Παράλληλες ζωές [για τον ποιητή Γιώργη Παυλόπουλο]

"Δεν μπορείς να εξηγήσεις πως γίνεται ένα ποίημα.

Ένα ποίημα προετοιμάζεται μέσα σου από τα παιδικά ακόμα  σου χρόνια. Ένα άλλο προαισθάνεσαι να σε περιμένει στο στρίψιμο του δρόμου. Και πράγματι σε πριμένει.

Ένα άλλο που δεν θα το γράψεις ποτέ, ξέρεις ότι θα το σκέφτεσαι ως την ώρα του θανάτου σου.

Το ποίημα έρχεται και φεύγει, ξαναγυρίζει, ξαναφεύγει, ξαναγυρίζει. Μπορεί να περάσουν χρόνια ή μια ολόκληρη ζωή, παλεύοντας να πιάσεις τον ίσκιο ενός πουλιού".

Γιώργης Παυλόπουλος

[ομιλία του ποιητή, σε εκδήλωση του Συνδέσμου Φιλολόγων Λέσβου.

Μυτιλήνη, 17 Μαρτίου 2000]

" Ο ποιητής Γιώργης Παυλόπουλος πέθανε στο σπίτι του στον Πύργο, εχθές στις έξι τα ξημερώματα, σε ηλικία 84 χρονών". [ α ν τ ι γ ρ ά φ ω  α π ό  τ ο  η μ ε ρ ο λ ό γ ι ο  τ ο υ  2 0 0 8 ]

Ποιό ποίημα να σκεφτόταν; Ποιό ποίημα πήρε μαζί του; Ποιό δεν έγραψε ποτέ; Απαντήσεις δεν θα πάρουμε. Ο ποιητής με τον χρόνο αναμετράται... και ο χρόνος του Παυλόπουλου τέλειωσε... 65 χρόνια μετά από την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα.[ το 1943 με τη δημοσίευση του ποιήματός του "Ο νεκρός Γ. Π." στο τεύχος 4 του περιοδικού "Οδυσσέας", που εξέδιδε ο ίδιος με φίλους του στον Πύργο ].

Εξαιρετικά ολιγογράφος, με έξι μόλις βιβλία σε μια ποιητική διαδρομή 60 χρόνων, σέβεται τον αναγνώστη. Δεν τον ταλαιπωρεί...[1]. Χαρακτηριστικός και σημαντικός εκπρόσωπος της γενιάς του, της Α΄ Μεταπολεμικής.  Η ποίηση του, σε αφηγηματική βάση, με ιστορίες παράξενες, χτισμένες με μια εικαστική τεχνική και με μια κινηματογραφική οπτική, που υπηρετείται εύστοχα από μια γλώσσα "χωρίς μαλάματα", πυκνή και εκφραστική μέσα στη λιτότητά της από την οποία απουσιάζουν τα περιττά επίθετα και τα σχήματα λόγου και στην οποία κυριαρχεί το ρήμα... [2].

Τα ποιήματά του, όλα σε ελεύθερο στίχο, έχουν έντονο βιωματικό χαρακτήρα. "Αυτό που γράφω το έχω ζήσει", είχε πει ο ίδιος. Στα πρώτα του ποιήματα σκιαγραφούνται οι τραυματικές εμπειρίες της Κατοχής και του Εμφυλίου. Στα τελευταία του ποιήματα, ο λόγος του επικεντρώνεται στις υπαρξιακές αγωνίες του ανθρώπου: τον έρωτα και τον θάνατο.

Μένουμε σε ένα ποίημα, εξαιρετικά πυκνό, η ματιά και η θέση του για την ίδια την ποίηση που με "σχέση ερωτική" την υπηρέτησε:

ΤΑ ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙΑ
 

Η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή.
Πολλοί κοιτάζουν μέσα χωρίς να βλέπουν
τίποτα και προσπερνούνε. Όμως μερικοί
κάτι βλέπουν, το μάτι τους αρπάζει κάτι
και μαγεμένοι πηγαίνουνε να μπουν.
Η πόρτα τότε κλείνει. Χτυπάνε μα κανείς
δεν τους ανοίγει. Ψάχνουνε για το κλειδί.
Κανείς δεν ξέρει ποιος το έχει. Ακόμη
και τη ζωή τους κάποτε χαλάνε μάταια
γυρεύοντας το μυστικό να την ανοίξουν.
Φτιάχνουν αντικλείδια. Προσπαθούν.
Η πόρτα δεν ανοίγει πια. Δεν άνοιξε ποτέ
για όσους μπόρεσαν να ιδούν στο βάθος.
Ίσως τα ποιήματα που γράφτηκαν
από τότε που υπάρχει ο κόσμος
είναι μια ατέλειωτη αρμαθιά αντικλείδια
για ν’ ανοίξουμε την πόρτα της Ποίησης.
Μα η Ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή.
 

Τα αντικλείδια, εκδόσεις σ τ ι γ μ ή, 1988

Τον ποιητή τον "γνώρισα" μέσα από τις σελίδες του περιοδικού ΟΡΟΠΕΔΙΟ, που εκδίδει ο κ. Δημήτρης Κανελλόπουλος. Από την ιστοσελίδα του περιοδικού αναδημοσιεύουμε μια παράλληλη ιστορία για την  αναχώρηση του Γιώργη Παυλόπουλου.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] : Στάθης Κουτσούνης: Πέραν του πραγματικού και του φανταστικού. περιοδικό ΟΡΟΠΕΔΙΟ τχ.1, καλοκαίρι 2006, σελ.58

[2]:Τασούλα Καραγεωργίου : Ο ποιητής, οι μύθοι και το άρρητον της ποίησης, από το ίδιο περιοδικό,  σελ.42