Tα δεύτερα, δικά μου! [20.02.2014]

 

Στο "Τake Five" γράφει πια η..."μαργαρίτα"! Είναι το ίδιο ευθύβολα σχόλια,  πιο ροκ,  ταιριαστός τίτλος, στο ύφος του καλού φίλου Λεωνίδα Καστανά.

Εμείς, κρατάμε τον ίδιο τίτλο, μια κίνηση εγκάρδια, όταν από τύχη ή από επιλογή συναντήσεις κάποιον και το κέρασμα οδηγεί σε μια συνύπαρξη γοητευτική. 

Το "τετράδιο εξόδου" επιστρέφει στην γενέθλια πόλη και γράφει πια σε ρυθμούς τζαζ από το "Καφέ-Βιβλίο", ένα χώρο έκπληξη... Κάθε Πέμπτη, "Τα δεύτερα, δικά μου!".  Όσα συζητούν φίλοι σε μια παρέα...

  Α.ΣΤΕΓΟΣ [ 20. 02.2014 ]

 

 

 

 

 

1.Συνομιλούμε άρα υπάρχουμε... Τίτλος εξαιρετικού κειμένου του κ. Κυριάκου Ραμολή, από το περιοδικό The Athens Review of books [τχ.48, Φεβρουάριος 2014]. Ο υπότιτλος μας δίνει περισσότερες πληροφορίες: "Πτυχές πρόληψης του Μαγιακόφσκι από τον Αλεξάνδρου και τον Ρίτσο".  

 

Δίνω, εδώ, ένα μικρό παράδειγμα και το σχετικό απόσπασμα: 

[...] Ο Αλεξάνδρου αντιλαμβάνεται τον ηρωισμό του Μαγιακόφσκι ως τραγικό, ενώ ο Ρίτσος ως επικό. Μάλιστα ο Ρίτσος δεν διστάζει ακόμα και στα καθαρά τραγικά σημεία του ποιήματος να προσδώσει μια αίσθηση αγωνιστικής αισιοδοξίας: 

 

Αλεξάνδρου

Πέθανε στίχε μου 

πέθανε σαν τους κληρωτούς

σαν τους ανώνυμους που πέσαν 

σ` εφόδους κ` επιθέσεις!

 

Ρίτσος 

Στίχε μου, εσύ,

σα στρατιώτης πέθανε,

σαν τόσοι αγωνιστές μας

ανώνυμοι που πέσαν στις γραμμές μας.

 

Ο Ρίτσος αναφέρεται σε "αγωνιστές που πέσαν στις γραμμές μας", αποδυναμώνοντας το τραγικό αποτέλεσμα του στίχου, αντίθετα με τον Αλεξάνδρου, ο οποίος επιπλέον προσδίδει στον στίχο μια διάσταση πολιτικής κριτικής απέναντι σε αυτούς που σχεδίασαν άστοχες "εφόδους κ` επιθέσεις".

 

Το κείμενο είναι γεμάτο από ανάλογα στοιχεία της κοπιώδους δουλειάς των ποιητών-μεταφραστών πάνω στην ποίηση του Μαγιακόφσκι. Άνθρωποι που έζησαν από κοντά τον Αλεξάνδρου και τον Ρίτσο, όπως η Καίτη Δρόσου, καταθέτουν την εμπειρία και την άποψή τους.  Εύστοχα, ο κ. Ραμολής, καταλήγει: "Οι συνομιλητές είναι τρεις κάθε φορά. Ο Μαγιακόφσκι είναι η γέφυρα πάνω στην οποία συναντώνται οι δύο συνεξόριστοι φίλοι, ακόμα και όταν η σχέση τους δοκιμάζεται. Μια γέφυρα ολόφωτη και σταθερή...".

 

Αύριο, ο ιστορικός του μέλλοντος, ο πολιτικός επιστήμονας του επόμενου αιώνα, θα γράφει για την ιστορία μιας ολόφωτης και σταθερής γέφυρας, πάνω στους διαλόγους πολιτικών και πολιτών, που διεξάγονται σήμερα. Σε κάθε περίπτωση οι συνομιλητές θα είναι τουλάχιστον τρεις. Γέφυρα η πολύπαθη κεντροαριστερά... Πάνω στο φθίνον σώμα της συνεχίζεται η συζήτηση... 

 

 

 

 

 

2."Ιστορίες βιβλίων". Τρία χρόνια μετά τη δημοσίευση τους στις σελίδες του Παλαιοβιβλιοπωλείου, οι βιβλιοφιλικές ιστορίες που μας χάρισαν 24 αγαπημένοι συγγραφείς κυκλοφορούν σύντομα σε έναν καλαίσθητο τόμο από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τίτλο "ιστορίες βιβλίων"

 

Ένα προς ένα τα διηγήματα αυτού του τόμου –είκοσι τέσσερα στον αριθμό, όσα και τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου– ανιχνεύουν τις διαφορετικές εκφράσεις της συνύπαρξής μας με τα βιβλία, αναζητούν τα ίχνη μας στον μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας, διερευνούν τις αλληλεπιδράσεις τής έντυπης και της σάρκινης ζωής, τα σημεία εκείνα στα οποία συντελείται η τομή και η σύνθεση ανθρώπινης πράξης και αναγνωστικής εμπειρίας. 

 

 

3. [...] Τι να ντυθούν τα παιδιά στις Απόκριες; Μα με χρώματα! Με την παλέτα στο χέρι, το ταλαιπωρημένο πουκάμισο και τον κλασικό μπερέ του καλλιτέχνη, τα αγόρια ζωγράφοι και τα κορίτσια... "πίνακοι". Τα αγόρια βρέθηκαν... απέναντι σε πίνακες υψηλής αξίας. Τα κορίτσια είχαν ντυθεί... με έναν Κλιμτ, έναν Καντίνσκι, έναν Ακριθάκη... Ένα μικρό όλο χάρη...ήταν η Τζοκόντα! Σε δημόσιο σχολείο μια δημιουργική παιδαγωγός -με σύμβαση έργου- καλλιεργεί τη φαντασία των μικρών μας παιδιών.

Εκείνα βέβαια, δεν γνωρίζουν ότι αύριο μια απόφαση, ενός υπουργού μπορεί όχι μόνο να στερήσει την εργασία από την "κυρία" τους, αλλά και τη χαρά να είναι όλα μαζί... Εμείς; Πρώτα το αυτονόητο! Να της εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας... Να έχουμε το νου μας... απένταντι στις άγνωστες -για όλα τα παιδιά του κόσμου- λέξεις και πράξεις των μεγάλων... Δεν είναι λίγο μικρά παιδιά  να έρχονται σε επαφή με την ανατρεπτική και ζωογόνα τέχνη. Να επιβάλλουμε με τον δικό μας λόγο την αξιολόγηση αυτών των δομών και την ανάδειξη αυτών των προσώπων στην αρμόζουσα θέση.

 

...στην επιστροφή για το σπίτι μίλησαμε  ακόμη λίγο για τον Ακριθάκη. Όταν έμεινε μόνος δυό πράγματα στριφογύριζαν στο μυαλό του... Ο ίδιος, στην ηλικία του μικρού, δεν είχε ακούσει τίποτα και για κανέναν ζωγράφο... Ο στίχος του Γκόρπα, "δασκάλα μόνη μελαγχολική στο διάλειμμα".

 

 

 

 

4.Το παλτό [άσκηση γραφής] Η κεντρική πόρτα του σπιτιού οδηγούσε σε ένα μικρό patio. Εκεί άφησε τον καφέ και το τσιμπούκι του και μετέφερε τις πρώτες κούτες. Η βιβλιοθήκη θα ήταν η πρώτη μεγάλη αλλαγή…

Οι ρυθμοί του τέλειοι· αργοί, αθόρυβοι. Απολάμβανε το κάθε βιβλίο ξεχωριστά. Κοίταζε ξανά την ημερομηνία απόκτησής του, το βιβλιοπωλείο, χάζευε και ταξίδευε με τις αφιερώσεις εκείνων που ήρθαν  ως δώρα αγαπημένων ανθρώπων.

Απολάμβανε αυτό το ξεχωριστό πρωινό. Η Κλειώ να κοιμάται – ίσως να συνέβαινε για δεύτερη φορά στην κοινή τους ζωή-  με μια γλυκιά κούραση στο πρόσωπο. Ήταν εκείνος που δεν την άφησε να κοιμηθεί όλο το βράδυ… Την ήθελε περισσότερο από κάθε άλλη φορά. "Ο έρωτας κινεί τα νήματα", μουρμούρισε κάποια στιγμή και αμέσως έστρεψε το βλέμμα του να βεβαιωθεί ότι ήταν μόνος του. Η οργάνωσή του επέμενε ακόμα ότι "η βία ήταν η μαμή της ιστορίας"[...]

5. [...]Χανόταν σε  ατέλειωτες μικρές στιγμές. Μακρινά όνειρα και μονοπάτια σε χρόνους αλλοτινούς ανοιγόταν και έκλειναν μπροστά του. Ήξερε ότι κουβαλούσε ακέραια τη συλλογική μνήμη παλιών συντρόφων και φίλων. Ακούμπησε με αισιοδοξία στο μέλλον που είχε να διανύσει, θυμήθηκε ένα σύνθημα κοντά στην ηλικία του...  "όταν σας εξετάζουν, απαντήστε με ερωτήσεις" και αφέθηκε στην προσμονή της!

 

  

  

ΥΓ. Καταφύγιο πουλιών στο σπίτι μου...