[...] Βιβλία, χαρτιά, στοίβες
οι εφημερίδες, σκόρπια τα περιοδικά. Χάρτινοι φάκελοι και αποκόμματα. Η μυρωδιά
του χαρτιού ανάμικτη με εκείνη ενός φτηνού ελληνικού καπνού για τσιμπούκι. Ένα
μικρό γραφείο με παραλληλογράφο. Κάποια σχέδια που δεν τελείωσαν ποτέ. Δύο
πολυθρόνες που έδιναν καθημερινά μάχη για να μην εκτοπιστούν στη μικρή βεράντα
που ανοιγόταν έξω από το "σαλόνι". Βιβλία και χαρτιά[...]
Αν αποφάσιζε κάποτε να
τακτοποιήσει το...καθιστικό του, τούτα τα μικρά διαμαντάκια θα τα έβαζε σε
φάκελο πορτοκαλί. Μέχρι τότε θα τα παρουσιάζει εδώ. Με μια σειρά
που έχει στο κεφάλι του...
Α.ΣΤΕΓΟΣ
"Μη πετάξεις
τίποτα..." Την τελευταία μέρα του μήνα στο "τετράδιο
εξόδου".
στον σύντροφό μου, Αντώνη Ανηψητάκη
Δεν θα το κάνουμε όπως οι Έλληνες
γράφει ο Γιώργος Μπράμος
Ο Ιταλός νομπελίστας Ντάριο Φο, στο έργο του Mistero buffo, τέλη του
’60, αρχές του ’70, μια θεατρική, σατιρική παρλάτα, αποδίδει στον Ιταλό
Κομμουνιστή ηγέτη Παλμίρο Τολιάτι, μια φράση. «Δεν θα κάνουμε, όπως οι
Έλληνες σύντροφοι». Είναι οι δραματικές ώρες της δολοφονικής απόπειρας
εναντίον του Γραμματέα του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, με δράστη
ένα νεαρό φοιτητή, από την Κατάνια της Σικελίας. Οι κομμουνιστές είχαν
κατέβει στους δρόμους της Ρώμης και άλλων κόκκινων πόλεων, οι παρτιζάνοι
είχαν ξεθάψει τα όπλα της Αντίστασης, ο κίνδυνος του εμφυλίου πολέμου
ήταν άμεσος. Ο Τολιάτι, αν πιστέψουμε τον Ντάριο Φο, απέτρεπε τους
συντρόφους του να μπουν σε έναν εμφύλιο, όπου, εκείνα τα χρόνια, το ’48,
είχαν εμπλακεί οι Έλληνες Αριστεροί. Δεν ξέρω αν ειπώθηκε έτσι η φράση
από τον ηγέτη του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Ξέρω πως το ΙΚΚ και ο
Τολιάτι προσωπικά, συμμετείχε, μετά την πτώση του Μουσολίνι, στις
πρώτες κυβερνήσεις του Μπαντόλιο και του ντε Γκάσπερι, κι επίσης,
σημαντικά στελέχη του, όπως ο Ιταλο-εβραίος Ουμπέρτο Τερατσίνι, ήταν
Πρόεδρος της Επιτροπής που συνέταξε το Σύνταγμα της Δημοκρατικής,
Αντιφασιστικής Ιταλίας. Και βέβαια με την «Στροφή του Σαλέρνο», το Ι.Κ.Κ
απομακρύνθηκε από την μετωπική και συγκρουσιακή αντίληψη του παγκόσμιου
κομουνιστικού κινήματος, το ζήτημα της δημοκρατίας και της ένταξης στην
δημοκρατική κανονικότητα αποτέλεσε θεμελιακό συστατικό του.