, είτε στις διατάξεις που αφορούν σε άλλα Υπουργεία. Όχι ότι δεν έχουν τη σημασία τους. Κάθε άλλο! Έχουν και μεγάλη, μάλιστα, σημασία.

Όμως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ένα βασικό, κατά τη γνώμη μου, ερώτημα πλανιέται στην κοινωνία και στους πολίτες: Γιατί ακόμη ένα τριετές σκληρό μνημόνιο, μετά από τόσο σκληρή, όπως έχετε υποστηρίξει, διαπραγμάτευση, με επιπρόσθετο χρέος, με νέα ύφεση και ανεργία, με τις επιχειρήσεις να φεύγουν, με ελέγχους κεφαλαίου, με το μοίρασμα των τραπεζών αντί πινακίου φακής, με τη φυγή των καταθέσεων και όλα τα άλλα τα γνωστά και συναφή που έφεραν τη χώρα ακόμη πιο πίσω, που την καθηλώνουν ως εξαίρεση και ειδική περίπτωση, με το grexit να ελλοχεύει ακόμη στη γωνία; Όλα αυτά γιατί; Πειστική απάντηση πέραν της επικοινωνιακής προπαγάνδας δεν έχει δοθεί, κατά τη γνώμη μου.

Κατοικούσα τότε... VI

Έβρεχε συνέχεια εκείνο το απόγευμα.
Κατοικούσα εντός σου.

Το ημερολόγιο έγραφε 15 Δεκεμβρίου του 2015

Παρίσι: Η έξοδος από το πετρέλαιο και τον λιγνίτη ξεκίνησε. Εμείς εδώ;

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για τις ιστορικές αποφάσεις της Παγκόσμιας Διάσκεψης για το Κλίμα στο Παρίσι (COP21), που ανοίγουν τον δρόμο για την απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, λιγνίτη, κάρβουνο, φυσικό αέριο).  Ο περιορισμός των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε επίπεδα που θα πετύχουν  την επίτευξη την συγκράτηση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους +2˚C ή στους +1,5˚C είναι πράγματι δυνατός και σαφής. Αλλά η επίτευξή του στόχου αυτού απαιτεί ισχυρότερες δεσμεύσεις από αυτές που έχουν συμφωνηθεί καθώς και διάθεση επαρκών πόρων για την υλοποίηση της μεταστροφής.  Χρειάζεται να γίνει ευρέως κατανοητό ότι η συμφωνία που επιτεύχθηκε σημαίνει, ξεκάθαρα, ότι η παγκόσμια οικονομία θα έχει στραφεί σε 100% Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μέχρι το αργότερο το 2050, αν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους που τέθηκαν. Η πράσινη στροφή της οικονομίας είναι πλέον η μόνη ρεαλιστική λύση για την επιβίωσή μας.

Eνα κόκκινο τριαντάφυλλο [προδημοσίευση]

γράφει ο Ηλίας Μαγκλίνης

Σε λίγες ημέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της «Εστίας» ένα νέο βιβλίο του κορυφαίου μας εν ζωή Ελληνα πεζογράφου, του Θανάση Βαλτινού. Πρόκειται για τη συλλογή διηγημάτων «Επείγουσα ανάγκη ελέου», από την οποία επιλέξαμε να προδημοσιεύσουμε ένα μικρό δείγμα της: το διήγημα «Ενα κόκκινο τριαντάφυλλο» [την παρθενική του εμφάνιση είχε κάνει το πεζό αυτό στο περιοδικό «Το Δέντρο» (τχ. 141-142, Μάιος-Ιούλιος 2005)].
Ο στενός χώρος μιας εφημερίδας δεν προσφέρεται για τα μεγάλα πετάγματα του πεζογραφικού λόγου και από αυτή την άποψη δυσκολευτήκαμε για να επιλέξουμε και να μπορέσουμε να προσαρμόσουμε στις σελίδες της «Κ» ένα από τα διηγήματα αυτής της θαυμάσιας συλλογής. Κυρίως δυσκολευτήκαμε διότι ήταν δύσκολο να επιλέξεις ανάμεσα στα κομψοτεχνήματα που απαρτίζουν τον ανά χείρας τόμο, ο οποίος, όπως και τα δύο προηγούμενα βιβλία του Θανάση Βαλτινού («Ο τελευταίος Βαρλάμης», 2011, και «Ανάπλους», 2012 – όλα από την «Εστία»), επιβεβαιώνει με τον καλύτερο τρόπο τη σπάνια στόφα, τις υπόγειες, εσωτερικές καύσεις και τον ιδιότυπα συγκινητικό λόγο ενός μεγάλου αφηγητή.

Σελιδοδείκτης 14.12.2015

Σελιδοδείκτης 77ος

Λεωνίδας Κύρκος

Εκ βαθέων

επιμέλεια Πέτρος Παπασαραντόπουλος

εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Θεσσαλονίκη 2009

γράφει ο Νίκος Μαραντζίδης

Ο Νέστορας της Αριστεράς

Ο Λεωνίδας Κύρκος διαμόρφωσε, άθελά του προφανώς, μια σχέση πατρική αλλά και αντιφατική με πολλούς από τη δική μου γενιά. Για τους 40άρηδες και 50άρηδες «πρώην ρηγάδες», το πρόσωπο του Κύρκου ταυτίστηκε με την παρουσία του ΚΚΕ εσωτερικού στην πολιτική ζωή της μεταπολίτευσης.

«Ρηγάς» και εγώ της δεκαετίας του ΄80, δεν ήμουν από τους «κυρκικούς». Οι ευαισθησίες μου επηρεάστηκαν πολύ περισσότερο από την, ανατρεπτική για την εποχή εκείνη, σκέψη του Μιχάλη Παπαγιαννάκη- λυπάμαι βαθιά, μόνο που δεν πρόλαβα να του το πω. Με ενοχλούσε, σχεδόν με εξόργιζε, που ο Λεωνίδας, όπως τον φωνάζαμε όλοι, ήταν ταυτόχρονα αφοσιωμένος στην κομμουνιστική του ταυτότητα και στην (συναισθηματική κυρίως) προάσπιση του παρελθόντος αλλά και του παρόντος του Κομμουνισμού (με εξόργιζε ιδιαίτερα η ανοχή του απέναντι στον ολοκληρωτισμό και τη βαρβαρότητα του Τσαουσέσκου). Επιπλέον, η πεισματάρικη προσήλωσή του στους κοινοβουλευτικούς θεσμούς και το δημοκρατικό παιχνίδι άφηνε ακάλυπτη τη νεανική μου ορμή και αφέλεια. Αν για το πρώτο είχε άδικο (το κατανόησε εξάλλου σταδιακά ο ίδιος), η στάση του στο δεύτερο ζήτημα υπήρξε για όλους εμάς που είχαμε την τύχη να περάσουμε «τα καλύτερά μας χρόνια» στους κόλπους της ανανεωτικής Αριστεράς του ΄70 και του ΄80 ένα μεγάλο μάθημα. Ο Κύρκος υπήρξε συστηματικά αρνητής, οποιασδήποτε μετάθεσης της πολιτικής αντιπαράθεσης πέρα από το πεδίο των δημοκρατικών και κοινοβουλευτικών θεσμών. Για το μάθημα αυτό, εγώ προσωπικά τού είμαι ευγνώμων. 

Σκοταδισμός και εμπάθεια...

γράφει ο κ. Σταύρος Τσακυράκης

Αναφορικά με τη δίκη του Ρίχτερ, ο καθηγητής σύγχρονης και πολιτικής ιστορίας στο ΑΠΘ κ. Γιώργος Μαργαρίτης υποστήριξε ότι δεν διώκεται η ιστορική επιστήμη αλλά η νεο-ναζιστική προπαγάνδα. Στο σχετικό κείμενό του χρησιμοποιεί εισαγωγικά όταν αναφέρεται στην ιδιότητα του Ρίχτερ ως ιστορικού. 

Ιδού η αρχή του κειμένου:

"Στην εφημερίδα Καθημερινή, στις 5 Δεκεμβρίου 2015 (ημερομηνία ηλεκτρονικής έκδοσης) φιλοξενήθηκε συνέντευση του Γερμανού «ιστορικού» Χάϊνς Ρίχτερ στην δημοσιογράφο Λίνα Γιάνναρη. Η συνέντευξη έφερε τον τίτλο «Η ιστορική επιστήμη στο εδώλιο», και με τον τρόπο που παρουσιάστηκε προφανώς στιγμάτιζε την δικαστική διώξη εναντίον του «ιστορικού». Μέσα από τον τίτλο και τα συμφραζόμενα η δημοσιογράφος και η εφημερίδα θεώρησαν ότι διώκεται και δικάζεται η ιστορική έρευνα και όχι η ανοικτή προάσπιση ναζιστικών πρακτικών και νεο-ναζιστικών «ιστορικών θέσεων». Η ίδια η τεχνική της συνέντευξης στήριξης στον αναξιοπαθούντα «ιστορικό» δημιουργεί ερωτηματικά."

Δεν θέλω να χαρακτηρίσω το αφελές του ισχυρισμού ότι αφού ο Ρίχτερ δεν είναι πραγματικά ιστορικός δεν διώκεται η ιστορία (λες και μόνον οι πτυχιούχοι μπορεί να γράφουν ιστορικά κειμενα). Με εντυπωσιάζει το θράσος του κ. Μαργαρίτη να χρησιμοποιεί εισαγωγικά για ένα καθηγητή ιστορίας. Νόμιζα ότι τον 21ο αιώνα, με το τέλος του κομμουνισμού, δεν θα υπήρχαν ακαδημαϊκοί (έστω και σε ελληνικό πανεπιστήμιο) που θα τολμούσαν να απονείμουν πιστοποιητικά επιστημοσύνης. Πάλι καλά που δεν ζήτησε από το Πανεπιστήμιο του Μανχάιμ να του αφαιρέσει τον τίτλο του καθηγητή. Το μήνυμα ολοκληρωτισμού από καθέδρας του κ. Μαργαρίτη είναι ό,τι πιο αντιδραστικό μπορεί να υπάρξει στο χώρο του πανεπιστημίου, της έρευνας και της επιστήμης.

Το μήνυμά του είχε ως αποτέλεσμα να κληθεί να καταθέσει ως μάρτυρας με ειδικές γνώσεις στη δίκη του Ρίχτερ. Θα έχει επομένως συνέχεια ο σκοταδισμός και η εμπάθεια.

σημείωση: 

Το "τετράδιο" προσυπογράφει το σχόλιο και αναδημοσιεύει. 

Αλιεύτηκε από την προσωπική σελίδα του κ. Τσακυράκη στο fb. 

Τα δεύτερα, δικά μου! 13.12.2015

Οι ήσυχες μέρες είναι ένας μεγάλος μύθος. Ένας έρωτας  θα έρθει στη ζωή σου. Μια κληρονομιά. Ένας θάνατος. Μια ελπίδα. Μια μετακόμιση, μιαν αναστάτωση, μια τρικυμία. 

Στον έρωτα και στον θάνατο αδύναμος

Στην κληρονομιά ανέτοιμος

Στην ελπίδα ανοικτός, στην μετακόμιση μόνος

Στην αναστάτωση ακμαίος

Στην τρικυμία στην στεριά. 

ΥΓ. Διαβάζουμε πάντα την Μαργαρίτα

Α.ΣΤΕΓΟΣ 06.12.2015

υγ. Σήμερα, μια ιστορία του Πέτρου και τη Κλειώς 

 

Περιοδικό Μετρονόμος

Θανάσης Συλιβός: "Είναι νωρίς για απολογισμούς ωραίων στιγμών"
 

Ο άνθρωπος πίσω από το περιοδικό και τις εκδόσεις «Μετρονόμος» μιλάει στο
«Ηδύφωνο» για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ιστορικού περιοδικού, μέσα από το οποίο καταγράφεται ένα μεγάλο κομμάτι της μουσικής και όχι μόνον ιστορίας της Ελλάδας.

O Θανάσης Συλιβός ξεκίνησε το μουσικό περιοδικό «Μετρονόμος», το οποίο μετεξελίχθηκε σε εκδοτικό οίκο βιβλίων και μουσικών έργων το 2001 από πάθος για τη μουσική και την τέχνη. Μέχρι τώρα, έχει εκδώσει έναν σημαντικό αριθμό λογοτεχνικών έργων, έχει δώσει βήμα σε νέους καλλιτέχνες και, πλέον, το περιοδικό του αποτελεί την τελευταία έντυπη έκδοση της Ελλάδας που ασχολείται με το έντεχνο τραγούδι. Στις σελίδες του περιοδικού έχουν φιλοξενηθεί και αρθρογραφήσει μεγάλοι συνθέτες, στιχουργοί και λογοτέχνες, ενώ τα τελευταία χρόνια κάθε τεύχος είναι αφιερωμένο σε μια καθοριστική προσωπικότητα του ελληνικού τραγουδιού. Πρόσφατα, εξέδωσε τρεις συγκεντρωτικούς τόμους με τα ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη, υπό τον τίτλο «Ποίηση 1-2-3», ενώ ταυτόχρονα ετοιμάζει ένα μεγάλο αφιέρωμα στον ποιητή και στιχουργό Μάνο Ελευθερίου.

Εκδρομή

πλήθος γεωτεχνικών παρεμβάσεων στην πόλη

  

 

Έχει καρφωθεί στο μυαλό μου. Το άρωμά της. 

Ως άγχος.  Για ένα ήπιο πέρασμα, μια εναλλαγή. Μια αναζήτηση. Μια εποχή.

Οι γαζίες θα ανθίσουν και φέτος. Ήταν, άλλες εποχές και άλλο αίσθημα, δέντρο, που συναντούσες συχνά στα παρτέρια των αστικών κατοικιών. Στα πάρκα και στους κήπους των περιοχών με ζεστό και ήπιο κλίμα. Αγκαθωτά τα κλαδιά, αραιό το φύλλωμα, χρυσοκίτρινα τα άνθη, ελαφρό μα κυρίαρχο παντού το άρωμα της.

Η γαζία είναι η Ακακία η φαρνέσιος της οικογένειας των Μιμοσιδών. Στα χίλια δέντρα που φυτεύθηκαν, στο Ηράκλειο, ως ολυμπιακό πράσινο, δεν έχω δει ούτε μία… Μία, ως μικρό μονοπάτι. Μια υπενθύμιση, ένας ερχομός, μια διαδοχή, μια εποχή. Ένα μικρό χαλικόστρωτο μοναπάτι η κόμη της, ένας τόπος σύνορο το άρωμά της. 

Ίσως οι εργολάβοι να μην έχουν ανάγκη αναπόλησης ή να διαθέτουν πλήθος γεωτεχνικών επιχειρημάτων, που μας διαφεύγουν, των αφελών, και να πείθουν για τις επιλογές τους.

Μόνον ο ποιητής μας παρηγορεί, με το στίχο «Οι παλιές γαζίες μοσχοβολούν ακόμα». [1]

υγ.

Μπροστά στην βιβλιοθήκη μου οι «Αόρατες πόλεις» με προσκαλούν. Η φράση του Ίταλο Καλβίνο «Η πόλη σού λέει όσα πρέπει να σκεφτείς», είναι ένας οδηγός. 

 

 

[1] ΚΛΕΙΤΟΣ ΚΥΡΟΥ

 

 

Απρίλης

Απρίλης

Θα φτιάξω, μετράω τώρα τα διαστήματα, όχι τις αποστάσεις, τρέχουν τα μάτια, τις καλύπτουν, τα διαστήματα μετρώ, και φτιάχνω πάνω σε πεταλούδες που πετούν.

Εδώ, είναι Απρίλης.

Φτιάχνω, είναι σχεδόν έτοιμος. Ανοικτός, κλειστός.
Έναν κάνναβο φτιάχνω.

Η Σοσιαλδημοκρατία που Θέλουμε

Διακήρυξη για τη Σοσιαλδημοκρατία, 

από τις Κινήσεις της Κεντροαριστεράς

Ο τόπος έχει ανάγκη από μια ισχυρή και σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία για τη διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας με κυβερνήσεις ευρείας δημοκρατικής πλειοψηφίας, της δημοκρατικής ομαλότητας, της βιώσιμης ανάπτυξης με δικαιοσύνη, της προώθησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με προοδευτικό πρόσημο, καθώς και της διαφύλαξης και ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας.

Η ανάγκη αυτή αποκτά πλέον ένα επείγοντα χαρακτήρα, λόγω των αυξανόμενων κινδύνων από την αδιέξοδη πορεία και την παταγώδη αποτυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ η οποία οξύνει την πολυεπίπεδη κρίση, προτάσσοντας τον εθνολαϊκισμό, τον πολιτικό αμοραλισμό, τον εθνικό διχασμό, τον κρατισμό, τον κομματισμό, την ευνοιοκρατία, δηλαδή όλες τις βασικές αιτίες που μας οδήγησαν στην κρίση.

Θωμάς Γκόρπας ΠΛΗΓΕΣ

ποιητικό ανθολόγιο Δεκεμβρίου

[μικρό αφιέρωμα -πέντε ποιήματα- στον Θ.Γκόρπα] 

ΠΛΗΓΕΣ

Πληγή από σίδερο πληγή από κάψιμο πληγή από χάδι
πληγή απ΄το φιλί της τρελής ξανθιάς
πληγή από σφύριγμα το βράδι

πληγή από της ερημιάς το μελαγχολικό τραγούδι
πληγή απ’ αγκάθι ρόδου
πληγή από την  καλημέρα ξένου
πληγή της γειτονιάς σαν παίρνει να βραδιάζει
πληγή από ανυπόφορη αγάπη
λυσσασμένη γάτα
λυσσασμένη γυναίκα
λυσσασμένη αγαπημένη
λυσσσασμένο εργοδότη
πληγή απ’ τ’ αδυσώπητο εργαλείο της δουλειάς
πληγή απ’ την καλοσύνη ανυποψίαστης αγκαλιάς
πληγή απ’ το μεγαλείο της φτωχιάς
πληγή από ανάμνηση κι από βαρειά κουβέντα
απ’ το μαχαίρι του ριγμένου φίλου
απ’ το χαμόγελο του πεθαμένου φίλου
πληγή από φωτιά φωτιά κι από φωτιά ονείρου
πληγή απ’ του αποτυχημένου τη ντροπή
κι απ’ τη σιωπή του ντροπιασμένου
πληγή απ’ τα νύχια του τρομοκρατημένου
πληγή απ’ τα νύχια απ’ τα δόντια απ’ τα αχ απ’ τα φιλιά
της προδομένης που γαντζώθηκε πριν φύγει πάνω σου
και μένει εκεί για πάντα να σου γδέρνει την καρδιά
πληγή της εξορίας της φυλακής και της ελευθερίας
πληγή απ’ τη μάχη κι απ’ τη μάχη σου στο σπίτι
πληγή απ’ αυτόν που σ’ έριξε στο παζάρι
πληγή απ’ το πικρό παράπονο του αλήτη
πληγή από το στόμα της που βασανίζεται στην ξενητιά
κι ακόμα η πληγή για την πληγή που δεν ομολογεί ποτέ κανένα στόμα...

Θωμάς Γκόρπας από την ποιητική συλλογή  Στάσεις στο μέλλον [εδώ από την έκδοση ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ [1957-1983], ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Αθήνα 1995 ]

Ζούμε την Ιστορία και πρέπει να πάρουμε την ευθύνη της.

Σημεία της εξαιρετικής ομιλίας 
του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη 
σε συζήτηση της «Κίνησης Πολιτών για μια Ανοιχτή Κοινωνία» 
για το προσφυγικό – μεταναστευτικό.

1. Όλες οι τελευταίες καταιγιστικές εξελίξεις επιβεβαιώνουν: Το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι και θα παραμείνει το πιο σημαντικό ζήτημα των επόμενων δεκαετιών για την Ευρώπη. Γινόμαστε μάρτυρες της εν εξελίξει ιστορίας μας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμού μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δημιουργεί νέα δεδομένα, τείνει να ανατρέψει τη δημογραφική σύνθεση ευρωπαϊκών πόλεων, θέτει προς συζήτηση και ίσως επαναπροσδιορισμό εδραιωμένες/αποδεκτές εννοιολογήσεις περί Εθνικής ταυτότητας, πολιτισμού, δικαιωμάτων και εντέλει της λειτουργίας του ίδιου του δημοκρατικού πολιτεύματος. Αναδεικνύει την επισφαλή ισορροπία των εννοιών ασφάλεια-ελευθερία. Θα τεθεί (πάλι) υπό διάζευξη; Θέτει το ζήτημα της πολυπολιτισμικότητας και της αφομοίωσης σε πιθανόν νέες βάσεις. Θα παραμείνουν έννοιες συμπληρωματικές και προϋποθέσεις ειρηνικής συνύπαρξης και συναντίληψης; Ή θα αποδειχθούν αντιφατικές και αλληλοαποκλειόμενες; Πυροδοτεί ακροδεξιά αντανακλαστικά και ενδεχομένως (;) αύξηση ξενοφοβίας και ρατσισμού.

Αρχάριος κολυμβητής

Αρχάριος κολυμβητής

Ένοιωθε μέσα του ένα  κενό. Προτίμησε για μια ακόμα φορά τη σιωπή. Δεν θέλησε να αφήσει τη μοναξιά του.  Με ανοικτές πληγές, το αίμα ζωντανό,  παρέμενε χωμένος στη βασανιστική διαδικασία της αναζήτησης και της ανάλυσης. Δεν ήταν σίγουρος για τίποτα.

Άκουγε ήδη, πολλές φωνές «φίλιων σχηματισμών»,  να τον καλούν,  προσκαλούν,  προκαλούν,  εγκαλούν,  στην πράξη. Δεν ήταν έτοιμος.

Ίσως να βρισκόταν ακόμα στην αρχή ή όπως του μήνυσε ο φίλος του ο Γιώργος,  σε περίοδο μάθησης...

Το παιχνίδι με τον Μανούσο Φάσση

γράφει η Βενετία Αποστολίδου

 

Το 1980 ο Αναγνωστάκης σύστησε στο αναγνωστικό κοινό την ποιητική του περσόνα, τον Μανούσο Φάσση, μέσα από την «Παιδική Μούσα», μια συλλογή με έμμετρα, ομοιοκατάληκτα σατιρικά ποιήματα. Το 1987 εκδίδει το βιβλίο «Ο ποιητής Μανούσος Φάσσης». Η ζωή και το έργο του, μια παρωδία φιλολογικού δοκιμίου, όπου παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του φανταστικού του φίλου και ποιητή Μανούσου Φάσση, σατιρίζοντας πλευρές της πολιτικής, κοινωνικής και ερωτικής ζωής αλλά και πλευρές του λογοτεχνικού συστήματος όπως η κριτική, η φιλολογία και πρωτίστως ο ρόλος του ποιητή. Κατασκευάζονται έτσι δύο ολοκληρωμένα ποιητικά πορτρέτα. Από τη μια μεριά ενός ευφυούς, κυνικού, με σημαντικές ποιητικές αρετές Φάσση, ο οποίος, περισσότερο από ιδιοσυγκρασία και λιγότερο από ιδεολογία, δεν θέλει να ενσωματωθεί (μέσω του ελεύθερου στίχου και της πολιτικοποίησης) κατ' αρχάς στην Πρώτη Μεταπολεμική Γενιά και κατόπιν στο λογοτεχνικό σύστημα. Από την άλλη μεριά έχουμε έναν mainstream ποιητή της Πρώτης Μεταπολεμικής, ο οποίος κατακρίνει επισήμως τον Φάσση για τη στάση του, όμως τον λοξοκοιτάζει και με λίγη ζήλια για την ελευθερία του. Ο συγγραφέας του βιβλίου γίνεται κριτής της ποίησής του και τολμά να τη βάλει στον πάγκο του χασάπη και με τα δύο της σκέλη, του Αναγνωστάκη και του Φάσση, κατεδαφίζοντας τη μία με τη βοήθεια της άλλης. Και τούτο βέβαια αποτελεί την κορύφωση του κριτικού του έργου και την ουσία της πολιτισμικής παρέμβασης την οποία πάντοτε επιδίωξε.

Η κ. Βενετία Αποστολίδου είναι καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο ΑΠΘ. 

 

Σημείωση:

Μανόλης Αναγνωστάκης: Ο ποιητής και η πολιτεία του
Αφιέρωμα, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη), Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου, 7.00 μ.μ.
Μιλούν: Ευριπίδης Γαραντούδης, Νάσος Βαγενάς, Γιώργος Ζεβελάκης, Λάκης Παπαστάθης.
Συντονίζει η Χριστίνα Ντουνιά.

 

Δείτε στην εφημερίδα το ΒΗΜΑ κείμενα σχετικά με το αφιέρωμα

Κατοικούσα τότε... V

Κατοικούσαμε τότε στην γειτονιά. Μικρό παιδί με την οικογένεια μου. Μοσχοβολούσε εφτάζυμο και παιχνίδι. Το σπίτι του γιατρού, ο μεγάλος δρόμος, η Μαρία, τα σκαλάκια για το άγνωστο.

Αυτή είναι όλη μου η ζωή. Κρατήθηκα, αλλά τα ανέβηκα.

Το ημερολόγιο έγραφε 06 Δεκεμβρίου του 2015

Σελιδοδείκτης 07.12.2015

Σελιδοδείκτης 76ος

Ξένια Καλογεροπούλου
Γράμμα στον Κωστή
εκδόσεις Πατάκη
Αθήνα, 2015

γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Μίλησε μνήμη

Νομίζω πως ο άνθρωπος από τότε που απέκτησε τη γνώση της Μνήμης, θέλησε και να επικοινωνεί με άλλους ανθρώπους για να μοιράζετε με αυτούς συναισθήματα και γεγονότα που τον διαμόρφωναν, τον συγκινούσαν, ενεργοποιούσαν την δόμηση της ολότελα δικής του προσωπικότητας. Μια μορφή τέτοιας υφής επικοινωνίας είναι και η λογοτεχνία –τόσο ως πράξη συγγραφής, όσο και ως πράξη ανάγνωσης.

Γράφω γιατί θέλω να έρθω σε επαφή με άλλους. Διαβάζω και για να κατανοήσω τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων. Αν αυτές οι σκέψεις γίνουν αποδεχτές, τότε θα πρέπει να ομολογήσουμε πως το είδος εκείνο του λογοτεχνικού κειμένου που απόλυτα θέλει να ικανοποιήσει και τον συγγραφέα του και τον αναγνώστη του, είναι η αυτοβιογραφία.

Τα δεύτερα, δικά μου! [06.12.2015]

Οι ήσυχες μέρες είναι ένας μεγάλος μύθος. Ένας έρωτας  θα έρθει στη ζωή σου. Μια κληρονομιά. Ένας θάνατος. Μια ελπίδα. Μια μετακόμιση, μιαν αναστάτωση, μια τρικυμία. 

Στον έρωτα και στον θάνατο αδύναμος

Στην κληρονομιά ανέτοιμος

Στην ελπίδα ανοικτός, στην μετακόμιση μόνος

Στην αναστάτωση ακμαίος

Στην τρικυμία στην στεριά. 

ΥΓ. Διαβάζουμε πάντα την Μαργαρίτα

Α.ΣΤΕΓΟΣ 06.12.2015

στην  καθηγήτρια Κ.

Τι ωραία αίσθηση
Η καπνοσακούλα μου γεμάτη

Ένα πανεπιστήμιο της ελληνικής περιφέρειας το 2025

γράφει ο Κώστας Τσαούσης

Πώς μπορεί ένα Πανεπιστήμιο – και δη, ένα περιφερειακό Πανεπιστήμιο- να βγάζει χρήματα πέραν της κρατικής ενίσχυσης; Πώς μπορεί ένα τέτοιο Πανεπιστήμιο να μπορεί να σταθεί στον διεθνή ανταγωνισμό στη βάση των δικών του δυνάμεων αλλά και να λειτουργήσει ως καταλύτης για την υπόθεση της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, συνδυάζοντας το ακαδημαϊκό περιβάλλον και την ερευνητική δραστηριότητας με τα πλεονεκτήματα του τόπου που το φιλοξενεί;

Απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήματα και προβληματισμούς βρήκα στο κείμενο –πρόταση 4 καθηγητών που διεκδικούν την ευθύνη της Πρυτανείας στις εκλογές που γίνονται στις 15 Δεκεμβρίου στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η ομάδα των τεσσάρων καθηγητών (Ο. Ζώρας, Ι. Καρακάσης, Κ. Σπανουδάκης, Γ. Τσιρώνης) έχει ανεβάσει στο διαδίκτυο ένα κείμενο-πρόταση για τη στρατηγική ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Κρήτης (ΠΚ) την επόμενη 10ετία.  

Ζήτημα προσωπικής αξιοπρέπειας

Επίκαιρη ερώτηση προς τον Υπουργό Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης κατέθεσε ο βουλευτής Ηρακλείου με Το Ποτάμι, Σπύρος Δανέλλης, σε σχέση με το θέμα της ουσιαστικής υιοθέτησης και προώθησης της αποτέφρωσης των νεκρών από την Ελληνική Πολιτεία, σε αντιδιαστολή με τα όσα επιβάλλουν ποικίλα θρησκευτικά ή και άλλα συντεχνιακά συμφέροντα.

Παρότι η σχετική δημόσια συζήτηση έχει ξεκινήσει ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και παρά το γεγονός ότι το ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο θεωρείται πλέον ολοκληρωμένο, εντούτοις σε ολόκληρη την επικράτεια δεν υπάρχει ούτε ένα αποτεφρωτήριο, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται, οι Έλληνες πολίτες που αποφασίζουν την καύση των νεκρών τους, σε μια δύσκολη για αυτούς στιγμή.

Περί κοινής λογικής

γράφει η Ρηγούλα Γεωργιάδου

Πάει κάμποσος καιρός τώρα που βλέπουμε να αναδύεται ένας όρος εν είδει νέου πολιτικού κατηγορήματος, μιας καινούργιας πολιτικής —όπως διεκδικεί η ίδια να είναι— ποιότητας, αν όχι ξεχωριστής ταυτότητας. Κάτω από τον όρο-ομπρέλα της κοινής λογικής, βλέπουμε να εκτυλίσσεται μία προσπάθεια που ίσως-ίσως φιλοδοξεί ακόμα και να συστήσει ένα νέο πολιτικό κόμμα. Όμως, καταρχάς, είναι η κοινή λογική πολιτικός όρος; Ή, ακόμα πρωτύτερα, τι ακριβώς είναι αυτή η περιβόητη κοινή λογική και πώς ορίζεται;

Αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά, βλέπει (πέρα από το ότι ο όρος τείνει για κάποιο λόγο να υποκαταστήσει τις έννοιες του ορθολογισμού και της μετριοπάθειας) πως ο επιθετικός προσδιορισμός μπορεί να ερμηνευτεί και με τις δύο έννοιες της λέξης «κοινός». Πρώτα-πρώτα, ως αυτός που ανήκει σε όλους (ή έστω σε πολλούς) και, κατά δεύτερον, σαν κάτι απλό, συνηθισμένο, σαν κάτι, με άλλα λόγια, αυτονόητο. Κι εδώ αρχίζει να ψυχανεμίζεται τον λάκκο που κρύβει η φάβα. Και να αναρωτιέται κατά πόσο αυτή η λογική είναι κάτι (α΄) απλό και αυτονόητο, του τύπου: «Ένα κι ένα κάνουν δύο», και (β΄) ίδιο κι απαράλλαχτο για όλους, ή έστω για πολλούς. Άραγε δεν είναι πλάνη, και κατά συνέπεια το αξίωμα δεν θεμελιώνεται ήδη από τη γέννησή του σε πλάνη, ότι αυτή η λογική μπορεί να είναι ίδια για όλους; Είναι, αλήθεια, δυνατόν να είναι η ίδια για όλους, να επέχει θέση καθολικού και ακατάρριπτου αξιώματος;

Πικροδάφνες

Δάκρυα ποτίζουν τις πικροδάφνες της πόλης
Στέκονται μόνες σε κάθε καιρό
Καμιά εποχή δεν προδώσαν
Μοναχικές στέκονται πάνω σε αρχαία τείχη.

Απλώνουν κλαδιά
Την Άνοιξη άνθη ανθίζουν
Έχουν τα μάτια χαμηλά
Αναζητούν
Το βλέμα δεν αγγίζουν.

Περνάνε οι καιροί
Το χώμα σκαλίζουν
Περνάνε οι καιροί
Εκείνες
Μόνες και μοναχικές
πίκρα αναβλύζουν.

Μοιάζουν με γυναίκες δυνατές
μοναχικές στην ερημιά τους.

Μια ομάδα συμφερόντων

γράφει ο Γιάννης Παντελάκης

Ο Μηνάς Χατζησάββας επιθυμούσε η σορός του ν' αποτεφρωθεί. Η επιθυμία του θα γίνει πραγματικότητα, αλλά σε κάποια άλλη χώρα. Στη δική μας, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, δεν υπάρχει αποτεφρωτήριο. Φαντάζομαι πως υπάρχουν εκατοντάδες ή χιλιάδες ακόμα άνθρωποι που είχαν αυτήν την επιθυμία. Αλλά το ελληνικό κράτος δεν σέβεται ούτε καν τους νεκρούς του. Δεν θα επιλέξουν αυτοί πως θα φύγουν, θα επιλέξει αυτό. Και η επιλογή του κράτους βασίζεται στα κριτήρια μιας ομάδας συμφερόντων η οποία τα καθορίζει όλα αυτά. Το κράτος ακολουθεί την εκκλησία (η ομάδα συμφερόντων) και στο θέμα αυτό. Αν ήταν το μοναδικό, θα είχαμε ένα πρόβλημα. Είναι πολλά τα ζητήματα εκείνα που ένα ολόκληρο κράτος σέρνεται πίσω από τις επιλογές της ομάδας αυτής. Άρα, έχουμε πολλά προβλήματα.

Η ιστορία δημιουργίας αποτεφρωτηρίων δεν είναι καινούργια. Το πιο εντυπωσιακό σ' αυτήν είναι πως εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχει και το νομικό πλαίσιο και οι προδιαγραφές εκείνες που προβλέπονται για τη δημιουργία αποτεφρωτηρίων. Αλλά, ουσιαστικά, είναι σαν να μην υπάρχουν. Υπάρχουν νόμοι, αλλά δεν εφαρμόζονται οι νόμοι, πόσες φορές το συναντάμε αυτό στην καθημερινότητά μας!

Θωμάς Γκόρπας Ο γιός του πρώην

ποιητικό ανθολόγιο

[μικρό αφιέρωμα -πέντε ποιήματα- στον Θ.Γκόρπα]

 

Ο γιός του πρώην

 

Ο μπαμπάς του υπήρξε ιδεολόγος

πήγε και ξαναπήγε εξορία

και τώρα τύπος και υπογραμμός

στην εκλεκτή του ενορία

τώρα ένας πρώην θλιβερός

άσσος στις συμβουλές που τρώει

απ’ το παχύ φαΐ μιανής κυρίας

κάποτε μισητής πολύ ονόματι υπεραξίας…

 

Ο μπαμπάς

καλλιεργεί με πάθος άνθη στα φανερά

και στα κρυφά τη γλυκύτατη νοσταλγία…

 

Η μαμά του ήταν από σπίτι

πιάνο γαλλικά φρου φρου κι αρώματα

έκανε τη ζωή της ως τα δεκαεννιά

και μετά επήρε τον μπαμπά.

Η κόρη μας να πάρει έναν αλήτη!

Παραπονιόντανε οι γέροι της μ’ αυτή

χαμογελούσε ήξερε πώς ήτανε στη μόδα

παίρνοντας σύζυγο κομμουνιστή.

 

Η μαμά

νεάζει δρα με νεανίσκους στα κρυφά

στα φανερά παίζει κουμ καν με πάθος…

 

Ο μπαμπάς η μαμά ο γιος.

Ο γιος του μπαμπά και της μαμάς…

 

Η μαμά

λέει τον άντρα της στιμμένη λεμονόκουπα 

το γιο της κόκινο μπαλόνι έτοιμο να σκάσει 

οι φίλες της μαμάς πειράζουν το μπαμπά 

και ζαχαρώνουνε το γιο που ζαχαρώνει 

μιας φίλης της μαμάς το γιο… 

Αφυπηρετών ο γιος θα μπει στη δράση

βεβαίως ως ηγέτης νέος και βεβαίως 

στην κακομοίρα την Αριστερά…

 

Τώρα το παιδί υπηρετεί στο ναυτικό

η Αριστερά τονίζει πως υπηρετεί αυτή

η Δεξιά γνωρίζει τον μπαμπά και δεν ανησυχεί

το Κέντρο δεν ενδιαφέρεται περί φακέλων

εγώ του νεαρού τού έφτιαξα φάκελο για την Αριστερά

αλλά αυτή με θεωρεί και με το δίκιο της δεξιό

και 

Όσοι νομίζουν πως αντιγράφω τον Πρεβέρ

ας συνεχίζουν να διαβάζουν άλλα ποιήματα

αρκούντως σοβαρά και προοδευτικά...

Αμήν. 

 

 

Θωμάς Γκόρπας από την ποιητική συλλογή  Στάσεις στο μέλλον [εδώ από την έκδοση ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ [1957-1983], ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Αθήνα 1995 ]

Πώς διαπλάθεται ο ανεύθυνος πολίτης

γράφει ο Κωνσταντίνος Σοφούλης

Μαγνητοφώνησα και στη συνέχεια ανέλυσα λεπτό προς λεπτό μια τυπική εκπομπή που από τον τίτλο της ακόμη μυρίζει τον γνωστό λαϊκισμό των εμπορικών καναλιών, που θέλουν να διαπλάθουν ακροατήριο προς το συμφέρον τους. Μαγνητισμένο, δηλαδή, στην τηλεθέαση χωρίς κριτική ικανότητα. Αυτό μόνο τους ενδιαφέρει επειδή με την τηλεθέαση αποκτούν οικονομική ισχύ και πολιτική επιρροή που υπηρετεί τα φανερά και αφανή επιχειρηματικά συμφέροντά τους. Η ανάλυση φώτισε πλήρως το τοπίο κι εγώ επιβεβαίωσα ακόμη και τις πιο παράτολμες υποθέσεις εργασίας. Λυπήθηκα που δεν έχω την ευκαιρία να την έκανα μάθημα στους φοιτητές μου. Αισθάνομαι, ως εκ τούτου, την ανάγκη να μοιραστώ την εμπειρία και τις σκέψεις με συμπολίτες που φαίνεται ότι αγωνιούμε μαζί για το τι μέλει γενέσθαι στην Δημοκρατία μας. Η ανάλυση παρουσιάζεται συνοπτικά, όπως ταιριάζει στον χώρο αυτό.

Επειδή, όταν η προσωπικότητα του πολίτη διαπλάθεται όχι από την εκπαίδευση και τους πολιτικούς θεσμούς, αλλά από τα εμπορικά συμφέροντα των καναλιών, η δημοκρατία βρίσκεται σε κίνδυνο. Αυτό είναι το τελικό συμπέρασμα που το προτάσσω για να είμαι εξ αρχής εξηγημένος.

Τα ραδιενεργά απόβλητα του λαϊκισμού

γράφει ο Ευθύμης Δημόπουλος

Απ’ όποια πλευρά και αν κοιτάξουμε τα γεγονότα αυτών των ημερών (επικοινωνιακές αθλιότητες Τσίπρα, αφασία αντιπολίτευσης, παραπολιτικός βάλτος των μμε) το συμπέρασμα είναι ένα. Το ελληνικό πολιτικό, διοικητικό αλλά και μιντιακό σύστημα όχι μόνο αδυνατεί να επεξεργαστεί και να διαχειριστεί μείζονα προβλήματα (προσφυγικό, ασφαλιστικό, πολιτικές μεταρρυθμίσεις), όχι μόνο αδυνατεί να διαφωτίσει την ελληνική γνώμη αλλά την παγιδεύει όλο και πιο βαθιά κάτω από αλλεπάλληλα στρώματα παραπλάνησης (π.χ. το PSI κατέστρεψε το ασφαλιστικό, καμία μείωση συντάξεων, καμία σύνταξη κάτω από 1.300 ευρώ) και πολιτικών παραισθήσεων (π.χ. ότι είμαστε εις θέση να διαπραγματευτούμε ή να «προειδοποιούμε την Ευρώπη» για το προσφυγικό).

Ο Τσίπρας πνίγει τη χώρα στο ψέμα και η αντιπολίτευση με τη σειρά της αρνείται να αποκαλύψει το δραματικό πρόσωπο της αλήθειας και να αναλάβει δράσεις που επείγουν. Η αντιπολίτευση έκανε καλά που αποκάλυψε τις ασχήμιες Τσίπρα αλλά με τη σειρά της κρύβεται μπροστά στα θηριώδη προβλήματα. 

Έτσι τα ραδιενεργά απόβλητα του λαϊκισμού θα συνεχίσουν να μας μολύνουν. Φοβάμαι ότι και στη Βουλή να γίνει η συζήτηση για αυτά τα θέματα, θα είναι παρωδία.

Οι πολίτες που όλα αυτά τα χρόνια υποστήριξαν μεταρρυθμίσεις, κόμματα, τάσεις και πρωτοβουλίες για μια ευρωπαϊκή Ελλάδα μόνο απογοήτευση μπορεί να νιώθουν.

σημείωση "τετραδίου"

Προσυπογράφει και αναδημοσιεύει 

με την άδεια του καλού φίλου Ευθ. Δημόπουλου. 

[από την προσωπική του σελίδα στο fb] 

ο τίτλος και ο πίνακας είναι επιλογές του ιστολογίου

Ταχυδρομείο

Λέξεις
Μαύρα σημεία πάνω στο χαρτί
Κρύβουν καλά κηλίδες από αίμα.

Καίνε τα δάκτυλά μου
Πυρακτώνουν το χαρτί.
Κόκκινο
Σαν το πανωφόρι σου
Το γράμμα που έφυγε σήμερα.

Σελιδοδείκτης 30.11.2015

Σελιδοδείκτης 75ος

Ζωρζ Σιμενόν
Το μπλε δωμάτιο
μετάφραση: Αργυρώ Μακάρωφ,
εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2003

Εγκλωβισμένοι στο «Μπλε δωμάτιο»

γράφει ο Νίκος ΔΑΒΒΕΤΑΣ

Η μεταφορά στην οθόνη του κλασικού πια νουάρ μυθιστορήματος του Ζωρζ Σιμενόν «Το μπλε δωμάτιο», από τον Γάλλο σκηνοθέτη Ματιέ Αμαλρίκ, και η επιτυχία της ταινίας στο Φεστιβάλ των Καννών το 2014, έδωσαν την απαραίτητη ώθηση ώστε να ξαναδούμε στις προθήκες των βιβλιοπωλείων το αριστουργηματικό έργο του διάσημου Βέλγου συγγραφέα.

«Το μπλε δωμάτιο» θεωρείται κλασικό του είδους, γιατί κατά κάποιο τρόπο η διαλεύκανση του μυστηρίου αγγίζει το τραγικό, έτσι όπως το αντιλαμβάνονταν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, επιβεβαιώνοντας εκείνους τους θεωρητικούς της λογοτεχνίας που επισήμαναν ότι ο «Οιδίπους τύραννος» και η «Μήδεια» ίσως είναι τα πρώτα αστυνομικά έργα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ως γνωστόν, στα έργα του Ζωρζ Σιμενόν δεν υπάρχουν σίριαλ-κίλερ, καταδιώξεις αυτοκινήτων και μαχαιρώματα. Τα πάντα κινούνται αθόρυβα, υπαινικτικά, οδηγώντας στην κορύφωση του δράματος χωρίς λεκτικά εφέ και εντυπωσιακά ευρήματα.

Μη πετάξεις τίποτα #16

[...] Βιβλία, χαρτιά, στοίβες οι εφημερίδες, σκόρπια τα περιοδικά. Χάρτινοι φάκελοι και αποκόμματα. Η μυρωδιά του χαρτιού ανάμικτη με εκείνη ενός φτηνού ελληνικού καπνού για τσιμπούκι. Ένα μικρό γραφείο με παραλληλογράφο. Κάποια σχέδια που δεν τελείωσαν ποτέ. Δύο πολυθρόνες που έδιναν καθημερινά μάχη για να μην εκτοπιστούν στη μικρή βεράντα που ανοιγόταν έξω από το "σαλόνι". Βιβλία και χαρτιά[...]

Αν αποφάσιζε κάποτε να τακτοποιήσει το...καθιστικό του, τούτα τα μικρά διαμαντάκια θα τα έβαζε σε φάκελο πορτοκαλί.  Μέχρι τότε θα τα παρουσιάζει εδώ.  Με μια σειρά που έχει στο κεφάλι του...

   
Α.ΣΤΕΓΟΣ

"Μη πετάξεις τίποτα..."  Την τελευταία μέρα του μήνα στο "τετράδιο εξόδου".

"οι τόποι που αγαπάμε οι τόποι που μας προλαβαίνουν στην αγάπη"

Αποσπάσματα ημερολογιακών σημειώσεων, επιστολών και ποιητικών κειμένων του Θωμά Γκόρπα για τις πόλεις που αγάπησε [1]

Τους ήξερα τους παριζιάνικους καφενέδες. Μια ζωή πίσω στο Μεσολόγγι τότε που χαρτόπαιζα ανάμεσα σε δυο εισιτήριες εισαγωγικές εξετάσεις.

Παρίσι 11.3.1976

Τα δεύτερα, δικά μου! 29.11.2015

Οι ήσυχες μέρες είναι ένας μεγάλος μύθος. Ένας έρωτας  θα έρθει στη ζωή σου. Μια κληρονομιά. Ένας θάνατος. Μια ελπίδα. Μια μετακόμιση, μιαν αναστάτωση, μια τρικυμία. 

Στον έρωτα και στον θάνατο αδύναμος

Στην κληρονομιά ανέτοιμος

Στην ελπίδα ανοικτός, στην μετακόμιση μόνος

Στην αναστάτωση ακμαίος

Στην τρικυμία στην στεριά. 

ΥΓ. Διαβάζουμε πάντα την Μαργαρίτα

Α.ΣΤΕΓΟΣ 29.11.2015

Κομμάτια σκόρπια

γράφει η Χρυσάνθη Βαμβακίδη

Ξάπλωσε στον καναπέ και κοιτώντας το ταβάνι προσπάθησε να ενώσει το παζλ της ζωής της. Τα λάθη, τα σωστά, τις αλήθειες, τα ψέματα, τις στιγμες, τα γέλια, τα χαμόγελα, τα κλάματα, τους έρωτες, τις αγάπες, τις πόλεις, Εκείνον, που δεν ταίριαζε πουθενά, τις φίλες, τους φίλους, τους ξένους, τους γνωστούς, τους "λίγο", τους "πολύ". Προσπάθησε μα εκεινο το κομμάτι που δεν ταίριαζε πουθενά δεν την βοηθούσε! 

Δυόμιση ώρες έμεινε εκεί, προσπαθώντας να πείσει τον εαυτό της πως μπορεί να ενώσει τα κομμάτια. Ξαφνικα άρχισε να γελάει, να γελάει δυνατά με εκείνο το κομμάτι. Παρελθόν, παρόν και μέλλον αρνούνταν πεισματικά να το τοποθετήσουν σε μια θέση. Ακόμη ένα λάθος, αυτή τη φορά λάθος συναίσθημα. Γελούσε ενώ έπρεπε να κλαίει. Ήρθε αντιμέτωπη ξανά με την ανημποριά να βάλει σε τάξη τη ζωή της. Μια ανημποριά που τείνει να γινει αδιέξοδο. Άρχισε να κλαίει γοερά ξορκίζοντας το τελευταίο λάθος. Έκλεισε τα ματια κι ανακάτεψε ξανά τα κομμάτια. 

Σηκώθηκε από τον καναπέ, έκανε μερικά βήματα και σωριάστηκε στο πάτωμα. Κάρφωσε το βλέμμα της στον αρμό από τα πλακάκια. Εκεί δεν υπήρχαν κομμάτια παρά μόνο μικρές ευθείες γραμμές. Διάλεξε μια και την περπάτησε με τη σκέψη της. 

Αποκοιμήθηκε. Χάθηκε στα όνειρα της. Εκεί τα κομμάτια ταίριαζαν μεταξύ τους κι εκείνη χόρευε επάνω τους με ένα κόκκινο φόρεμα και φωνάζε πως η ζωή ειναι ωραία κι ο έρωτας δεν εχει τέλος. Κι έτσι όπως χόρευε και φώναζε έδωσε μια και σκόρπισε τα κομμάτια.

Το "τετράδιο εξόδου" με χαρά φιλοξενεί μια ιστορία της φίλης  Χρυσάνθης Βαμβακίδη σε μια συνεργασία που φιλοδοξεί να πλουτίσει με τη ματιά της την δική μας οπτική. Η Χρυσάνθη ζει και εργάζεται στη Λάρισα.