Άρης Αλεξάνδρου Ανεπίδοτα γράμματα [απόσπασμα]

ποιητικό ανθολόγιο 2014 

[ με κοσμήματα αγαπημένων εικαστικών... ]

 

για τον Φεβρουάριο: Γιώργος Μπουζιάνης

13

Σύντροφε, κοιμάσαι; 

Ήθελα να μου πεις, ξέρεις καμιά σελίδα μαρξισμού

που να βουλιάζουνε οι λέξεις στο χαρτί

σαν την σιωπή μου

στις κόρες των ματιών της;

18

Το νερό που πίνουμε

είναι γεμάτο σκόνη και σκουριά του ντενεκέ.

Έχω το μαντήλι σου μα δεν σουρώνω πια τα λόγια

όπως κι ο φίλος Αυγουστής

δεν δίνει διάρα

μην του χαλάσει η τσάκιση

καθώς πασχίζει να λυγίσει το ξύλινο ποδάρι.

Έτσι κι αλλιώς αυτό το αίμα

δεν το πληρώνουν χρόνια λευτεριάς

μήτε κ` οι άνοιξες που αν κάποτε ξαναρθούν

θα μου φαντάξουν σαν χρυσές

οδοντοστοιχίες.

Μόνο να φτάσουν γρήγορα οι λέξεις

κι ας φτάσουν οι στιγμές

σαν άμμος μες στα μάτια σου

κι ας φτάσουν οι παύλες

σα νευριάσμενο τικ στο βλέφαρό σου.

Φωτογραφία ελήφθη. Προτιμώ πρωτότυπο.

Έτσι κι αλλιώς τα γράμματα μας

σκοντάφτουν πάντα

στις απεργίες των τριών τα

και στη λογοκρισία. 

Μούρδος, 1948

Άρης Αλεξάνδρου  Π Ο Ι Η Μ Α Τ Α  [1941-1974]  εκδόσεις ύψιλον/ βιβλία Αθήνα 1991

Γιώργος Μπουζιάνης:  Αυτοπροσωπογραφία  ελαιογραφία 38 x 28 εκ. ιδιωτική συλλογή

Άρης Αλεξάνδρου Γιος του Βασίλη Βασιλειάδη, Έλληνα από την Τραπεζούντα και της Πολίνας Άντοβνα Βίλγκεμσον, Ρωσίδας εσθονικής καταγωγής, ο Αριστείδης Βασιλειάδης, που αργότερα αυτοονομάστηκε Άρης Αλεξάνδρου, γεννημένος το 1922 στο Λένινγκραντ, ήρθε με τους γονείς του το 1928 και εγκαταστάθηκε αρχικά στη Θεσσαλονίκη, και λίγο αργότερα στην Αθήνα.

Με μητρική κυριολεκτικά και μεταφορικά, γλώσσα τα ρωσικά, δυσκολεύτηκε τον πρώτο καιρό να προσγειωθεί στην ελληνική γλωσσική πραγματικότητα, αλλά, με την πραγματική ιδιοφυία που επέδειξε στην εκμάθηση των ξένων γλωσσών, γρήγορα προσαρμόστηκε και έφτασε σ' εκείνη την αίσθηση της γλώσσας που διαπιστώνεται στο σύνολο του έργου του, προσωπικού και μεταφραστικού. 

Τέλειωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Βαρβάκειο το 1940 και έδωσε εξετάσεις για το Πολυτεχνείο κατά την επιθυμία του πατέρα του, αλλά με πολλούς δικούς του ενδοιασμούς γι αυτό και, επειδή δεν είχε προετοιμαστεί ικανοποιητικά, απέτυχε. Το 1942 αποφάσισε να παρατήσει τις σπουδές που δεν τον ενθουσίαζαν και να εργαστεί ως μεταφραστής. Συγχρόνως από τις πρώτες μέρες της Κατοχής, μαζί με άλλους φίλους και γνωστούς (Ανδρέα Φραγκιά κ.α) δημιούργησαν μια αντιστασιακή ομάδα (τυπογραφείο). Αργότερα τα μέλη της μικρής και αυθόρμητης αυτής ομάδας, προσχώρησαν στην αναγεννημένη οργάνωση της κομμουνιστικής νεολαίας. 

Ωστόσο αυτός ο από χαρακτήρα και νοοτροπία φιλελεύθερος στοχαστής δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στους πειθαρχικούς κανόνες ενός "οργανωμένου", σε περίοδο μάλιστα παρανομίας. Γι αυτό και σε λίγους μήνες, με την πρώτη εμφανή κρίση, αποχώρησε. 

Η απομάκρυνσή του από την ενεργό κομματική δράση και η μη συμμετοχή του στις δραστηριότητες της Αριστεράς και εδώ ειδικά στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1944, δεν εμπόδισαν τις αγγλικές στρατιωτικές αρχές, που είχαν έρθει στην Ελλάδα, να τον συλλάβουν και να τον στείλουν στο στρατόπεδο Ελ Ντάμπα, όπου έμεινε έως τον Απρίλιο του '45. Επίσης, παρόλο που δεν έχει ανάμειξη στον εμφύλιο πόλεμο συλλαμβάνεται το 1948 και, επειδή αρνείται να αποκηρύξει τις ιδέες του, στέλνεται και παραμένει διαδοχικά στα στρατόπεδα Μούδρου, Μακρονήσου και Άγιου Ευστράτιου, από τον Ιούλιο του 1948 έως τον Οκτώβριο του 1951. 

Μετά ένα χρόνο, το Νοέμβριο του 1952, και ενώ είχε μείνει ελεύθερος δικάζεται από το Στρατοδικείο Αθηνών ως ανυπότακτος (κατά την εποχή που ήταν εξόριστος). Καταδικάστηκε πρωτοδίκως σε 10 χρόνια ειρκτή και έμεινε διαδοχικά στις φυλακές Αβέρωφ, Αίγινας και Γυάρου. Στην αναθεώρηση της δίκης η ποινή του περιορίστηκε στα 7 χρόνια και απολύθηκε τον Αύγουστο του 1958 με τη χάρη του ενός τρίτου. 

Μετά την αποφυλάκισή του παντρεύεται την Καίτη Δρόσου και εγκαθίσταται στο σπίτι της. Το 1967 έφυγαν μαζί στο Παρίσι από το φόβο μιας νέας σύλληψης από τη δικτατορία. Πέθανε στο Παρίσι στις 2 Ιουλίου 1978 από καρδιακή προσβολή, μόλις έχοντας προφτάσει την έκδοση από τον οίκο Gallimard της γαλλικής μετάφρασης του Κιβωτίου.

Εργογραφία του Άρη Αλεξάνδρου

Ποιητικές συλλογές

Ακόμα τούτη η άνοιξη  (Γκοβόστης 1946)

Άγονος γραμμή (ιδιωτική έκδοση 1952)

Ευθύτης οδών (ιδιωτική έκδοση 1959)

Ποιήματα 1941-1971 (Κείμενα 1972)

Συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του: Ποιήματα 1941-1974, 2η έκδοση Καστανιώτης 1981.

Άλλα

Το κιβώτιο, μυθιστόρημα, Κέδρος 1975

Η εξέγερση της Κροστάνδης, χρονικό, Φυτράκης 1975

Ta Ksilopodara, παραμύθι, Βέργος 1976

Ο λόφος με το συντριβάνι, σενάριο βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό του Γ. Ρίτσου, Βέργος 1977

Έξω απ’ τα δόντια (1937-1975), δοκίμια, Βέργος 1977


Επικαιροποίηση: Ο συνθέτης Μιχάλης Γρηγορίου για τον ερμηνευτή του, Σάκη Μπουλά...